สตรีราชสำนักกับคุณูปการด้านศิลปะการแสดง

Abstract

    การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาบทบาทสตรีราชสำนักที่มีคุณูปการต่องานด้านศิลปะการแสดง2)ศึกษาบทบาทของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ที่มีคุณูปการงานด้านศิลปะการแสดงโดยมีขอบเขตศึกษาบทบาทของสตรีราชสำนักในสมัยรัตนโกสินทร์ และพระราชกรณียกิจสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถกับงาน   ด้านศิลปะการแสดง ตั้งแต่ พ.ศ. 2325 – ปัจจุบัน พ.ศ.2559 เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยวิธีการศึกษาเอกสารและเก็บรวบรวมข้อมูลภาคสนาม โดยการสังเกต สัมภาษณ์ จากกลุ่มผู้รู้จำนวน 4 คน กลุ่มผู้ปฏิบัติ 15 คน บุคคลทั่วไป 15 คน  เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลได้แก่ แบบสังเกตและแบบสัมภาษณ์ แล้วนำเสนอผลการวิเคราะห์โดยวิธีพรรณนาวิเคราะห์
     ผลการวิจัยพบว่า 1) สตรีราชสำนักมีบทบาทกับงานด้านศิลปะการแสดง ซึ่งสามารถแบ่งออกเป็น 5 กลุ่ม ได้แก่   เป็นผู้แสดง มีจำนวน 83 ท่าน เป็นครู มีจำนวน 71 คน เป็นผู้สร้างงาน มีจำนวน 9 ท่าน เป็นเจ้าของคณะละคร มีจำนวน 6 ท่าน และเป็นผู้อุปถัมภ์ มีจำนวน 9 ท่าน ด้วยบทบาทและหน้าที่ของสตรีราชสำนักและการเปลี่ยนแปลงทางสังคมทำให้สตรีได้รับการยอมรับทางสังคมมากขึ้น เป็นผลให้เกิดการสืบทอด คิดค้น ปรับปรุงและสร้างสรรค์ ทำให้ศิลปะการแสดงไม่จำกัดอยู่ในวงแคบอีกต่อไป และมีสตรีราชสำนักจำนวน 6 ท่าน ที่ปรากฏผลงานทั้งทางด้านการอนุรักษ์และการพัฒนา 2) สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ทรงเอาพระทัยใส่ในเรื่องศิลปะการแสดง อันเป็นวัฒนธรรมประจำชาติเป็นอย่างมาก ดังเห็นได้จากทรงเป็นผู้ริเริ่มงานด้านศิลปะการแสดงขึ้นหลายอย่าง ได้แก่ 1)นาฏยศิลป์เพื่อศิลปาชีพ 2)ระบำจตุรภาค 3)นาฏยศิลป์เพื่อวีรชน 4)ฟ้อนดวงเดือน 5) การแสดงโขนพระราชทาน โดยสรุปบทบาทและหน้าที่ของสตรีราชสำนัก ส่งผลให้เกิดคุณูปการด้านศิลปะการแสดง ได้แก่ 1)คุณูปการต่อศิลปะการแสดงด้านการอนุรักษ์ 2) คุณูปการต่อศิลปะการแสดงด้านการพัฒนา