รูปแบบการพัฒนาการบริหารจัดการวัดที่ดีในจังหวัดนนทบุรี

ผู้แต่ง

  • พระครูวิโรจน์กาญจนเขต (นัทกฤต ทีปังกโร) มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • พระครูวิลาศกาญจนธรรม (เล็ก สุธมฺมปญฺโญ) มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

คำสำคัญ:

รูปแบบ, การพัฒนา, การบริหารจัดการวัดที่ดี

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1. ศึกษาสภาพทั่วไป 2. ศึกษากระบวนการบริหารจัดการ และ 3. พัฒนารูปแบบการบริหารจัดการที่ดี โดยใช้วิธีการเก็บข้อมูลภาคสนามจากผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ประกอบด้วยกลุ่มผู้ออกนโยบาย กลุ่มผู้ปฏิบัติการ กลุ่มผู้สนับสนุนโครงการ และกลุ่มนักวิชาการ รวม 25 รูปหรือคน ร่วมกับการสนทนากลุ่มเฉพาะกับผู้ทรงคุณวุฒิอีก 10 รูปหรือคน

ผลการวิจัยพบว่า วัดในจังหวัดนนทบุรีมีบทบาทสำคัญในการพัฒนาชุมชนและสังคมอย่างยั่งยืน โดยเฉพาะในด้านการสร้างการมีส่วนร่วมของชุมชน การอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรม และการพัฒนาสาธารณูปโภค แม้จะประสบปัญหาด้านการขาดแคลนบุคลากรที่มีความเชี่ยวชาญ โครงสร้างการบริหารที่รวมศูนย์อำนาจ และข้อจำกัดด้านงบประมาณ ทั้งนี้ วัดที่มีการบริหารจัดการที่ดีจะมีการวางแผนเชิงกลยุทธ์อย่างเป็นระบบ ตั้งแต่การวิเคราะห์สภาพแวดล้อมการกำหนดวิสัยทัศน์และเป้าหมาย การส่งเสริมการมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ตลอดจนการนำเทคโนโลยีมาประยุกต์ใช้ในการบริหารจัดการ สำหรับรูปแบบการพัฒนาที่เหมาะสมควรมุ่งเน้นการพัฒนาอย่างรอบด้านและยั่งยืน ครอบคลุมทั้งการบำรุงรักษาโครงสร้างพื้นฐานการอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรม การจัดกิจกรรมทางศาสนาที่หลากหลาย การพัฒนาศักยภาพบุคลากร การส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชน และการสร้างเครือข่ายความร่วมมือโดยมีข้อเสนอแนะให้จัดทำแผนยุทธศาสตร์การพัฒนาวัดระยะ 5 ปี จัดตั้งคณะกรรมการพัฒนาวัดระดับจังหวัด พัฒนาระบบฐานข้อมูลและการจัดการสารสนเทศ รวมถึงการพัฒนาระบบการติดตามประเมินผล พร้อมทั้งเสนอแนะให้การวิจัยในอนาคตควรมุ่งเน้นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม การศึกษาการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีดิจิทัล และการประเมินผลกระทบของการพัฒนาการบริหารจัดการวัดที่มีต่อชุมชนอย่างเป็นรูปธรรม

เอกสารอ้างอิง

กนก แสนประเสริฐ. (2549). ประมวลพระราชบัญญัติคณะสงฆ์. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.

พระธรรมวโรดม (บุญมา คุณสมฺปนฺโน). (2539). การปกครองวัด คู่มือประกอบคำบรรยายโครงการความรู้แก่เจ้าอาวาส. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์การศาสนา.

พระปลัดวรัญญู อคฺควชิโร (ยอดเพ็ชร). (2557). การพัฒนาการบริหารจัดการวัดให้เป็นศูนย์กลางชุมชนในยุคโลกาภิวัตน์ (ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการเชิงพุทธ). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมหาเสริมชัย ชยมงฺคโล. (2538). การบริหารวัด (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: มูลนิธิพุทธภาวนาวิชชาธรรมกายและธนาคารสหธนาคารจำกัดมหาชน.

สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ. (2554). คู่มือการพัฒนาวัดสู่ความเป็นมาตรฐาน. นครปฐม: สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.

สุดใจ สะอาดยิ่ง. (2546). รูปแบบการพัฒนาวัดเป็นศูนย์กลางการแก้ไขปัญหาของประชาชนในระดับหมู่บ้าน จังหวัดสุรินทร์ (รายงานการวิจัย). สุรินทร์: มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-04-25

รูปแบบการอ้างอิง

(นัทกฤต ทีปังกโร) พ., & (เล็ก สุธมฺมปญฺโญ) พ. (2025). รูปแบบการพัฒนาการบริหารจัดการวัดที่ดีในจังหวัดนนทบุรี. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 14(2), 132–143. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jssr/article/view/286291