การสร้างพลเมืองจิตอาสาด้วยกิจกรรมลูกเสือแบบมีส่วนร่วม

ผู้แต่ง

  • กรุง ม่วงนาครอง มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์
  • สุวิทย์ ภาณุจารี มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์
  • ทนง ทองภูเบศร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์

คำสำคัญ:

พลเมืองจิตอาสา, กิจกรรมลูกเสือ, การมีส่วนร่วม

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอแนวทางการสร้างพลเมืองจิตอาสาด้วยกิจกรรมลูกเสือแบบมีส่วนร่วม โดยศึกษาแนวคิด หลักการ และวิธีการในการพัฒนาเยาวชนให้มีจิตอาสาผ่านกระบวนการลูกเสือ การศึกษาพบว่า การสร้างพลเมืองจิตอาสาเป็นกระบวนการสำคัญในการพัฒนาสังคม โดยเฉพาะในยุคที่เผชิญกับความท้าทายและวิกฤตการณ์หลากหลายรูปแบบ ซึ่งกิจกรรมลูกเสือนั้น เป็นกิจกรรมที่ฝึกเยาวชนให้บำเพ็ญประโยชน์เพื่อสังคม ฯลฯ อนึ่ง กิจกรรมลูกเสือแบบมีส่วนร่วมนับว่าเป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพในการพัฒนาเยาวชน เนื่องจากมีหลักการสำคัญที่เน้นการเรียนรู้ผ่านการปฏิบัติจริง การทำงานเป็นทีม และการบำเพ็ญประโยชน์ต่อผู้อื่น การพัฒนาจิตอาสาต้องดำเนินการอย่างเป็นระบบ ผ่านกระบวนการที่สำคัญ 3 ด้าน คือ 1. การพัฒนาความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับจิตอาสาและความเป็นพลเมือง 2. การฝึกปฏิบัติผ่านกิจกรรมที่หลากหลายและมีความหมาย และ 3. การสร้างเครือข่ายความร่วมมือระหว่างบ้าน โรงเรียน และชุมชน นอกจากนี้ ยังพบว่าการจัดกิจกรรมลูกเสือแบบมีส่วนร่วมควรคำนึงถึงองค์ประกอบสำคัญ ได้แก่ การสร้างแรงจูงใจภายใน การพัฒนาทักษะการทำงานเป็นทีม การส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ และการเชื่อมโยงกิจกรรมกับชีวิตจริง อย่างไรก็ตาม การพัฒนาพลเมืองจิตอาสายังเผชิญกับความท้าทายหลายประการ เช่น ข้อจำกัดด้านเวลาและทรัพยากร ความไม่เท่าเทียมในการเข้าถึงโอกาส และการรักษาความยั่งยืนของกิจกรรม การแก้ไขความท้าทายเหล่านี้ต้องอาศัยการพัฒนาระบบสนับสนุนที่เหมาะสม การสร้างเครือข่ายความร่วมมือ และการพัฒนานวัตกรรมทางการศึกษาที่ตอบสนองต่อบริบทของสังคมไทย บทความนี้นำเสนอแนวทางการบูรณาการกิจกรรมลูกเสือแบบมีส่วนร่วมเพื่อพัฒนาพลเมืองจิตอาสา ผ่านการวิเคราะห์องค์ประกอบสำคัญ แนวทางการจัดกิจกรรม และข้อเสนอแนะในการพัฒนา ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาเยาวชนและการสร้างสังคมที่เข้มแข็งและยั่งยืน

References

โชคอนันต์ รักษาภักดี. (2567). กระบวนทัศน์การบริหารกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนแบบมีส่วนร่วมกับเด็กยุค Generation Z. วารสารวิจัยสังคมและปริทัศน์, 47(1), 1-9.

พระครูสิริประภัสสรคุณ (อินสอน ปภสฺสโร) และคณะ. (2565). การปลูกฝังจิตอาสาและจิตสำนึกในองค์กรทางคุณธรรมจริยธรรมในสังคม. Journal of Modern Learning Development, 8(7), 383-396.

พระปลัดสุทธิศักดิ์ สมฺปณฺณเมธี. (2564). จิตอาสากับการพัฒนาเยาวชนไทย. วารสาร มจร อุบลปริทรรศน์, 6(3), 751-766.

รวีวรรณ วงค์เดชานันทร์. (2566). การส่งเสริมจิตสาธารณะให้นักเรียนเพื่อเป็นพลเมืองดีในอนาคต. วารสารวนัมฎองแหรกพุทธศาสตรปริทรรศน์, 10(2), 143-156.

สุภลักษณ์ กาญจนขุนดี. (2561). จิตอาสาอาเซียน องค์ความรู้ จิตอาสาในอาเซียนภาคพื้นสมุทรและภาคพื้นทวีป. กรุงเทพฯ: ศูนย์คุณธรรม (องค์การมหาชน).

สำนักงานลูกเสือแห่งชาติ. (2567). ประเภทของลูกเสือ เนตรนารี. สืบค้น 27 พฤศจิกายน 2567, จาก https://www.scoutthailand.org/pages/thaiscout-type.php

สุทธญาณ์ โอบอ้อม และคณะ. (2563). การเสริมสร้างจิตพฤติกรรมการเป็นพลเมืองที่ดีในสังคมประชาธิปไตยของนักเรียนในจังหวัดนครปฐม. Nakhon Lampang Buddhist Colleges Journal, 9(2), 65-77.

Astuti, N. et al. (2021). The role of scout activities and learning environment at school toward students' characters. International Journal of Educational Studies in Social Sciences (IJESSS). 1. 28-37. 10.53402/ijesss.v1i1.4.

Erks, R. et al. (2020). Do Volunteers Volunteer to do More at Work? The Relationship Between Volunteering, Engagement, and OCBs. Voluntas: International Journal of Voluntary and Nonprofit Organizations, 31(6), 1165-1177.

Huish, R. (2021). Global citizenship amid COVID-19: why climate change and a pandemic spell the end of international experiential learning. Canadian Journal of Development Studies, 42(1-2), 238-256.

Mentari, N. & Hasan, M. (2024). SCOUT EMPOWERMENT CULTIVATING CARING BEHAVIORS THROUGH PROSOCIAL ACTIVITIES. European International Journal of Philological Sciences, 4(05), 1-6.

Munro, J. (2020). 'Saving our people': health workers, medical citizenship, and vernacular sovereignties in West Papua. Journal of the Royal Anthropological Institute, 26(4), 795-813.

Kruman, M. & Marback, R. (2022). Citizenship in pandemic times. Citizenship Studies, 26(4-5), 523-534.

Rohali, A. (2024). Education Citizenship and Challenge Build Awareness Citizenship in Elementary School. International Journal of Students Education, 2(2), 363-369.

Sandy, R. M. (2024). Build Awareness Active Citizenship and Participative for Students Elementary School. International Journal of Students Education, 2(1), 380-383.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2025-01-01

How to Cite

ม่วงนาครอง ก., ภาณุจารี ส., & ทองภูเบศร์ ท. (2025). การสร้างพลเมืองจิตอาสาด้วยกิจกรรมลูกเสือแบบมีส่วนร่วม. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 14(1), 264–277. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jssr/article/view/282733