From Local Legend To a New Tradition: The Creation of King Taksin the Great Honoring Tradition at Wat Suwannaram Rajavaravihara, Bangkok Noi Canal Community, Bangkok
Main Article Content
Abstract
King Taksin the Great Honoring Tradition at Wat Suwannaram Rajavaravihara, also known as Wat Thong, is a new tradition in the Bangkok Noi canal community, an old community in the Thonburi area. This tradition will be on the 28th of December each year and it was first held in 2014. This research deployed the creative folklore theory to study the creation process of the tradition. The results suggested that the creation process of the tradition is composed of four characteristics: 1) creating perception of King Taksin’s legends and folk narratives as a legend of Wat Suwannaram and Baan Bu area; 2) emphasizing worship and merit-making ceremonies to the Great King; 3) organizing various activities to conserve and restore Thai traditions related to the Bangkok Noi canal community; and 4) using symbols to convey various meanings and images of King Taksin the Great: the heroic King who reunited and built the nation, a sacred person in the Thonburi area, the Great King who descended from Chinese ancestors, and who revived arts and culture. These findings revealed the creation of a new tradition of the old community in a modern social context.
Downloads
Article Details

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
กรมศิลปากร, กองวรรณกรรมและประวัติศาสตร์. (2539). วรรณกรรมสมัยธนบุรี. กรมศิลปากร.
กรมศิลปากร. (2508). ประวัติวัดสุวรรณาราม. ศิวพร.
กรมส่งเสริมวัฒนธรรม. (ม.ป.ป.). โขน มรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติรายการแรกของประเทศไทย. กระทรวงวัฒนธรรม.
คณะกรรมการจัดงานวัดสุวรรณาราม. (2558). โครงการสืบสานประเพณีแข่งขันเรือยาวประจำปี เนื่องในวันคล้ายวันปราบดาภิเษกสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช. กรุงเทพฯ. วัดสุวรรณารามราชวรวิหาร.
คณะกรรมการจัดงานวัดสุวรรณาราม. (2559). โครงการสืบสานประเพณีไทยวัดทอง คลองบางกอกน้อย. กรุงเทพฯ. วัดสุวรรณารามราชวรวิหาร.
จินตนา ธรรมสุวรรณ. (2554). ละครแก้บนหลวงพ่อพุทธโสธร [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยมหิดล.
ณศิตา คงทวี. (2562). บทบาทของเรื่องเล่าและพิธีกรรมที่มีต่อการสร้างอัตลักษณ์ของชุมชนกรณีศึกษา “พระเจ้าตากวัดเขาขุนพนม” ตำบลบ้านเกาะ อำเภอพรหมคีรี จังหวัดนครศรีธรรมราช [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
ณิชมน เพิ่มมีทอง. (2551). การบูชาวีรบุรุษในสังคมไทย กรณีศึกษาพระนเรศวรมหาราช พระเจ้าตากสินมหาราชและพระปิยะมหาราช [สารนิพนธ์ปริญญาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จฯ กรมพระยา. (2535). พระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขา เล่ม 2 (พิมพ์ครั้งที่ 8). กรมศิลปากร.
ตรี อมาตยกุล. (2507). พระราชพงศาวดารกรุงสยามจากต้นฉบับที่เป็นสมบัติของบริติชมิวเซียม กรุงลอนดอน. ก้าวหน้า.
ถวิล อยู่เย็น. (2521). กรุงธนบุรีในอดีต. ใน ธนบุรีของเรา. ศูนย์ชุมนุมส่งเสริมวัฒนธรรมไทย วิทยาลัยครูธนบุรี.
ทัชมนต์ ช่วยคง. (2554). สัญลักษณ์ในพิธีแก้บนหลวงพ่อศาสดา วัดสุวรรณารามราชวรวิหาร เขตบางกอกน้อย จังหวัดกรุงเทพมหานคร: พิธีกรรมกับการสื่อสารความหมาย [สารนิพนธ์ปริญญาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยมหิดล.
ทองย้อย แสงสินชัย. (2562). ชุดกาพย์เห่เรือเบ็ดเตล็ด-หนึ่ง เห่สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช. https://www.facebook.com/photo?fbid=2681308348629552&set=a.332517853508625
นิธิ เอียวศรีวงศ์. (2536). ลัทธิพิธี เสด็จพ่อ ร.5. ศิลปวัฒนธรรม, 14(10), 76-98.
แน่งน้อย ศักดิ์ศรี, ม.ร.ว., ณพิศร กฤตติกากุล, และ ดรุณี แก้วม่วง. (2525). พระราชวังและวังในกรุงเทพฯ. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
บุญเตือน ศรีวรพจน์. (2553). โขน: อัจฉริยลักษณ์แห่งนาฏศิลป์ไทย. กรมศิลปากร.
บัณฑิต ลิ่วชัยชาญ. (ม.ป.ป). ชาติภูมิพระราชบิดาสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช. ม.ป.ท.: กลุ่มงานยุทธศาสตร์และข้อมูลเพื่อการพัฒนาจังหวัด สำนักงานจังหวัดสมุทรสงคราม.
“พงศาวดารกรุงศรีอยุธยา เล่ม 35.” หอสมุดแห่งชาติ. หนังสือสมุดไทยดำ. อักษรไทย. ภาษาไทย. เส้นหรดาล. เลขที่ 104.
พระมหาชอบ จนฺทวํโส. (ม.ป.ป.). ประวัติวัดสุวรรณาราม. สืบค้นเมื่อวันที่ 28 ธันวาคม 2564 จาก https://sites.google.com/site/watsuwanarm/prawati-wad-suwrrn-ra-ram-rachwrwihar
พระมหาปรณ์ กิตฺติธโร. (ม.ป.ป.). วัดสุวรรณารามราชวรวิหาร. อมรินทร์.
พระราชพงษาวดารกรุงเก่า. (2407). หมอบรัดเล.
ไพโรจน์ ทองคำสุก. (2561). วรรณกรรมรามเกียรติ์พระราชนิพนธ์พระเจ้ากรุงธนบุรีสู่นาฏกรรม. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา, 12(2), 147-172.
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, สำนักการศึกษาต่อเนื่อง. (ม.ป.ป). พิธีทักษิณานุปทาน. สืบค้นเมื่อวันที่ 25 ธันวาคม 2564 จาก www.stou.ac.th/study/projects/training/culture/content/2560/พิธีทักษิณานุปทาน.pdf
ยุพร แสงทักษิณ. (2554). วรรณคดีสมัยกรุงธนบุรี-กรุงรัตนโกสินทร์ พ.ศ. 2539. ใน เอกสารการสอนชุดวิชา วรรณคดีไทย (ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 1). มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2556). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554. ศิริวัฒนาอินเตอร์พริ้นท์. (จัดพิมพ์เพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 7 รอบ 5 ธันวาคม 2554)
วรุณญา อัจฉริยบดี. (2554). สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชในวรรณกรรมเฉลิมพระเกียรติ และ นวนิยายอิงประวัติศาสตร์ไทย: เรื่องเล่าและภาพแทน [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
วัชรา คลายนาทร. (2555). ตามรอยเสด็จสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชในพื้นที่ฝั่งธนบุรี: ศึกษาจากพงศาวดารและสถานที่จริง. คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฎบ้านสมเด็จเจ้าพระยา.
วัดสุวรรณารามราชวรวิหาร. (2557). สืบสานตำนานวัดทองคลองบางกอกน้อย. https://www.facebook.com/watsuwannaramBKK/posts/565772630224976
วัดสุวรรณารามราชวรวิหาร. (2559). วันสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช 28 ธันวาคม 2559.
https://www.facebook.com/watsuwannaramBKK/photos/pcb.931504803651755/931504746985094/
ศาลเจ้าพ่อฉางเกลือ-สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช-ท่าน้ำศิริราช. (2564). งานประจำปี 2564พิธีไหว้สักการะองค์เจ้าพ่อฉางเกลือและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ในศาล. https://www.facebook.com/ permalink.php?story_fbid=805164954213388&id=102276471168910
ศรินธร รัตน์เจริญขจร. (2538). ลัทธิพิธีเสด็จพ่อ ร.5: ระบบความเชื่อของชนชั้นกลางในกรุงเทพฯ กรณีศึกษาลานพระบรมรูปทรงม้า เขตดุสิต กรุงเทพฯ [สารนิพนธ์ปริญญาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ศิราพร ณ ถลาง. (2560). ประเพณีสร้างสรรค์ในสังคมไทยร่วมสมัย (พิมพ์ครั้งที่ 2). ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน).
ศิราพร ณ ถลาง. (2562). คติชนสร้างสรรค์ บทสังเคราะห์และทฤษฎี (พิมพ์ครั้งที่ 2). ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน).
สรรเสริญ เล่ห์จันพงษ์. (2565). งานพระเจ้าตาก วัดอินทราราม (วัดใต้) ตลาดพลูคืนแรก..ยังมีอีก 2 คืน. . . https://www.facebook.com/groups/3486466814700085/posts/5337690596244355/
สายป่าน ปุริวรรณชนะ. (2556). ตำนานประจำถิ่นริมแม่น้ำและชายฝั่งทะเลภาคกลาง: ความสมานฉันท์ในความหลากหลาย (พิมพ์ครั้งที่ 2). โครงการเผยแพร่ผลงานวิชาการ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุกัญญาโสภี ใจกล่ำ. (2561). สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช: แง่คิดจาก “วีรบุรุษในวัฒนธรรมประเพณี. วารสารมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 15(1), 41-53.
สุดารา สุจฉายา. (บรรณาธิการ). (2542). ธนบุรี. สารคดี.
สุภัทรา โยธินศิริกุล. (2561). สิริมงคลจีนกับความเชื่อตามศาสตร์ฮวงจุ้ยของชาวไทยเชื้อสายจีนในชุมชนเยาวราช. วารสารมหาวิทยาลัยศิลปากร, 38(5), 119-143.
แสงอรุณ กนกพงศ์ชัย. (2532). คติความเชื่อเรื่องมหาชาติชาดก: การเปลี่ยนแปลงและการสืบเนื่องสะท้อนจากภาพจิตรกรรมฝาผนัง กรณีศึกษาเฉพาะภาพจิตรกรรมฝาผนังในพระอุโบสถวัดสุวรรณาราม คลองบางกอกน้อย [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยศิลปากร.
เสาวณิต จุลวงศ์. (2544). โลกของรามเกียรติ์. วารสารศิลปศาสตร์, 1(1), 61-75.
อคิน รพีพัฒน์. (2551). วัฒนธรรมคือความหมาย: ทฤษฎีและวิธีการของคลิฟฟอร์ด เกียร์ซ. ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร.
อัศนีย์ เปลี่ยนศรี. (2558). ดนตรีในพระราชพิธี สมัยรัตนโกสินทร์. ศิลปกรรมสาร, 10(1), 193-214.
Matichon. (2565). ค้นพบบึ้งสกุลใหม่ของโลก ตั้งชื่อ ‘บึ้งปล้องไผ่พระเจ้าตากสิน’ หลังพบบนพื้นที่ภูเขาสูงกว่า พันเมตร. https://www.matichon.co.th/local/quality-life/news_ 3163173
The Real Ghosts ช่อง-ส่อง-ผี. (2564). ผีหัวขาดวัดทองคลองบางกอกน้อย EP.99 | ช่องส่องผี [4K]. www.https://www.youtube.com/watch?v=XSYSripouZA&t=437s