พลธรรมกับการพัฒนาตนที่ยั่งยืนของนักกีฬา

ผู้แต่ง

  • ณัฐพล อันตรเสน นักวิชาการอิสระ

คำสำคัญ:

กีฬา, พละธรรม, บูรณาการ, การพัฒนาตน

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งเสนอการประยุกต์ใช้หลักพละธรรม 5 ประการ ได้แก่ ศรัทธา วิริยะ สติ สมาธิ และปัญญา ว่าเป็นพลังภายในที่เกื้อหนุนการพัฒนาตนของนักกีฬาในมิติที่ลึกซึ้งและยั่งยืน ทั้งในด้านร่างกาย จิตใจ และปัญญา การศึกษาแสดงให้เห็นว่า พละธรรมมิได้เป็นเพียงหลักธรรมเชิงนามธรรม หากแต่สามารถแปลงเป็นแนวปฏิบัติที่สอดคล้องกับโลกกีฬาได้จริง โดยศรัทธาช่วยสร้างแรงบันดาลใจและความเชื่อมั่น วิริยะเสริมความเพียรพยายามและความมีวินัย สติช่วยให้รู้เท่าทันอารมณ์และควบคุมสถานการณ์ สมาธิสร้างความมั่นคงทางใจท่ามกลางแรงกดดัน และปัญญาทำให้นักกีฬาสามารถเรียนรู้และยอมรับผลลัพธ์ได้อย่างมีเหตุผล ทั้งหมดนี้หล่อหลอมให้เกิดกระบวนการพัฒนาตนที่ไม่หยุดอยู่เพียงความสำเร็จทางกาย แต่ต่อยอดสู่การเติบโตภายในที่มั่นคงยิ่งขึ้น กรณีศึกษาของนักกีฬาทั้งไทยและต่างประเทศ เช่น การฝึกสมาธิของนักกีฬาแบดมินตันทีมชาติไทย การใช้สติของเทนนิส-พาณิภัค หรือการฝึกจิตของโนวัก ยอโควิช ล้วนสะท้อนให้เห็นถึงพลังของพละธรรมที่นำมาใช้ได้จริงในสนามแข่งขันและชีวิตประจำวัน โดยองค์ความรู้ใหม่ที่ได้จากการศึกษา คือ แนวคิด เกมส์ภายในของนักกีฬา ซึ่งชี้ว่าการแข่งขันที่แท้จริง คือ การแข่งขันกับตนเอง และการชนะใจตนด้วยพละธรรมคือหัวใจสำคัญของการพัฒนานักกีฬาอย่างสมบูรณ์ บทสรุปนี้จึงยืนยันว่า พละธรรมไม่เพียงเป็นทางเลือก แต่คือแนวทางสำคัญในการพัฒนาคุณลักษณะนักกีฬายุคใหม่ ให้มีพลังใจที่มั่นคง เข้าใจความหมายของความสำเร็จ และสามารถดำรงชีวิตอย่างสมดุลทั้งในและนอกสนามกีฬาได้อย่างยั่งยืน

เอกสารอ้างอิง

พระธรรมปิฎก (ป.อ.ปยุตฺโต). (2543). พุทธธรรม ฉบับปรับปรุงและขยายความ (พิมพ์ครั้งที่ 4). ในปี พ.ศ. 2543 กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกฉบับภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ลุกมาน เฮาะมะ และคณะ. (2567). ผลการฝึกเทคนิคจิตวิทยาการกีฬาเพื่อสร้างความเข้มแข็งทางจิตใจของนักกีฬาฟุตบอลเยาวชน. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยการกีฬาแห่งชาติ, 16(1), 239-249.

วัดญาณเวศศกวัน. (ม.ป.ป.). ธรรมกับการพัฒนาชีวิต. สืบค้น 25 กรกฎาคม 2568, จาก https://www.watnyanaves.net/en/book-full-text/204

วัลลภ สวัสดี. (2567). โอลิมปิก 2024 และการเสียสละครั้งสุดท้ายของ เทนนิส พาณิภัค วงศ์พัฒนกิจ. สืบค้น 20 กรกฎาคม 2568, จาก https://shorturl.asia/l0kOK

สุภีร์ ทุมทอง. (2559). อินทรีย์ 5 พละ 5. นนทบุรี: ห้างหุ้นส่วนจำกัด ภาพพิมพ์.

อภิวัฒน์ ปานทอง และคณะ. (2560). การวางแผนระยะยาวสำหรับพัฒนานักกีฬา. วารสารบัณฑิตศึกษา, 14(64), 15-22.

Csikszentmihalyi, M. (1990). Flow: The Psychology of Optimal Experience. New York: Harper and Row.

Gallwey, W. T. (2001). The Inner Game of Tennis: The Classic Guide to the Mental Side of Peak Performance. New York: Random House.

International Olympic Committee. (2020). Safeguarding athletes from harassment and abuse in sport. Retrieved July 25, 2025, from https://olympics.com/ioc/safeguarding

Ryff, C. D. & Singer, B. H. (2008). Know thyself and become what you are: A eudaimonic approach to psychological well-being. Journal of Happiness Studies, 9(1), 13-39.

Sanook. (2022). Case study from "Michael Phelps: The tarnished reputation of athletes and the day when marijuana became more acceptable. Retrieved July 20, 2025, from https://www.sanook.com/sport/1407700/

The Independent. (2021). Novak Djokovic: Meditation, breathing, and self-mastery behind the mental strength. Retrieved July 25, 2025, from https://shorturl.asia/fxAlu

The People. (2021). Bas - Popor: A duo who broke the barriers and created the legend of the world's number 1 badminton player. Retrieved July 20, 2025, from https://www.thepeople.co/read/40144

UNESCO. (2021). Quality physical education guidelines for policy-makers. Retrieved July 20, 2025, from https://shorturl.asia/K2blq

Weinberg, R. S. & Gould, D. (2018). Foundations of Sport and Exercise Psychology (7th ed.). Champaign, Illinois: Human Kinetics.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-10-21

รูปแบบการอ้างอิง

อันตรเสน ณ. (2025). พลธรรมกับการพัฒนาตนที่ยั่งยืนของนักกีฬา. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 14(5), 286–297. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jssr/article/view/291976