การบริหารจัดการธุรกิจสมุนไพรไทยด้วยระบบเศรษฐกิจชีวภาพ ในพื้นที่ภาคตะวันตกของประเทศไทย

สนั่น ธัญรัตน์ศรีสกุล; สืบพงศ์ สุขสม

ผู้แต่ง

สนั่น ธัญรัตน์ศรีสกุล มหาวิทยาลัยเวสเทิร์น
สืบพงศ์ สุขสม มหาวิทยาลัยเวสเทิร์น

คำสำคัญ:

การบริหารจัดการ, ธุรกิจสมุนไพรไทย, ระบบเศรษฐกิจชีวภาพ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1. ศึกษาสภาพการบริหารจัดการธุรกิจสมุนไพรไทยด้วยระบบเศรษฐกิจชีวภาพในพื้นที่ภาคตะวันตกของประเทศไทย 2. ศึกษาปัจจัยเกี่ยวกับระบบเศรษฐกิจชีวภาพในพื้นที่ภาคตะวันตกของประเทศไทย 3. ศึกษาสภาพแวดล้อมในการทำธุรกิจสมุนไพรไทยด้วยระบบเศรษฐกิจชีวภาพในพื้นที่ภาคตะวันตกของประเทศไทย และ 4. ศึกษาแนวทางการบริหารจัดการธุรกิจสมุนไพรไทย การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับธุรกิจสมุนไพรไทยในพื้นที่ภาคตะวันตกของประเทศไทย 25 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์เชิงลึก และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า 1. การบริหารจัดการธุรกิจสมุนไพร แบ่งออกเป็นด้านแผนการดำเนินงาน ด้านทรัพยากรและการเงิน ด้านระบบบัญชี ด้านโครงสร้างและบทบาทหน้าที่ และด้านการจัดการข้อมูล 2. ปัจจัยด้านความรู้ ความเข้าใจในระบบเศรษฐกิจชีวภาพในกลุ่มผู้บริหารส่วนใหญ่เข้าใจได้ดีกว่าผู้ประกอบการหรือเกษตรกร 3. สภาพแวดล้อมในการทำธุรกิจ จุดแข็งในการทำธุรกิจมีที่ตั้งทางภูมิศาสตร์เหมาะสม จุดอ่อนในการผลิตสมุนไพรยังไม่มีคุณภาพที่แน่นอน เนื่องจากผู้ปลูกสมุนไพรยังขาดองค์ความรู้ ความเชี่ยวชาญ ขาดเทคโนโลยีที่จะช่วยในการผลิตสมุนไพรให้ได้มาตรฐาน โอกาสมีช่องทางการขยายตลาดธุรกิจสมุนไพรได้เพิ่มขึ้น และอุปสรรคด้านการตลาด เนื่องจากสมุนไพรมีล้นตลาดทำให้ราคาที่ได้ต่ำกว่าที่คาดการณ์ไว้ และ 4. แนวทางการบริหารจัดการธุรกิจสมุนไพรไทย พบว่า ควรมีการพัฒนาให้มีการส่งเสริม พัฒนาธุรกิจสมุนไพรไทยให้มีการเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจ โดยส่งเสริมศักยภาพให้ผู้ปลูกสมุนไพรทั้งช่วงต้นน้ำ กลางน้ำ และปลายน้ำ

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงสาธารณสุข. (2559). แผนแม่บทแห่งชาติ ว่าด้วยการพัฒนาสมุนไพรไทย ฉบับที่ 1 พ.ศ. 2560–2564. นนทบุรี: กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข.

ชนิตร์นันท์ สุริยวิทยาเวช (2562) ศึกษาจากยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี สู่แผนแม่บทแห่งชาติว่าด้วย การพัฒนาสมุนไพรไทยด้วยการบูรณาการการศึกษาเกษตร. วารสารครุศาสตร์อุตสาหกรรม, 18(1), 240-250.

ณรงค์ อนันต์เลิศสกุล และจิรศักดิ์ จิยะจันทน์. (2561). แนวทางการบริหารจัดการองค์กรเพื่อเพิ่มศักยภาพในการดำาเนินงานวิสาหกิจชุมชนที่ผลิตสินค้าโอทอป กรณีศึกษาประเภทสมุนไพรที่ไม่ใช่อาหารในพื้นที่ภาคใต้. วารสารปัญญาภิวัฒน์, 10(2), 128-135.

ณัฏฐิยา ยอดเอียด และคณะ. (2562). การจัดการพืชสมุนไพรเพื่อความยั่งยืนในลุ่มน้ำและ ชายฝั่งปัตตานี. วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า, 6(1), 109-133.

นงคราญ ไชยเมือง และสุตาภัทร คงเกิด. (2562). การพัฒนาวิสาหกิจชุมชนบนฐานระบบเศรษฐกิจชีวภาพ: กรณีศึกษาวิสาหกิจชุมชนชีววิถี ตำบลน้ำเกี๋ยน จังหวัดน่าน. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยฟาร์อีสเทอร์น, 13(2), 10-25.

บดินทร์ อาสนะ. (2563). การจัดการโซ่คุณค่าของสถาบันอุดมศึกษากรณีศึกษา : มหาวิทยาลัย เอกชน (วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการโลจิสติกส์และโซ่อุปทาน). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศรีปทุม.

สำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม. (2561). รายงานฉบับสมบูรณ์ยุทธศาสตร์ และแผนปฏิบัติการส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมในอุตสาหกรรมเศรษฐกิจชีวภาพ. กรุงเทพฯ: สำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม.

สืบพงศ์ สุขสม. (2560). ระบบเศรษฐกิจชุมชนกับความสมดุลของป่าพรุ. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ, 6(2), 110-119.

_____. (2563). นโยบายการพัฒนาเขตเศรษฐกิจพิเศษจังหวัดเชียงราย. วารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ, 9(2), 166-175.

Aung, M. T. (2021). Bioeconomy in Thailand: at a glance. SEI Discussion Brief. Sweden: Stockholm Environment Institute.

Sili, M. & Dürr, J. (2022) Bioeconomic Entrepreneurship and Key Factors of Development. Lessons from Argentina 2022, 14(4), 1-28.

Wannapurk, Th. & Punpanich, N. (2021). Export Strategy and Success of Thai Cosmetic Business in Laos People’s Democratic Republic. Journal of MCU Peace Studies, 9(1), 27-43.