ความไม่เป็นธรรมในการจัดเก็บภาษีเงินได้จากห้างหุ้นส่วนสามัญ : การวิเคราะห์เชิงนิติศาสตร์ภายใต้หลักภาษีอากรและรัฐธรรมนูญไทย

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งเน้นวิเคราะห์ปัญหาความไม่เป็นธรรมในการจัดเก็บภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาต่อผู้เป็นหุ้นส่วนของห้างหุ้นส่วนสามัญและคณะบุคคลที่มิใช่นิติบุคคลในประเทศไทยซึ่งต้องเสียภาษีในระดับกิจการ และเมื่อมีการแบ่งกำไรให้ผู้เป็นหุ้นส่วนกลับต้องนำรายได้นั้นไปรวมคำนวณภาษีอีกครั้ง โดยไม่มีสิทธิขอเครดิตภาษีจากที่ได้ชำระไปแล้ว ส่งผลให้เกิดภาระภาษีซ้ำซ้อนอันขัดต่อหลักความสามารถในการเสียภาษี หลักความเป็นธรรมทางภาษีและหลักนิติธรรม โดยวิเคราะห์เชิงนิติศาสตร์และการเปรียบเทียบกับระบบภาษีในต่างประเทศ ได้แก่ สหรัฐอเมริกา เยอรมนี มาเลเซีย สิงคโปร์ และสหราชอาณาจักร เพื่อเสนอแนวทางแก้ไขปัญหาภาษีซ้ำซ้อนทางธุรกิจ พบว่า สหรัฐอเมริกามีระบบโครงสร้างห้างหุ้นส่วนและ LLC ที่อนุญาตให้หุ้นส่วนสามารถรับเครดิตภาษีจากต่างประเทศและเครดิตการลงทุนได้โดยตรง ช่วยลดภาระภาษีซ้อนอย่างมีประสิทธิภาพ ส่วนเยอรมนี มาเลเซีย สิงคโปร์ และอังกฤษ มีระบบรายได้ผ่านถึงหุ้นส่วน แต่เครดิตภาษีต่างประเทศและเครดิตการลงทุนไม่ส่งผ่านถึงหุ้นส่วนโดยตรง มีเพียงระบบเครดิตภาษีระหว่างประเทศในกรอบข้อตกลง การเก็บภาษีซ้ำซ้อนในประเทศไทย อาจขัดต่อหลักความเสมอภาคและความยุติธรรมตามรัฐธรรมนูญไทยมาตรา 27 ซึ่งกำหนดให้การจัดเก็บภาษีต้องเป็นธรรมและชอบด้วยกฎหมาย บทความนี้จึงเสนอแนวทางแก้ไข คือ บัญญัติกฎหมายให้ผู้เป็นหุ้นส่วนสามารถเครดิตภาษีได้ หรือเปลี่ยนระบบภาษีของห้างหุ้นส่วนสามัญเป็นแบบผ่านทะลุอย่างเป็นทางการ รวมถึงการใช้ข้อตกลงป้องกันภาษีซ้อนอย่างมีประสิทธิผล เพื่อธำรงไว้ซึ่งหลักนิติธรรมและความสามารถแข่งขันของธุรกิจไทยในระดับสากล