กระบวนการบริหารที่ส่งผลต่อประสิทธิผลวิสาหกิจชุมชน กลุ่มแปรรูปและผลิตอาหาร จังหวัดสุราษฎร์ธานี

บทคัดย่อ

จากผลการประเมินศักยภาพกลุ่มวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดสุราษฎร์ธานี อยู่ในระดับดี ร้อยละ 33.93 (กองส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน, 2559) ชี้ให้เห็นว่า กระบวนการบริหารงานของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนยังพัฒนาไม่ถึงที่สุด ซึ่งอาจเกิดจากปัจจัยหลายประการ รวมถึงกระบวนการบริหารจัดการของกลุ่ม ดังนั้น หากผู้มีส่วนเกี่ยวข้องได้รู้ถึงปัญหา และปัจจัยหรือกระบวนการบริหารจัดการที่จะส่งผลต่อประสิทธิผลของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนก็จะทำให้กลุ่มเกิดการตื่นตัวในการพัฒนาเพิ่มขึ้น
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ คือ เพื่อศึกษากระบวนการบริหารที่ส่งผลต่อประสิทธิผลของวิสาหกิจชุมชน ศึกษาปัญหา อุปสรรค และแนวทางแก้ไขปัญหาในการบริหารงานของวิสาหกิจชุมชนกลุ่มแปรรูปและผลิตอาหาร ในจังหวัดสุราษฎร์ธานี กำหนดขนาดตัวอย่างโดยใช้ตารางเครจซี่และมอร์แกน (Krejcie and Morgan, 1970: 608 - 610) ได้จำนวนตัวอย่าง 86 กลุ่ม เก็บรวบรวมข้อมูลกับกลุ่มตัวอย่างวิจัยเชิงปริมาณ จำนวน 172 คน คือ คณะกรรมการบริหารและสมาชิก แห่งละ 2 คนและสุ่มตัวอย่างแบบอย่างง่าย โดยใช้แบบสอบถามวิเคราะห์ข้อมูลการถดถอยเชิงพหุ และเก็บรวบรวมข้อมูลกับกลุ่มตัวอย่างวิจัยเชิงคุณภาพ จำนวน 10 คน คือ ประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชนและสุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง ใช้แบบสัมภาษณ์ที่มีโครงสร้างและวิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา พบว่า ความสัมพันธ์ระหว่างกระบวนการบริหารกับประสิทธิผล มีความสัมพันธ์ทางบวกอยู่ในระดับปานกลางทุกด้าน เรียงลำดับจากมากไปหาน้อย ได้แก่ การรายงาน การวางแผน การประสานงาน การบริหารงานบุคคล การจัดองค์การ การอำนวยการ และการจัดงบประมาณ ตามลำดับ ผลการวิเคราะห์กระบวนการบริหารที่ส่งผลต่อประสิทธิผลของวิสาหกิจชุมชน พบว่า ด้านการวางแผนและการรายงานส่งผลต่อประสิทธิผลของวิสาหกิจชุมชนกลุ่มแปรรูปและผลิตอาหารในจังหวัดสุราษฎร์ธานีอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 สำหรับปัญหาและอุปสรรคในการบริหารงานของกลุ่มวิสาหกิจชุมชน คือ คณะกรรมการวิสาหกิจชุมชนขาดความรู้การจัดทำแผนการดำเนินงาน โครงสร้างการบริหารงานที่ยังไม่ชัดเจน และปัญหาเงินทุนไม่เพียงพอในการขยายกิจการและขาดตลาดรองรับผลิตภัณฑ์ของกลุ่ม แนวทางแก้ไขปัญหา หน่วยงานของรัฐที่รับผิดชอบดูแลกลุ่มวิสาหกิจชุมชนควรเสริมสร้างความรู้เกี่ยวกับการบริหารจัดการกลุ่ม จัดหาเงินทุนดอกเบี้ยต่ำ และการจัดระบบการตลาดรองรับสินค้าของกลุ่ม