พุทธศิลปกรรมบำบัด : เครื่องสักการะล้านนาบูชาพระบรมธาตุดอยสุเทพ ชุมชนบ้านดอยสุเทพ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1. ศึกษาบริบทชุมชน วัด และทุนวัฒนธรรมที่ปรากฏในชุมชนดอยสุเทพ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ 2. ศึกษาวิเคราะห์งานพุทธศิลปกรรมในชุมชนดอยสุเทพ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ 3. การสร้างงานเครื่องสักการะล้านนาผ่านพุทธศิลปกรรมบำบัด ชุมชนบ้านดอยสุเทพ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ เป็นการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพประกอบกับการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 12 รูปหรือคน คัดเลือกจาก
ผู้ที่อาศัยอยู่ในชุมชน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนา

ผลการวิจัยพบว่า 1. บริบทชุมชน วัด พุทธศิลปกรรม และทุนวัฒนธรรมที่ปรากฏในชุมชนดอยสุเทพ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ พื้นที่ศึกษาวิจัย คือ หมู่ที่ 9 บ้านดอยสุเทพ เป็นชุมชนดอยสุเทพพลาซ่า ตามประวัติเชื่อกันว่าชื่อดอยสุเทพได้รับแรงจูงใจจากฤๅษีวาสุเทพ นามว่า สุเทวะ ซึ่งตรงกับคำว่าสุเทพอันเป็นที่มาของชื่อดอยสูงแห่งนี้ ปัจจุบันเป็นชุมชนที่มีการพัฒนาการสร้างงานศิลปะที่เรียกว่าเครื่องสักการะบูชาพระบรมธาตุดอยสุเทพ 2. วิเคราะห์งานพุทธศิลปกรรมในชุมชนดอยสุเทพ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ เครื่องสักการะเป็นสิ่งสำคัญในศาสนพิธีและเป็นของสูงประกอบพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนา มีนัยความหมายเชิงคุณธรรม สอดแทรกหลักจริยธรรม และต้องประดิษฐ์อย่างประณีตบรรจง เครื่องสักการะพระบรมธาตุสุเทพของล้านนาเป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลาย ได้แก่ ต้นดอก 3. การสร้างงานเครื่องสักการะล้านนาผ่านพุทธศิลปกรรมบำบัด ชุมชนบ้านดอยสุเทพ ประกอบด้วย 1. กระบวนการคิดสร้างสรรค์เป็นการจัดการท่าทาง การจัดวางอุปกรณ์ และเลือกสรรวัสดุต่าง ๆ ที่เหมาะสมและประณีต 2. การออกแบบเป็นความสามารถทางฝีมือสร้างสรรค์ และอารมณ์ของมนุษย์ 3. การวางลวดลายเป็นการทำลวดลายที่ง่ายและสวยงามแบบท้องถิ่นล้านนา 4. การขึ้นรูปเป็นการจัดวางชิ้นส่วนแต่ละชิ้นตามลายที่ประดิษฐ์ขึ้น 5. การตกแต่งเป็นการเลือกใช้ดอกไม้ที่หาได้ง่ายในจากท้องถิ่นและออกดอกตามฤดูกาล