ประสิทธิภาพและข้อจำกัดของการชี้มูลทางวินัยโดยคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติในการลงโทษในภาคราชการ
คำสำคัญ:
คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.), วินัยข้าราชการ, การชี้มูลความผิดทางวินัยบทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ประสิทธิภาพและข้อจำกัดของการชี้มูลความผิดทางวิจัยโดยคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ ช่องว่างระหว่างมติชี้มูลของ ป.ป.ช. กับการดำเนินการจริงของหน่วยงานรัฐ วิเคราะห์ข้อจำกัดของกฎหมาย ความล่าช้าในการดำเนินงาน และผลกระทบที่เกิดขึ้นต่อกระบวนการลงโทษทางวินัย พร้อมเสนอแนะแนวทางในการพัฒนากฎหมายและกลไกเชิงนโยบายเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและความน่าเชื่อถือของระบบการลงโทษในภาคราชการไทยอย่างยั่งยืน โดยใช้วิธีการศึกษาจากเอกสารเกี่ยวกับกฎหมายปกครอง หลักนิติธรรม ตลอดจนคำวินิจฉัยของคณะกรรมการกฤษฎีกา คำพิพากษาศาลปกครองสูงสุด และรายงานเชิงสถิติของหน่วยงานภาครัฐ ตลอดจนข้อเสนอขององค์การระหว่างประเทศ ผลการศึกษาพบว่า 1. มติของ ป.ป.ช. แม้จะมีน้ำหนักทางจริยธรรมและกฎหมายแต่ไม่มีผลผูกพันโดยตรงต่อหน่วยงานต้นสังกัดและมีช่องว่างทางกฎหมายที่จำกัดอำนาจของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ที่ให้มีอำนาจเฉพาะในกรณีความผิดฐานทุจริตต่อหน้าที่ ความผิดต่อตำแหน่งหน้าที่ราชการ หรือความผิดต่อตำแหน่งหน้าที่ในการยุติธรรม ทำให้การชี้มูลกรณีอื่นที่อยู่นอกเหนืออำนาจไม่ผูกพัน และผู้บังคับบัญชาต้องตั้งคณะกรรมการสอบสวนวินัยใหม่ตามกฎหมายบริหารงานบุคคล เปิดโอกาสให้ผู้บังคับบัญชาใช้ดุลพินิจละเว้นหรือเพิกเฉยต่อการลงโทษ 2. กระบวนการไต่สวนของ ป.ป.ช. มีความล่าช้า ทำให้หลายกรณีผู้ถูกกล่าวหาพ้นจากตำแหน่งหรือเกษียณอายุจนมาตรการลงโทษไร้ผล 3. ไม่มีระบบติดตามหรือประเมินผลการดำเนินการของหน่วยงานต้นสังกัดหลังได้รับมติ ป.ป.ช. ส่งผลให้การบังคับใช้ขาดความต่อเนื่องและโปร่งใส จึงมีข้อเสนอแนวทางแก้ไข เช่น ปรับปรุงกฎหมายให้มติ ป.ป.ช. มีผลผูกพันมากขึ้น วางกลไกติดตามผลและกำหนดมาตรการหากหน่วยงานเพิกเฉย รวมทั้งเสริมมาตรการป้องกันการใช้อำนาจดุลพินิจโดยไม่เป็นธรรม เพื่อยกระดับมาตรฐานความรับผิดชอบและเสริมสร้างวัฒนธรรมความโปร่งใสในระบบราชการไทย
เอกสารอ้างอิง
กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น. (2563). การดำเนินการทางวินัยพนักงานส่วนท้องถิ่น กรณีคณะกรรมการ ป.ป.ช. มีมติชี้มูลความผิดที่มิใช่การกระทำความผิดฐานทุจริตต่อหน้าที่ราชการ และกรณีคณะกรรมการ ป.ป.ช. ไต่สวนและวินิจฉัยชี้มูลความผิดที่เกี่ยวข้องกัน. สืบค้น 20 พฤษภาคม 2568, จาก https://shorturl.asia/0FrRx
กองกฎหมายการบริหารราชการแผ่นดิน. (2564). แนวความคิดเห็นคณะกรรมการกฤษฎีกาในประะเด็นเกี่ยวกับการดำเนินการทางวินัยตามการชี้มูลความผิดของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา.
จันทิรา ปัญญาทรง. (2565). ปัญหาการดำเนินการลงโทษภายหลังคณะกรรมการ ป.ป.ช. มีมติชี้มูลความผิดเจ้าหน้าที่ของรัฐ. สืบค้น20 พฤษภาคม 2568, จาก http://www.lawgrad.ru.ac.th/Abstracts/ClickLink/1228
บุบผา อัครพิมาน. (2549). หลักกฎหมายทั่วไป. สืบค้น 20 พฤษภาคม 2568, จาก http://www.public-law.net/publaw/view.aspx?id=920
ประทีป ทับอัตตานนท์. (2566). ปัญหาและอุปสรรด้านความล่าช้าในการดำเนินการของคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ. วารสารการเมือง การบริหาร และกฎหมาย, 15(2), 369-390.
ภัสวรรณ อุชุพงศ์อมร. (2560). หลักกฎหมายทั่วไปในกฎหมายปกครองไทย. วารสารการเมือง การบริหาร และกฎหมาย, 9(2), 549-577.
วนิดา แสงสารพันธ์. (2565). หลักกฎหมายปกครองและวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง. กรุงเทพฯ: วิญญูชน.
วิรุฬห์ แสงเทียน. (2566). ความเห็นส่วนตน คำวินิจฉัยที่ 10/2566 ศาลรัฐธรรมนูญ เรื่องพิจารณาที่ 4/2566. สืบค้น 20 พฤษภาคม 2568, จาก https://shorturl.asia/VbXhP
สำนักงาน ก.ล.ต. (2567). การทุจริตคอรัปชัน (Anti-Corruption). สืบค้น 20 พฤษภาคม 2568, จาก https://www.sec.or.th/cgthailand/TH/Pages/corruption.aspx
สำนักงานคณะกรรมการ ป.ป.ช. (2567). รายงานสถานการณ์การทุจริตประเทศไทย ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2567. สืบค้น 20 พฤษภาคม 2568, จาก https://shorturl.asia/a67MU
สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา. (2562). บันทึกสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา เรื่อง การดำเนินการทางวิจัยกับพนักงานเทศบาล กรณีคณะกรรมการ ป.ป.ช. ชี้มูลความผิดที่ไม่ใช่การกระทำความผิดฐานทุจริตต่อหน้าที่ราชการ. สืบค้น 20 พฤษภาคม 2568, จาก https://shorturl.asia/7Kp5S
_____. (2562). พระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539. สืบค้น 20 พฤษภาคม 2568, จาก https://shorturl.asia/L2k8I
สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ. (2566). เกร็ดความรู้...สู้ทุจริต เรื่อง สถิติการตรวจรับคำกล่าวหา ปีงบประมาณ พ.ศ. 2566 (1 ตุลาคม 2565-30 เมษายน 2566). สืบค้น 20 พฤษภาคม 2568, จาก https://shorturl.asia/x95Jz
_____. (2568). ดัชนีการรับรู้การทุจริตของประเทศไทย 2567. สืบค้น 20 พฤษภาคม 2568, จาก https://shorturl.asia/Qb1KH
สำนักงานคณะกรรมการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2560). สรุปสาระการจัดกิจกรรมการฝึกอบรมเกี่ยวกับระบบการพิทักษ์คุณธรรม ประมวลจริยธรรมข้าราชการพลเรือนและองค์ความรู้ที่เกี่ยวข้อง โครงการเสริมสร้างจริยธรรม ป้องกันและต่อต้านการทุจริตประพฤติมิชอบใน สศช. สืบค้น 20 พฤษภาคม 2568, จาก https://shorturl.asia/snuVx
สำนักมาตรฐานวินัย สำนักงานงาน ก.พ. (2557). ตอบข้อหารือเกี่ยวกับวินัยข้าราชการพลเรือนตาม พ.ร.บ. ระเบียบข้าราชการพลเรือน พ.ศ. 2551 (ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2551-2555). กรุงเทพฯ: สำนักงาน ก.พ.
สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี. (2561). พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต พุทธศักราช 2561. สืบค้น 20 พฤษภาคม 2568, จาก https://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2561/A/052/1.PDF
Alexy, R. (2010). A theory of constitutional rights: Oxford: Oxford university press.
Dicey, A. V. (1959). Introduction to the Study of the Law of the Constitution. London: Macmillan.
Transparency International. (2023). Corruption Perceptions Index. Retrieved May 20, 2025, from https://www.transparency.org/en/cpi/2023
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เพื่อให้เป็นไปตามกฎหมายลิขสิทธิ์ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องลงลายมือชื่อในแบบฟอร์มใบมอบลิขสิทธิ์บทความให้แก่วารสารฯ พร้อมกับบทความต้นฉบับที่ได้แก้ไขครั้งสุดท้าย นอกจากนี้ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องยืนยันว่าบทความต้นฉบับที่ส่งมาตีพิมพ์นั้น ได้ส่งมาตีพิมพ์เฉพาะในวารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์ เพียงแห่งเดียวเท่านั้น หากมีการใช้ภาพหรือตารางหรือเนื้อหาอื่นๆ ของผู้นิพนธ์อื่นที่ปรากฏในสิ่งตีพิมพ์อื่นมาแล้ว ผู้นิพนธ์ต้องขออนุญาตเจ้าของลิขสิทธิ์ก่อน พร้อมทั้งแสดงหนังสือที่ได้รับการยินยอมต่อบรรณาธิการ ก่อนที่บทความจะได้รับการตีพิมพ์ หากไม่เป็นไปตามข้อกำหนดเบื้องต้น ทางวารสารจะถอดบทความของท่านออกโดยไม่มีข้อยกเว้นใดๆ ทั้งสิ้น
