ปัญหาและอุปสรรคทางกฎหมายเกี่ยวกับการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทของอำเภอ ตามกฎหมายว่าด้วยระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน

พระนิวัฒน์ จนฺทสาโร

ผู้แต่ง

พระนิวัฒน์ จนฺทสาโร มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

คำสำคัญ:

การไกล่เกลี่ยข้อพิพาท, ปัญหาทางกฎหมาย, อำเภอ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. ศึกษาแนวคิด ทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับปัญหาและอุปสรรคทางกฎหมายเกี่ยวกับการไกล่เกลี่ยระงับข้อพิพาทของอำเภอ ตามกฎหมายว่าด้วยระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน 2. ศึกษากฎหมายของราชอาณาจักรไทยและกฎหมายต่างประเทศที่เกี่ยวข้องกับปัญหาและอุปสรรคทางกฎหมายเกี่ยวกับการไกล่เกลี่ยระงับข้อพิพาทของอำเภอ ตามกฎหมายว่าด้วยระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน 3. ศึกษาวิเคราะห์และเปรียบเทียบปัญหาและอุปสรรคทางกฎหมายเกี่ยวกับการไกล่เกลี่ยระงับข้อพิพาทของอำเภอ ตามกฎหมายว่าด้วยระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน 4. หาแนวทางเสนอแนะปรับปรุงกฎหมายและระเบียบที่เกี่ยวข้องกับปัญหาและอุปสรรคทางกฎหมายเกี่ยวกับการไกล่เกลี่ยระงับข้อพิพาทของอำเภอ ตามกฎหมายว่าด้วยระเบียบบริหารราชการแผ่นดินให้เหมาะสมยิ่งขึ้น และการวิจัยนี้เป็นเชิงคุณภาพ ใช้วิเคราะห์เอกสารและเปรียบเทียบกฎหมายไทยและต่างประเทศ วิเคราะห์เอกสารปฐมภูมิและทุติยภูมิ และสรุปผล

ผลการวิจัยพบว่า 1. ข้อพิพาททางแพ่งที่มีทุนทรัพย์ไม่เกิน 200,000 บาท ตามพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2550 ถือว่าน้อยเกินไป เมื่อเทียบกับพระราชบัญญัติการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท พ.ศ. 2562 ที่กำหนดจำนวนทุนทรัพย์ จำนวน 5,000,000 บาท หรือสูงกว่านี้ได้ตามพระราชกฤษฎีกา 2. ความผิดอาญาลหุโทษ แม้ไม่ร้ายแรงแต่ไม่อาจยอมความได้ ควรเปิดโอกาสให้ไกล่เกลี่ยได้ กฎหมายบางฉบับ เช่น พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2550 และพระราชบัญญัติการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท พ.ศ. 2562 รวมทั้งกฎกระทรวง พ.ศ. 2553 ให้อำนาจไกล่เกลี่ยในความผิดลหุโทษบางกรณี ยกเว้นความผิดเกี่ยวกับเพศ และไม่กระทบประโยชน์สาธารณะ 3. อายุความไม่สะดุดหยุดลง หากคณะผู้ไกล่เกลี่ยสั่งยุติเรื่องตามกฎกระทรวง พ.ศ. 2553 ถือว่าไม่เคยรับคำร้อง ทำให้ระหว่างการไกล่เกลี่ยอายุความยังเดินต่อ อาจเสียสิทธิฟ้องของเจ้าหนี้ 4. อำเภอไม่ได้นำพระราชบัญญัติการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท พ.ศ. 2562 มาบังคับใช้ หากนำมาใช้จะเกิดประโยชน์แก่ประชาชนในการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทมากยิ่งขึ้น

เอกสารอ้างอิง

คมสันต์ กำประทุม และกฤชวรรธน์ โล่วัชรินทร์. (2564). ปัจจัยที่มีผลต่อความสำเร็จของการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท : กรณีศึกษา ศูนย์ยุติธรรมชุมชน ตำบลนาดี อำเภอยางตลาด จังหวัด กาฬสินธุ์. วารสารวิชาการธรรมทรรศน์, 21(3), 127-145.

ชลัท ประเทืองรัตนา. (2567). การเจรจาแบบมุ่งเน้นความร่วมมือ (Integrative Negotiation). วารสารสถาบันพระปกเกล้า, 19(3), 102-119.

เดชชาติ วงศ์โกมลเชษฐ์. (2524). ทฤษฎีการเมืองและสังคม (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ดวงแดด.

ประเสริฐ ตัณศิริ และสถาพร สระมาลีย์. (2549). เอกสารประกอบคำบรรยายวิชานิติปรัชญา LW 201 นิติศาสตร์มหาบัณฑิต. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

ภัทราวรรณ เกตุลักษณ์ และธานี วรภัทร์. (2565). การไกล่เกลี่ยข้อพิพาทโดยภาคเอกชน : ศึกษาตามพระราชบัญญัติการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท พ.ศ. 2562. วารสารนิติศาสตร์ รัฐศาสตร์ และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย, 6(1), 225-241.

รัฐพล เย็นใจมา และสุรพล สุยะพรหม. (2561). ความขัดแย้งในสังคม : ทฤษฎีและแนวทางแก้ไข. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 7(2), 225-238.

ศุภชัย ศุภผล. (2558). จอห์น รอลส์ : ว่าด้วยทฤษฎีความยุติธรรมและชีวิตของจอห์น รอลส์. ใน ปิยศิลป์ บุลสถาพร, ทฤษฎีความยุติธรรมและชีวิตของจอห์น รอลส์. (น.38). กรุงเทพฯ: วิคตอรี.

สมบัติ อรรถพิมล และโชติกา อรรถพิมล. (2567). สิทธิประโยชน์ของประชาชนจากการไกล่เกลี่ยภาคประชาชนตามพระราชบัญญัติการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท พ.ศ. 2562. ใน สุรสิทธิ์ แสงวิโรจนพัฒน์, บทบัณฑิต นิตยสารของเนติ บัณฑิตยสภา. (น. 85). กรุงเทพฯ: เนติบัณฑิตย สภา ในพระบรมราชูปถัมภ์.

สำนักงานศาลยุติธรรม. (2555). การจัดการความขัดแย้งกับการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท, ใน สรวิศ ลิมปรังษี, การจัดการความขัดแย้งกับการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท : ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท (พิมพ์ครั้งที่ 80). กรุงเทพฯ: ธนาเพรส.

สุนทร วิภาภรณ์พรรณ และอดุลย์ ขันทอง. (2567). การพัฒนาศูนย์ไกล่เกลี่ยข้อพิพาทภาคประชาชนวัดใหม่ (ยายแป้น) เขตบางกอกน้อย กรุงเทพมหานคร โดยพุทธสันติวิธี. วารสาร สันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 12(2), 719-732.