ประวัติศาสตร์ของการศึกษาความยากจน : พลวัตเชิงแนวคิดและวิธีวิทยา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้ทบทวนสถานภาพความรู้และวิธีวิทยาการศึกษาความยากจนในบริบทสากล เพื่อให้เห็นพัฒนาการทางประวัติศาสตร์ กรอบคิดและวิธีการศึกษาความยากจน การศึกษาพบว่าการเปลี่ยนผ่านสู่เศรษฐกิจเสรีนิยม โลกาภิวัตน์ และยุคหลังสมัยใหม่ในช่วงปลายทศวรรษ 1990 นำไปสู่การศึกษาความยากจนที่หลากหลายและข้ามสาขา อย่างไรก็ตาม กรอบคิดแบบปฏิฐานนิยมยังคงมีอิทธิพลต่อการกำหนดนโยบายสาธารณะด้านความยากจนทั้งในระดับสากลและในประเทศไทย ตลอดจนยังมีข้อจำกัดของวิธีวิทยาการศึกษาความยากจนในเมือง นอกจากนั้นผลกระทบจากโควิด 19 ส่งผลให้สถานการณ์ความยากจนรุนแรงมากขึ้น พร้อมทั้งเผย ให้เห็นปัญหาเรื่องการเมืองของการลดความเหลื่อมล้ำและความยากจน
Downloads
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
กฤษฏ์เลิศ สัมพันธารักษ์, และ วีระชาติ กิเลนทอง. (2558). ฐานข้อมูลระดับครัวเรือนแบบตัวอย่างซ้ำเพื่อการพัฒนาองค์ความรู้ด้านเศรษฐกิจและสังคม: Townsend Thai Data. A Bridgedd Making Research Accessible, 14(2015).
คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2560). ดัชนีความก้าวหน้าของคน ปี 2560. คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
ชื่นฤทัย กาญจนจิตรา, สุรีย์พร พันพึ่ง, และ รัชพันธุ์ เชยจิตร. (2548). ปัจจัยเชิงโครงสร้างที่มีผลต่อความยากจน. สถาบันวิจัยประชากรและสังคม.
ณัฏฐ์ชวัล โภคาพานิชวงษ์. (2565). วิธีวิทยาอันหลากหลายเพื่อเข้าถึงคนจน. ใน กนกวรรณ มะโนรมย์ และคณะ (บรรณาธิการ), ความจน ความหมายและปฏิบัติการ: กรณีศึกษาจังหวัดอำนาจเจริญ (น. 70-96). โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี.
ณรงค์ เพ็ชรประเสริฐ และคณะ. (2546). บทสังเคราะห์ภาพรวมการพัฒนาระบบสวัสดิการสำหรับคนจนและคนด้อยโอกาสในสังคมไทย. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ศูนย์ศึกษาเศรษฐศาสตร์การเมือง.
ปิ่นแก้ว เหลืองอร่ามศรี. (2554). มโนทัศน์การดำรงชีพ (พิมพ์ครั้งที่ 1). มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, คณะสังคมศาสตร์, กองทุนพัฒนาวิชาการ.
ปรีดี บุญซื่อ. (2562). บังคลาเทศ เสือเศรษฐกิจแห่งเบงกอล ความมหัศจรรย์ท่ามกลางภาวะย้อนแย้ง. ThaiPublica. https://thaipublica.org/2019/10/pridi163/
มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. (2565). รายงานการวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการวิจัยเพื่อพัฒนาพื้นที่และแก้ไขปัญหาความยากจนแบบเบ็ดเสร็จและแม่นยำจังหวัดอำนาจเจริญ ระยะที่ 2.
วัลนิกา ฉลากบาง. (2560). การวิจัยแบบผสมผสาน. วารสารมหาวิทยาลัยนครพนม, 7(2), 124-132.
วิบูลย์ รัตนาภรณ์วงศ์, วราภรณ์ รุ่งเรืองกลกิจ, จำเนียร ราชแพทยาคม, และ สุภมาส อังศุโชติ. (2563). การพัฒนารูปแบบการแก้ปัญหาความยากจนของชุมชนในประเทศไทย. วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 5(4), 261-280.
สมชัย จิตสุชน, และ จิราภรณ์ แผลงประพันธ์. (2556). รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาประเด็นเชิงนโยบายด้านความยากจนและการกระจายรายได้. สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย.
สมทรง บรรจงธิติทานต์, สุทธิดา แจ่มไส ไวท์, และ ปรีชา เปี่ยมพงศ์สานต์. (2554). การบูรณาการแก้ไขปัญหาความยากจนด้วยองค์กรชุมชน. วารสารบัณฑิตศึกษา, 5(3), 105-116.
สามชาย ศรีสันต์. (2552). ความจนในยุคทุนนิยมโลกาภิวัตน์ [วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สุจินต์ สิมารักษ์. (2554). การฝึกอบรมการประเมินชนบทแบบมีส่วนร่วม (PRA) เฉพาะการ Training on Participatory Rural Appraisal. วารสารวิจัย มข., 1(3), 243-257.
สุมิตรา ศรีวิบูลย์, และ พรรณี วิรุณานนท์. (2556). การพึ่งตนเองเพื่อต่อสู้ความยากจน. วารสารวิจัยสังคม, 36(1), 49-74.
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2560). แผนที่ความยากจนของไทย พ.ศ. 2560 ทั่วราชอาณาจักร. http://www.nso.go.th/sites/2014/Pages/e-Book/แผนที่ความยากจนของประเทศไทย.aspx
อนันต์ ภาวสุทธิไพศิฐ. (2560). การเปลี่ยนแปลงของความยากจนในชนบทไทย กรณีศึกษา Townsend Thai Data Poverty Dynamics in Townsend Thai Data. สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.).
อัมมาร์ สยามวาลา, วรวรรณ ชาญด้วยวิทย์, นิรมล สุธรรมกิจ, กุลภรณ์ อันนานนท์, สุวิมล ฟักทอง, บวรพรรณ อัชกุล, และ พัธนยุทธ์ ศานติยานนท์. (2549). รายงานฉบับสมบูรณ์การประเมินความเสี่ยงและความเปราะบางทางสังคม. สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย.
อานันท์ชนก สกนธวัฒน์. (2555). พลวัตของความยากจน: กรณีศึกษาครัวเรือนชาวนาในพื้นที่เขตชนบทภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคกลางของไทย. สถาบันคลังสมองของชาติ (สคช.).
ACOSS & UNSW Sydney. (2022). Covid, Inequality and Poverty In 2020 & 2021: How Poverty & Inequality Were Reduced In The Covid Recession And Increased During The Recovery. Australia.
Aguilar, G. R., & Sumner, A. (2019). Who Are the World’s Poor? A New Profile of Global Multidimensional Poverty. Center for Global Development.
Alclock, P. (1987). Poverty and State support. Longman.
Alkire, S. (2021). Global Multidimensional Poverty and COVID-19: A Decade of Progress at Risk?. OPHI Research In Progress Series 61a. https://www.ophi.org.uk/wp-content/uploads/OPHIRP61a.pdf
Ansoms, A., & McKay, A. (2010). A Quantitative Analysis of Poverty and Livelihood Profiles: The Case of Rural Rwanda. Elsevier, 35(6), 584-598.
Ashley, C., & Carney, D. (1999). Sustainable Livelihoods: Lessons from Early Experience. Department for International Development.
Banerjee, A., Bénabou, R., & Mookherjee, D. (Eds). (2006). Understanding Poverty. Oxford University Press.
Banerjee, A. V., & Duflo, E. (2011). Poor Economics. PublicAffairs.
Barnes, M., Brown, A., Morrell, G., Rahim, N., Ross, A., Sadro, F., & Tipping, S. (2012). Multi-Dimensional Poverty A Research Methodology to Create Poverty Typologies. NatCen.
Barrett, C. B. (2004). Mixing Qualitative and Quantitative Methods of Analyzing Poverty Dynamics. https://dx.doi.org/10.2139/ssrn.601263
B´eland, D., Dinan, S., Rocco, P., & Waddan, A. (2022). COVID-19, Poverty Reduction, and Partisanship in Canada and the United States. Policy and Society, 41(2), 291-305.
Bennett, F., & Roberts, M. (2004). From Input to Influence : Participatory Approaches to Research and Inquiry into Poverty. The Joseph Rowntree Foundation.
Bourquin, P., Joyce, R., & Keiller, A. N. (2020). Living Standards, Poverty and Inequality in The UK: 2020. The Institute for Fiscal Studies.
Bevan Foundation. (2009). Paying the Price of Being Poor. Bevan Foundation.
Brady, D. (2019). Theories of the Causes of Poverty. Annual Review of Sociology, 45, 155-175.
Brook, S., & Holland, J. (2009). A Mixed-method Approach to Measuring Empowerment in the Context of Social Policy Monitoring in Jamaica. The World Bank. http://econ.worldbank.org/research
Carpenter D., & McGillivray M. (2012). A Methodology for Assessing The Poverty-Reducing Impacts of Australia’s International Agricultural Research. Australian Centre for International Agricultural Research (ACIAR).
Chambers, R. (2007). Poverty Research: Methodologies, Mindsets and Multidimensionality. Working Paper 293. Institute of Development Studies (IDA). University of Sussex.
Chossudovsky, M. (2003). The Globalization of Poverty and the New World Order (2nd ed.). Global Research, Center for Research on Globalization (CRG).
Collins, D., Morduch, J., Rutherford, S., & Ruthven, O. (2009). Portfolios of The Poor. Princeton University Press.
Corfe, S., & Keohane, N. (2018). MeasuringTthe Poverty Premium. The Social Market Foundation.
Cruz Reyes, M. A., De Luna Bonilla, M. X., & Chávez Ayecac, V. (2022). Economic and Social Vulnerability Because of Covid-19: Poverty and Food Security. Universidad de Guadalajara. https://www.redalyc.org/journal/5718/571869209007/571869209007.pdf
Dang, H. A. H., Malesky, E., & Nguyen, C. V. (2020). Inequality and Support for Government Responses to COVID-19. IZA – Institute of Labor Economics.
Davidson, S., Hockaday, C., Ozgul, I., & Setterfield, L. (2016). Poverty Premium in Scotland. Ipsos MORI.
Davies, S., Finney, A, & Hartfree, Y. (2016). Paying to Be Poor: Uncovering The Scale and Nature of The Poverty Premium. University of Bristol.
Davies, S., & Trend, L. (2020). The Poverty Premium: A Customer Perspective. University of Bristol.
Davis, E. P., & Sanchez-Martinez, M. (2014). A Review of The Economic Theories of Poverty. Discussion Paper No. 435. National Institute Economic and Social Research.
Davis, P., & Baulch, B. (2009). Parallel Realities: Exploring Poverty Dynamics Using Mixed Methods in Rural Bangladesh. University of Bath, Chronic Poverty Research Centre.
Davis, P., & Baulch, B. (2012). Casting the Net Wide and Deep: Lessons Learned in a Mixed-Methods Study of Poverty Dynamics in Rural Bangladesh. Trent University.
Deaton, A. (2018). The Analysis of Household Surveys: A Microeconometric Approach to Development Policy. World Bank Group.
Desmond, M., & Western, B. (2018). Poverty in America: New Directions and Debates. Annual Review of Sociology, 44, 305-318.
de Moraes Silva, D. R. & Mont’Alverne, C. (2020). Identifying Impacts of Covid-19 Pandemic on Vulnerable Populations: A Mixed-Methods Approach. Survey Research Methods, 14(2), 141-145. http://doi.org/10.18148/srm/2020.v14i2.7742
Doyle, L., Brady, A. M., & Byrne, G. (2009). An Overview of Mixed Methods Research. Journal of Research in Nursing, 14(2), 175-185.
Durongkaveroj, W., & Osathanunkul, R. (2014). MPRA. https://mpra.ub.uni-muenchen.de/62608/
Eva, L. O. (2020). Poverty Brief: Understanding Poverty. Swiss Agency for Development and Cooperation (SDC). https://www.shareweb.ch/site/Poverty-Wellbeing
Fahmy, E., Sutton, E., & Pemberton, S. (2015). Mixed Methods in Poverty Measurement. In K. Roelen, & L. Camfield (Eds.), Mixed Methods Research in Poverty and Vulnerability (pp. 9-32). Palgrave Macmillan.
Fierros, I., & Ávila-Foucat, V.S. (2017). Sustainable Livelihoods And Vulnerability In Rural Mexican Households. Problemas del Desarrollo, 48, 191. http://www.scielo.org.mx/pdf/prode/v48n191/0301-7036-prode-48-191-107-en.pdf
Francis, D., Valodia, I., & Webster, E. (2020). Politics, Policy, and Inequality in South Africa Under COVID-19. Journal of Political Economy, 9(3), 342-355.
Ghalib, A. K. (2017). Can Microfinance Alleviate Poverty?: A Mixed-Methods Study In Rural Pakistan. SAGE.
Gordon, D. (2019). A Brief History of The Idea of Poverty [PowerPoint slides]. https://www.poverty.ac.uk
Gounderrajendra & Kamat, M. (2015). History Of Defining Poverty And Poverty Line: A Debate For The Economic Development In India. Scholars World, 3(4), 120-133.
Green, D. (2012). From Poverty to Power: How Active Citizens and Effective States Can Change the World. Second Publication. Practical Action Publishing and Oxford: Oxfam International.
Haughton, J., & Khandker, S. (2009). Handbook on Poverty and Inequality. The International Bank for Reconstruction and Development/The World Bank. https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/11985
Howes, S., Monk-Winstanley, R., Sefton, T., & Woudhuysen, A. (2020). Poverty In The Pandemic: The Impact of Coronavirus on Low-Income Families and Children. https://cpag.org.uk/sites/default/files/files/policypost/Poverty-in-the-pandemic_update.pdf
Kurlantzick, J. (2021). COVID-19 and Its Effect on Inequality and Democracy: A Study of Five Large Democracies. The Council on Foreign Relations (CFR).
Kusá, Z. (1999). Poor People - Poor Life Stories? (Ordinary and Extraordinary in Life History Narratives). Sociológia, 31 (3), 263-290.
Lange, B. C. L., Dáu, A. L. B., Goldblum, J., Alfano, J., & Smith, M. V. (2017). A Mixed Methods Investigation of the Experience of Poverty Among a Population of Low-Income Parenting Women. Community Mental Health Journal, (53), 832-841. https://doi.org/10.1007/s10597-017-0093-z
Lustig, N., Pabon, V. M., Neidhöfer, G., & Tommasi, M. (2021). Short And Long-Run Distributional Impacts Of Covid-19 In Latin America. CEQ Institute.
Martine, G., McGranahan, G., Montgomery, M., & Fernández-Castilla, R. (Eds.). (2008). The New Global Frontier: Urbanization, Poverty and Environment in the 21st Century. Earthscan.
Murray, C. (2001). Livelihoods Research: Some Conceptual and Methodological Issues. University of Manchester, Chronic Poverty Research Centre. https://www.files.ethz.ch/isn/128061/WP05_Murray.pdf
Narayan, D., Chambers, R., Shah, M. K., & Petesch, P. (2000). Voice of The Poor: Crying Out for Change. Oxford University Press.
Nishimwe-Niyimbanira, R. (2016). A Multidimensional Analysis Of Poverty In A Former South African Homeland [Doctoral Dissertation]. North-West University (Vaal Triangle Campus), South Africa.
Odhiambo, W., Omiti, J. M., Muthaka, D. I. (2005). Quantitative And Qualitative Methods For Poverty Analysis. Kenya Institute for Public Policy Research and Analysis.
OPHI & UNDP. (2020). Charting Pathways Out of Multidimensional Poverty: Achieving The SDGs. https://ophi.org.uk/wp-content/uploads/GMPI_Report_2020_Charting_Pathways.pdf
Parasuraman, S., Raj, G. K., & Fernandez, B. (2003). Listening People Living in Poverty. Books for Change.
Perry, J. (2010). Paying over The Odds? Real-Life Experiences of The Poverty Premium. Church Action on Poverty.
Profeta, P., Caló, X., & Occhiuzzi, R. (2021). COVID-19 And Its Economic Impact on Women And Women’s Poverty. The European Parliament's Committee on Women’s rights and Gender Equality. http://www.europarl.europa.eu/supporting-analyses
Rahman, H. Z., Rahman, A., Islam, M. S., Faruk, A., Matin, I., Wazed, M. A., & Zillur, U. (2022). Recovery with Distress: Unpacking COVID-19 Impact on Livelihoods and Poverty in Bangladesh. United Nations University World Institute for Development Economics Research (UNU-WIDER). https://ideas.repec.org/p/unu/wpaper/wp-2022-13.html
Ravallion, M. (2016). The Economics of Poverty: History, Measurement, and Policy. Oxford University Press.
Ravallion, M. (2020). On Measuring Global Poverty. Annual Review of Economics, 12, 167-188.
Robles-Zavala, E., & Fiechter-Russo, T. (2008). Qualitative Study Of Perceptions On Poverty And Present Status Of Assets In A Mayan Community. The Yucatan Peninsula, 24(3), 191-204.
Roelen, K., & Camfield, L. (2012). A Mixed-method Taxonomy of Child Poverty: A Case Study from Rural Ethiopia. University of Oxford.
Rutherford, S., & Arora, S. (2009). The Poor and Their Money: Microfinance from a Twenty-first Century Consumer's Perspective. Practical Action Publishing.
Shildrick, T., & Rucell, J. (2015). Sociological Perspectives on Poverty. Joseph Rowntree Foundation (JRF).
Social Metrics Commission (SMC). (2020). Measuring Poverty 2020 A Report of The Social Metrics Commission. Social Metrics Commission.
Sodha, S., & Bradley, W. (2010). 3d Poverty. Demos.
Soltani, A., Angelsen, A., Eid, T., Naieni, M. S. N., & Shamekhi, T. (2012). Poverty, Sustainability, and Household Livelihood Strategies in Zagros, Iran. Ecological Economics, 79, 60-70.
Sumner, A. (2007). Meaning Versus Measurement: Why do ‘Economic’ Indicators of Poverty Still Predominate?. Development in Practice, 17(1), 4-13.
Swaminathan, M. (2010). The New Poverty Line: A Methodology Deeply Flawed. Indian Journal of Human Development, 4(1), 121-125.
Tavares, F. F., & Betti, G. (2020). Vulnerability, Poverty and COVID-19: Risk Factors and Deprivations in Brazil World Development. https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2020.105307
Toynbee Hall. (2014). The Poverty Premium in Tower Hamlets. Toynbee Hall.
Townsend, P. (1979). Poverty in the United Kingdom: A Survey of Household Resources and Standards of Living. Penguin Books.
Townsend, P. (1954). Measuring Poverty. The British Journal of Sociology, 5(2), 130-137.
TPMAP (Thai People Map and Analytics Platform: TPMAP). (2563). ฐานข้อมูลระบบบริหารจัดการข้อมูลการพัฒนาคนแบบชี้เป้า. https://www.tpmap.in.th/
Unicef and Save The Children. (2021). Impact Of COVID-19 on Children Living In Poverty: A Technical Note. https://data.unicef.org/resources/impact-of-covid-19-on-children-living-in-poverty/
Unicef Philippines. (2021). Effects of Covid-19 on Child Poverty and Efficacy of Social Protection Responses in The Philippines. Unicef Philippines.
Valensisi, G. (2020). COVID 19 and Global Poverty: Are LDCs Being Left Behind?. The European Journal of Development Research, 32, 1535-1557.
Whitham, G. (2018). The Poverty Premium in Greater Manchester. Greater Manchester Poverty Action (GMPA).
Wood, C., Salter, J., Morrell, G., Barnes, M., Paget, A., & O’Leary, D. (2012). Poverty In Perspective. Demos.
World Bank. (2020). Profiles of The New Poor Due to The COVID-19 Pandemic. https://thedocs.worldbank.org/en/doc/767501596721696943-090022020/original/ProfilesofthenewpoorduetotheCOVID19pandemic.pdf
World Health Organization. (2020). Incorporating Intersectional Gender Analysis Into Research On Infectious Diseases Of Poverty: A Toolkit For Health Researchers. World Health Organization.
World Relief. (2022). Pandemic & Poverty: Covid-19 Impact On The World’s Poor. worldrelief.org
Yapa, L. (1996). What Causes Poverty?: A Postmodern View. Annals of the Association of American Geographers, 86(41), 707-728.
Yunus, M. (2003). Banker To The Poor. Aurum Press.