พุทธบูรณาการเพื่อบรรเทาวิกฤตจากอุทกภัยของประชาชนภายใต้การดำเนินงานขององค์กรเครือข่ายภาครัฐและเอกชนในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา

พระอดิศักดิ์ อนาลโย

ผู้แต่ง

พระอดิศักดิ์ อนาลโย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

คำสำคัญ:

พุทธบูรณาการ, บรรเทาวิกฤตจากอุทกภัย, การดำเนินงานขององค์กรเครือข่าย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1. ศึกษาสภาพทั่วไปของปัจจุบันในการบรรเทาวิกฤตจากอุทกภัยของประชาชนภายใต้การดำเนินงานขององค์กรเครือข่ายภาครัฐและเอกชนในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา 2. ศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อการบรรเทาวิกฤตจากอุทกภัยของประชาชนภายใต้การดำเนินงานขององค์กรเครือข่ายภาครัฐและเอกชนในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา และ 3. นำเสนอพุทธบูรณาการเพื่อบรรเทาวิกฤตจากอุทกภัยของประชาชนภายใต้การดำเนินงานขององค์กรเครือข่ายภาครัฐและเอกชนในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา โดยใช้กรอบแนวคิดพุทธบูรณาการที่ผสานหลักสังคหวัตถุ 4 วงจรเดมมิ่ง และทฤษฎีแรงจูงใจของมาสโลว์ เป็นการวิจัยแบบผสานวิธี ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 19 รูปหรือคน และกลุ่มตัวอย่าง 400 ครัวเรือน ตามสูตรของทาโร่ ยามาเน่ เครื่องมือที่ใช้ การสัมภาษณ์เชิงลึก การสนทนากลุ่ม และแบบสอบถาม การเก็บรวบรวมข้อมูล สัมภาษณ์และเก็บแบบสอบถาม การวิเคราะห์ข้อมูล เชิงคุณภาพใช้ Content Analysis และเชิงปริมาณใช้ค่าเฉลี่ย ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เพียร์สัน (r) และการถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน

ผลการวิจัยพบว่า 1. สภาพทั่วไปของปัจจุบันในการบรรเทาวิกฤตจากอุทกภัย การวางแผนมีความเป็นระบบเตรียมล่วงหน้า การดำเนินงานประสานหลายส่วนแม้บางพื้นที่ยังล่าช้าการตรวจสอบช่วยพัฒนาอาจเปิดรับความคิดเห็นมากขึ้น และการปรับปรุงตอบสนองรวดเร็วครอบคลุม 2. ปัจจัยที่ส่งผลต่อการบรรเทาวิกฤตจากอุทกภัย พบว่า คะแนนค่าเฉลี่ยรวมของทุกตัวแปรมีค่าสูงกว่า 3.6 และค่า r สูงกว่า 0.5 ของในทุกความสัมพันธ์ที่นัยสำคัญ 0.01 โดยสามารถอธิบายค่าแปรปรวน สูงกว่า 50% ทั้งสองสมมุติฐาน ยอมรับสมมุติฐานว่าตัวแปรอิสระทั้งสองมีผลต่อตัวแปรตาม 3. พุทธบูรณาการเพื่อการบรรเทาวิกฤตจากอุทกภัย การวางแผนควรตั้งอยู่บนความเข้าใจมนุษย์และเคารพศักดิ์ศรี การดำเนินงานต้องรวดเร็วและเปี่ยมเมตตา การตรวจสอบควรโปร่งใสและเปิดรับความคิดเห็น ส่วนการปรับปรุงต้องเรียนรู้ร่วมกันเพื่อฟื้นฟูชุมชน

เอกสารอ้างอิง

กองประเมินผลกระทบต่อสุขภาพ กรมอนามัย. (2555). การจัดการด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมในภาวะอุทกภัยปี 2554 : กรณีศึกษาจังหวัดในเขตภาคเหนือตอนล่างและภาคกลางของประเทศไทย. กรุงเทพฯ: กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข.

ณัฏฐกิษฐ นบนอบ. (2564). แนวทางในการบรรเทาปัญหาอุทกภัย กรณีศึกษา จังหวัดอยุธยา. พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ธเดช ศรีสวัสดิ์. (2565). พุทธบูรณาการเพื่อการพัฒนาประสิทธิผลการบริหารจัดการศูนย์รับเรื่องราวร้องทุกข์ของรัฐบาล สำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี (ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

นฤมล สมรรคเสวี. (2561). ภาวะวิกฤตจากภัยพิบัติทางธรรมชาติกับบทบาทพยาบาล. กรุงเทพฯ: วิทยาลัยพยาบาลกองทัพบก.

ประยูร เย็นใจ. (2563). การบริหารจัดการน้ำและการประเมินผลสัมฤทธิ์การใช้พื้นที่ลุ่มต่ำลุ่มน้ำเจ้าพระยา กรณีศึกษา : ทุ่งผักไห่ (พ.ศ. 2560). กรุงเทพฯ: กรมชลประทาน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.

พระกฤษฎา สุเมโธ. (2565). บทบาทพระสงฆ์ในการสงเคราะห์ผู้ประสบอุทกภัยเชิงพุทธบูรณาการ (ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระครูใบฎีกาสุรพล อาสโภ. (2558). การพัฒนารูปแบบงานสาธารณสงเคราะห์ตามกระบวนทัศน์วิถีพุทธ (ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการเชิงพุทธ). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระครูปลัดวีระ อคฺคจิตโต. (2565). รูปแบบการบริหารจัดการแหล่งเรียนรู้ชุมชนแบบมีส่วนร่วมโดยพลังบวร (บ้าน วัด โรงเรียน) (ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพุทธบริหารการศึกษา). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระครูพิศิษฏ์ประชานาถ (ประยูร นนฺทิโย). (2562). การพัฒนาการมีส่วนร่วมของพระสงฆ์ในการพัฒนาชุมชนตามแนววิถีพุทธในจังหวัดสมุทรสงคราม (ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการเชิงพุทธ). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระครูไพศาลศีลวัฒน์ (สวัสดิ์ อรุโณ). (2565). รูปแบบการจัดการสภาพแวดล้อมและภาวะวิกฤตอุทกภัยของชุมชนลุ่มน้ำเจ้าพระยา จังหวัดอ่างทอง (ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการพัฒนาสังคม). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระครูสรวิชัย (วีระ มหาวีโร). (2565). การพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักมงคลสูตรเชิงพุทธบูรณาการ (ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระพรหมบัณฑิต (ประยูร ธมฺมจิตฺโต). (2564). พระพุทธศาสนากับการพัฒนาที่ยั่งยืน. กรุงเทพฯ: นิติธรรมการพิมพ์.

พระมหากฤษณะ ตรุโณ. (2566). มองน้ำท่วมในเชิงปรัชญา : บทความวิชาการด้านพระพุทธศาสนา. สืบค้น 2 มีนาคม 2567, จาก https://www.mcu.ac.th/article/detail/414

พระสมเกียรติ กิตฺติโสภโณ และคณะ. (2567). การบูรณาการหลักพุทธธรรมเพื่อส่งเสริมการมีส่วนร่วมทางการเมืองของเยาวชนในอำเภอด่านขุนทด จังหวัดนครราชสีมา. วารสารวิจัยและวิชาการบวรพัฒน์, 2(1), 1-14.

พัลลภ หารุคำจา และคณะ. (2562). การพัฒนาแผนชุมชนพึ่งตนเองเชิงพุทธในจังหวัดลำพูน. วารสารพุทธศาสตร์ศึกษา, 10(2), 316-330.

สานุ มหัทธนาดุล และคณะ. (2555). อุทกภัย : พุทธบูรณาการแนวทางในการบริหารจัดการน้ำที่พึงประสงค์ในสังคมไทยปัจจุบัน. วารสารบัณฑิตศึกษาปริทรรศน์, 8(พิเศษ), 1-18.

สุทิน ยลทรัพย์ศิร. (2561). รูปแบบการบริหารงานวิศวกรรมตามหลักพระพุทธศาสนา (ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สุภชัย หนูแก้ว. (2564). รูปแบบการบริหารจัดการลุ่มน้ำปากพนังเชิงพุทธบูรณาการ (ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการพัฒนาสังคม). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

อดิเทพ ภิญญาเกษม. (2565). การพัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศในการบริหารจัดการน้ำของกรมชลประทาน โดยการประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรม (ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

อนัญญา นิตย์โชติ. (2566). การเสริมสร้างแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของพนักงานบริษัทไทยนิตโชอิ จำกัด เชิงพุทธบูรณาการ (ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

Jevrejeva, S. et al. (2018). Flood damage costs under the sea level rise with warming of 1.5 °C and 2 °C. Environmental Research Letters, 13(7), 8-12.

Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50(4), 370-396.

Poaponsakorn, N. & Meethom, P. (2013). Impact of the 2011 Floods, and Flood Management in Thailand. Retrieved March 20, 2024, from https://shorturl.asia/bk1mg