“ภัยคุกคาม” “ปัญหา” และ “คนอื่น” : การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างภาษากับภาพตัวแทนแรงงานต่างด้าวในวาทกรรมข่าวหนังสือพิมพ์ไทยตามแนววาทกรรมวิเคราะห์เชิงวิพากษ์

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างภาษากับภาพตัวแทนแรงงานต่างด้าวในวาทกรรมข่าวหนังสือพิมพ์ไทยตามแนวทางการศึกษาวาทกรรม   วิเคราะห์เชิงวิพากษ์ ผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่า ภาษาเป็นเครื่องมือที่ถูกนำ   มาใช้ในการนำเสนอภาพและประกอบสร้างความหมายบางประการให้แก่แรงงานต่างด้าว โดยเกิดจากมุมมองของนักข่าว ซึ่งผ่านการตัดสิน ประเมินค่า ตีความ และเลือกนำเสนอเฉพาะบางแง่มุม ภาพตัวแทนแรงงานต่างด้าวปรากฏอย่างเด่นชัด 5 ภาพ ได้แก่ 1. แรงงานต่างด้าวเป็นกลุ่มคนลักลอบเข้าเมืองและทำอาชีพผิดกฎหมาย 2. แรงงานต่างด้าวเป็นกลุ่มคนที่มีพฤติกรรมโหดเหี้ยมมักก่อเหตุความรุนแรงและคดีอาชญากรรม 3. แรงงานต่างด้าวเป็นปัญหาความมั่นคงที่ภาครัฐต้องบริหารจัดการ 4. แรงงานต่างด้าวเป็นกลุ่มเสี่ยงหรือผู้ป่วยโรคระบาด 5. แรงงานต่างด้าวเป็นกลุ่มชาติพันธุ์อื่น ซึ่งมีสถานภาพด้อยกว่าคนไทย โดยกลวิธีทางภาษาที่ใช้ในการนำเสนอภาพตัวแทนเหล่านี้มีหลายกลวิธี กลวิธีที่โดดเด่น คือ การอ้างถึงแรงงานต่างด้าว โดยใช้การประเมินค่าโดยนัยเชิงลบ การใช้ชนิดกระบวนการเกี่ยวกับการกระทำเพื่อสื่อภาพการกระทำที่ “ไม่พึงประสงค์” ของแรงงานต่างด้าว การใช้มูลบทเพื่อแนะความว่าแรงงานต่างด้าวมักมีพฤติกรรมไม่พึงประสงค์และสร้างปัญหาซ้ำ การใช้อุปลักษณ์เพื่อนำเสนอแรงงานต่างด้าวในฐานะ “ภาระ” และ “ความเป็นอื่น” ภาพตัวแทนเหล่านี้น่าจะส่งผลต่อมุมมองหรือความคิดของผู้รับสาร ซึ่งเป็นคนในสังคมไทยให้รับรู้เรื่องราวเกี่ยวกับแรงงานต่างด้าวเฉพาะในทางลบ และอาจจะส่งผลให้เกิดการเลือกปฏิบัติต่อคนกลุ่มนี้ด้วยความหวาดระแวง ไม่เท่าเทียม และขาดความเห็นอกเห็นใจโดยที่ผู้เขียนข่าวหรือหนังสือพิมพ์เองอาจไม่ได้ตระหนักถึงผลกระทบเหล่านี้