แนวทางการนำมหาสติปัฏฐานสูตรมาประยุกต์ใช้กับการแสดงในการเข้าถึงอารมณ์ของตัวละคร

ผู้แต่ง

  • ชีวารัตน์ กสิบาล จุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • พันพัสสา ธูปเทียน จุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

คำสำคัญ:

นักแสดง, สภาวะภายในของตัวละคร, สติปัฏฐาน4

บทคัดย่อ

นักแสดงต้องใช้ร่างกาย จิตใจ อารมณ์และความรู้สึกเป็นเครื่องมือในการทำงาน แม้จะมีเทคนิคการแสดงในระดับสากลอยู่หลายเทคนิค แต่นักแสดงต้องหาวิธีการใช้เทคนิคการแสดงที่เหมาะสมเพื่อเข้าถึง คงอยู่ และออกจากสภาวะอารมณ์และความรู้สึกของตัวละครเมื่อการแสดงสิ้นสุดลง เหตุเพราะบางตัวละครมีประสบการณ์ที่แตกต่างจากตัวนักแสดง เช่น เป็นตัวละครที่มีอารมณ์รุนแรง ก้าวร้าว หรือสภาวะจิตที่มีแนวโน้มจะเป็นโรคทางจิตเวช เป็นต้น นักแสดงจึงจำเป็นที่จะต้องหาวิธีการเข้าถึง คงอยู่ และออกจากสภาวะอารมณ์และความรู้สึกของตัวละคร อย่างปลอดภัยต่อสุขภาพร่างกายและจิตใจของตนเอง บทความนี้จึงนำเสนอแนวคิด วิธีการประยุกต์หลักสติปัฏฐาน 4 ซึ่งเป็นแก่นหลักของพุทธศาสนา เพื่อใช้เป็นเทคนิคในการเข้าถึง คงอยู่ และออกจากสภาวะอารมณ์และความรู้สึกของตัวละคร โดยมีขอบเขตระยะเวลาการฝึกปฏิบัติ 1 เดือน โดยฝึกการเจริญสติรับรู้อยู่ใน 4 ฐาน ได้แก่ กาย เวทนา จิต และธรรม ผลการศึกษาพบว่า การฝึกเจริญสติตามแนวทางสติปัฏฐาน 4 เป็นพื้นฐานเพื่อเตรียมความพร้อมด้านร่างกาย จิตใจ ของนักแสดง ให้เข้าใจถึงความเป็นจริงว่าเราเป็นนักแสดงที่ได้รับรู้ และเข้าใจในความรู้สึกของตัวละคร โดยมีสติคอยกำหนดขณะแสดง และเมื่อจบการแสดงก็มีสติรับรู้และออกจากสภาวะตัวละครได้

เอกสารอ้างอิง

ณัฐพงศ์ รัตนเมธานนท์. (2562). การศึกษากลวิธีแก้ปัญหาการหมกมุ่นอยู่กับตัวเองขณะแสดงผ่านการฝึกฝนตามหลักการแสดงของ แซนฟอร์ด ไมส์เนอร์ : กรณีศึกษา ตัวละครลีโอ จากบทละครเรื่อง สีพันไมล์. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ดังตฤณ. (2555). มหาสติปัฏฐานสูตร. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ฮาวฟาร์.

ตรีดาว อภัยวงศ์. (2551). การแสดง. ใน นพมาส แววหงส์, ปริทัศน์ศิลปะการละคร. (น. 87-104). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

นฤมล กระจ่างโฉม. (2563). ภาพลักษณ์และบทบาทของตัวละครเอกหญิงในนวนิยายของกฤษณา อโศกสิน ที่นำเสนอเป็นละครโทรทัศน์ในปี พ.ศ. 2560-2561 (วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย). เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่.

พระโสภณมหาเภระ (มหาสีสยาดอ). (2555). มหาสติปัฏฐานสูตร ทางสู่พระนิพพาน. กรุงเทพฯ: ห้างหุ้นส่วนจำกัด ประยูรสาส์นไทย การพิมพ์.

เพียงดาว จริยพันธุ์. (2561). การพัฒนาทักษะการแสดงนการแสดงเดี่ยวเรื่อง เดอะ ไซริงกา ทรี ตามหลักการแสดงของ ม.ล.พันธุ์เทวนพ เทวกุล. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

มณีบุษย์ษบัน ศิริอรรถ. (2565). การจัดกิจกรรมเสริมสร้างสติผู้ปฏิบัติธรรมสำหรับคฤหัสถ์ในสำนักปฏิบัติธรรมจังหวัดกาญจนบุรียุคฐานวิถีชีวิตใหม่ (วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพุทธบริหารการศึกษา). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ศูนย์ปฏิบัติธรรมโมลี. (2557). หลักสูตร และแนวทางปฏิบัติ. สืบค้น 8 กุมภาพันธ์ 2565, จาก https://shorturl.asia/EfJmV

สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายก. (2555). แนวปฏิบัติในสติปัฏฐาน. นครปฐม: โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย.

สยาดอภัททันตวิโรจน. (2558). วิธีเจริญมหาสติปัฏฐาน. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ดีเอ็มจี.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2024-03-01

รูปแบบการอ้างอิง

กสิบาล ช., & ธูปเทียน พ. (2024). แนวทางการนำมหาสติปัฏฐานสูตรมาประยุกต์ใช้กับการแสดงในการเข้าถึงอารมณ์ของตัวละคร. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 13(2), 443–459. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jssr/article/view/260726