การพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในที่ส่งเสริมสมรรถนะการจัดการเรียนรู้เชิงรุก ของครูผู้สอน สำหรับโรงเรียนสุวรรณคูหาพิทยาสรรค์

ผู้แต่ง

  • อำนาจ โสภากุล โรงเรียนสุวรรณคูหาพิทยาสรรค์

คำสำคัญ:

สมรรถนะครูผู้สอน, สมรรถนะผู้เรียน, กระบวนการนิเทศภายใน

บทคัดย่อ

บทความวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1. ศึกษาสภาพการนิเทศภายในและการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครูผู้สอน 2. สร้างรูปแบบการนิเทศภายในที่ส่งเสริมสมรรถนะการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครูผู้สอน และ 3. ศึกษาผลการใช้รูปแบบการนิเทศภายในที่ส่งเสริมสมรรถนะการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครูผู้สอน 4. ประเมินรูปแบบการนิเทศภายในที่ส่งเสริมสมรรถนะการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครูผู้สอน โดยใช้การวิจัยและพัฒนา แบ่งเป็น 4 ระยะ ได้แก่ การสำรวจข้อมูลพื้นฐาน การสร้างและพัฒนารูปแบบ การนำไปใช้และตรวจสอบคุณภาพ และการประเมินรูปแบบการนิเทศภายใน กลุ่มตัวอย่างได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจงจากโรงเรียนสุวรรณคูหาพิทยาสรรค์ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเลย หนองบัวลำภู เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย รูปแบบการนิเทศภายใน แบบประเมินสมรรถนะการจัดการเรียนรู้เชิงรุก แบบประเมินสมรรถนะการรวมพลังทำงานเป็นทีม แบบสังเกตการสอน แนวทางการสนทนากลุ่มและแบบสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพื้นฐานและการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบการนิเทศภายในที่พัฒนาขึ้นประกอบด้วย 7 องค์ประกอบหลัก ได้แก่ หลักการ วัตถุประสงค์ กลไกการดำเนินการ เนื้อหาการนิเทศภายใน กระบวนการนิเทศภายใน การประเมินรูปแบบ และเงื่อนไขของความสำเร็จ โดยกระบวนการนิเทศภายในใช้ ADORE Model ซึ่งประกอบด้วย 5 ขั้นตอน คือ การวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐาน การออกแบบการเรียนรู้ การเยี่ยมชั้นเรียน การสะท้อนผล และการประเมินผล ผลการนำรูปแบบไปใช้พบว่า ครูผู้สอนมีสมรรถนะการจัดการเรียนรู้เชิงรุกเพิ่มขึ้นจากระดับเริ่มต้นฝึกหัดเป็นชำนาญการและผู้เรียนมีสมรรถนะการรวมพลังทำงานเป็นทีมสูงขึ้นจากระดับเริ่มต้นเป็นบรรลุตามเป้าหมายผลการประเมินรูปแบบพบว่า ผู้เกี่ยวข้องมีความพึงพอใจในระดับมากที่สุด รูปแบบการนิเทศภายในที่พัฒนาขึ้นสามารถเสริมสร้างความรู้ ความเข้าใจ และพัฒนาทักษะการนิเทศภายในให้แก่บุคลากรทุกฝ่าย อีกทั้งยังได้รับการยอมรับและสามารถนำไปปรับใช้ในบริบทที่แตกต่างกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ

เอกสารอ้างอิง

จรัญ น่วมมะโน. (2562). การพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในเพื่อพัฒนาสมรรถนะครูในการจัดการเรียนรู้ภาษาอังกฤษ สำหรับโรงเรียนมัธยมศึกษาในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (ดุษฎีนิพนธ์การศึกษาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการนิเทศการศึกษา). มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

ทิศนา แขมมณี. (2565). ศาสตร์การสอน: องค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ (พิมพ์ครั้งที่ 25). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

พิมพันธ์ เดชะคุปต์. (2566). การเรียนรู้เชิงรุกเสริมสร้างสมรรถนะ. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ไพฑูรย์ สินลารัตน์. (2565). การศึกษา 4.0 เป็นยิ่งกว่าการศึกษา (พิมพ์ครั้งที่ 6). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.

รัศมี ภูกันดาน. (2562). การพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในโดยใช้ทีมเป็นฐานในโรงเรียนมัธยมศึกษา (ดุษฎีนิพนธ์การศึกษาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการนิเทศการศึกษา). มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

วิจารณ์ พานิช. (2565). การเรียนรู้เชิงรุกเพื่อศตวรรษที่ 21. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสยามกัมมาจล.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2566). การนิเทศภายในสถานศึกษา. กรุงเทพฯ: หน่วยศึกษานิเทศก์.

สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา. (2564). หลักเกณฑ์และวิธีการประเมินตำแหน่งและวิทยฐานะข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2564). แนวทางการจัดการเรียนรู้ฐานสมรรถนะเชิงรุก: ถอดบทเรียนจากแนวคิดสู่การปฏิบัติ. กรุงเทพฯ: บริษัท 21 เซ็นจูรี่.

สุธีระ ประเสริฐสรรพ์. (2564). คู่มือครูและแผนการสอนโครงงานเพาะพันธุ์ปัญญา. สงขลา: นำศิลป์โฆษณา.

อธิศ ไชยคิรินทร์. (2563). รูปแบบการนิเทศภายในโดยใช้กระบวนการชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ สำหรับโรงเรียนมัธยมศึกษา (ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการนิเทศการศึกษา). มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-02-09

รูปแบบการอ้างอิง

โสภากุล อ. (2025). การพัฒนารูปแบบการนิเทศภายในที่ส่งเสริมสมรรถนะการจัดการเรียนรู้เชิงรุก ของครูผู้สอน สำหรับโรงเรียนสุวรรณคูหาพิทยาสรรค์. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 14(1), 183–195. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jssr/article/view/284107