การสร้างกระบวนการทำบุญตามหลักพระพุทธศาสนาในสังคมไทย

ผู้แต่ง

  • อรศิริ คำวันสา มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • พระเทพวัชราจารย์ (เทียบ สิริญาโณ) มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • วุฒินันท์ กันทะเตียน มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

คำสำคัญ:

การทำบุญ, พระพุทธศาสนา, สังคมไทย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1. เพื่อศึกษาการทำบุญตามหลักพระพุทธศาสนาเถรวาท 2. เพื่อศึกษาวัฒนธรรมชาวพุทธกับการทำบุญในสังคมไทย และ 3. เพื่อสร้างกระบวนการทำบุญตามหลักพระพุทธศาสนาสำหรับสังคมไทย การวิจัยนี้ใช้ระเบียบวิจัยเชิงคุณภาพโดยเก็บรวบรวมข้อมูลจากเอกสารและสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 5 ท่านเลือกแบบเจาะจงจากผู้เชี่ยวชาญ โดยใช้เครื่องมือในการวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์

          ผลการวิจัยพบว่า 1) การทำบุญตามหลักพระพุทธศาสนาเถรวาท ชาวพุทธตั้งต้นจากศรัทธาในพระพุทธเจ้า แล้วทำบุญกับพระองค์ จากนั้นพระพุทธเจ้าจึงสั่งสอนธรรมะให้เกิดปัญญาเป็นลำดับต่อมา ศรัทธาควรมาคู่กับปัญญา 2) วัฒนธรรมชาวพุทธกับการทำบุญในสังคมไทย มีความหลากหลายตามยุคสมัย แต่พบว่า การทำบุญส่วนใหญ่นั้นไม่เป็นไปตามหลักของทางพระพุทธศาสนา ที่เกิดจากความไม่เข้าใจในเรื่องการทำบุญ หลักการ ความหมาย ผลของการทำบุญ และก่อให้เกิดความเดือดร้อนต่อตนเอง และสังคม 3) กระบวนการทำบุญตามหลักพระพุทธศาสนาสำหรับสังคมไทย คือการสร้างความเข้าใจในการทำบุญที่ถูกต้องตามหลักพระพุทธศาสนา ประกอบด้วย ด้านแนวคิด (ก่อนการทำบุญ) ด้านการปฏิบัติ (การทำบุญ) และ ด้านผลลัพธ์ (ผลการทำบุญ) เมื่อทำบุญไปแล้วย่อมได้รับอานิสงส์ของบุญ ซึ่งมีความแตกต่างกันออกไป มีทั้งความรู้สึกเป็นสุขทันทีที่ได้ทำบุญ อานิสงส์ที่เป็นที่พึ่งในโลกนี้ และโลกหน้า

References

กรีสุดา เฑียรทอง. (2524). การศึกษาเปรียบเทียบความเชื่อเรื่องบุญและบาป ในพุทธศาสนาและคริสตศาสนาและผลของความเชื่อที่มีผลต่อวิถีทางดำเนินชีวิตของพุทธศาสนิกชนและคริสตศาสนิกชน: ศึกษาเฉพาะกรณี ตำบลสำเภาล่ม อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาศาสนาเปรียบเทียบ).กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล.

จรูญศรี ลิ่มสัจจา. (2528). การศึกษาวิเคราะห์เปรียบเทียบ ความเชื่อและการปฏิบัติทางด้านศาสนาของคนในสังคมเมือง: ศึกษาเฉพาะในกรณีชาวพุทธและชาวมุสลิมในชุมชนกิ่งเพชรกรุงเทพมหานคร (วิทยานิพนธ์ปริญญาอักษรศาสาตร์มหาบัณฑิต สาขาศาสนาเปรียบเทียบ). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล.

พรสวัสดิ์ เพชรแดง. (2528). ความเชื่อในเรื่องบุญ-บาป ในพระพุทธศาสนาของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ในเขตกรุงเทพมหานคร. (วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการสอนสังคมศึกษา). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2547). ก้าวไปในบุญ. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมหาวิศิษฎ์ ทสฺสนีโย (ศรีคะรัตน์). (2550). ความเชื่อเรื่อง "กฏแห่งกรรม" ของนักเรียนโรงเรียนพุทธิโศภน ตำบลพระสิงห์ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ (วิทยานิพนธ์ศาสนศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาพุทธศาสตร์) นครปฐม: มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย.

พระมหาเอกนรินทร์ เอกนโร (วงษ์ขันธ์). (2536). การศึกษาเชิงวิเคราะห์เรื่องบุญในพุทธปรัชญาเถรวาทและปรัชญาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิก (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาปรัชญา). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระสุธีธรรมานุวัตร (เทียบ สิริญาโณ) และคณะ. (2560). หลักกรรมทางพระพุทธศาสนาในวิถีชีวิตสังคมไทย. (รายงานการวิจัย). กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สมศักดิ์ ชุมสาย. (2518). ทัศนคติและความสนใจต่อพระพุทธศาสนาของเยาวชนที่ศาลพิพากษาว่ากระทำความผิด. (วิทยานิพนธ์สังคมสงเคราะห์ศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสังคมสงเคราะห์. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

สุชีพ ปุญญานุภาพ. (2516). คุณลักษณะพิเศษแห่งพระพุทธศาสนา. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์คุรุสภา.

เสฐียรพงษ์ วรรณปก. (2544). เพื่อความเข้าใจถูกต้องเกี่ยวกับหลักกรรม. กรุงเทพฯ: อมรินทร์บุ๊คเซ็นเตอร์.

เสถียร โกเศศ. (2515). ศาสนาเปรียบเทียบ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์บรรณาคาร.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2022-08-16

How to Cite

คำวันสา อ. ., (เทียบ สิริญาโณ) พ. ., & กันทะเตียน ว. . (2022). การสร้างกระบวนการทำบุญตามหลักพระพุทธศาสนาในสังคมไทย. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 11(4), R357-R372. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jssr/article/view/261987