พลวัตทางการเมืองของตระกูลการเมืองท้องถิ่นภายใต้ระบอบอำนาจนิยม: ศึกษากรณีจังหวัดชลบุรี

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1. ศึกษาพลวัตของอำนาจทางการเมือง และ 2. ศึกษารูปแบบและวิธีการรักษาอำนาจทางการเมืองของตระกูลการเมืองท้องถิ่นจังหวัดชลบุรี ตั้งแต่เหตุการณ์รัฐประหาร ปี พ.ศ. 2557 จนถึงการเลือกตั้งท้องถิ่นปี พ.ศ. 2564 เป็นการวิจัยนี้เป็นวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลโดยการศึกษาเอกสาร และการสัมภาษณ์เชิงลึกจากผู้ให้ข้อมูลหลัก 15 คน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา และนำเสนอผลการวิจัยเชิงพรรณนา

ผลการวิจัยพบว่า หลังเหตุการณ์รัฐประหารปี 2557 ตระกูลคุณปลื้มสูญเสียอำนาจการเมืองระดับชาติและอำนาจในการปกครองเมืองพัทยา แต่ดำรงอำนาจการปกครององค์การบริหารส่วนจังหวัดและเทศบาลเมืองแสนสุข การเลือกตั้งทั่วไป ปี พ.ศ. 2562 ตระกูลคุณปลื้มเจรจาต่อรองกับรัฐบาลทหารในการเข้าร่วมพรรคพลังประชารัฐเพื่อการฟื้นฟูอำนาจ
แต่ผลกระทบทางอ้อม คือ ก่อให้เกิดกลุ่มท้าทายอำนาจ 2 กลุ่ม คือ 1. กลุ่มการเมืองในเครือข่ายพรรคก้าวไกล (พรรคอนาคตใหม่เดิม) 2. กลุ่มการเมืองของนายสุชาติ ชมกลิ่น สองกลุ่มนี้กลายเป็นคู่แข่งในการเลือกตั้งท้องถิ่น ปี พ.ศ. 2563-2564 อย่างไรก็ตาม ตระกูลคุณปลื้มสามารถรักษาอำนาจการเมืองท้องถิ่นในพื้นที่ของตน กลุ่มการเมืองในเครือข่ายพรรคก้าวไกลไม่สามารถเจาะฐานอำนาจ ส่วนกลุ่มการเมืองของนายสุชาติ ชมกลิ่นสามารถเข้าแทรกแซงได้บางส่วน วิธีการรักษาอำนาจของตระกูลคุณปลื้ม แบ่งเป็น 2 รูปแบบ ได้แก่ 1. รักษาอำนาจระดับชาติด้วยวิธีการเปลี่ยนขั้วทางการเมืองเพื่อเข้าร่วมฝั่งรัฐบาล 2. รักษาอำนาจระดับท้องถิ่นผ่านวิธีการจัดสรรผลประโยชน์ภายในเครือข่ายบ้านใหญ่ชลบุรีและการใช้เครือข่ายอุปถัมภ์ท้องถิ่น