การถอดองค์ความรู้การพัฒนาตำบลต้นแบบชุมชนเข้มแข็งของสภาองค์กรชุมชน ในจังหวัดเชียงราย : กรณีตำบลป่าอ้อดอนชัย อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย และตำบลสันติสุข อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อถอดองค์ความรู้การพัฒนาตำบลต้นแบบชุมชนเข้มแข็งของสภาองค์กรชุมชนในจังหวัดเชียงราย เพื่อค้นหาแนวทางการพัฒนาตำบลนวัตกรรมชุมชนเข้มแข็ง (ท้องถิ่นจัดการตนเอง) เป็นการศึกษาเพื่อถอดองค์ความรู้ของผู้นำและผู้เกี่ยวข้องกับการพัฒนากลุ่มฯ จำนวนพื้นที่ละไม่เกิน 15 คน โดยใช้แบบประเมินตนเอง 4 มิติ 29 ตัวชี้วัดเป็นเครื่องมือสำคัญในการศึกษาและการวิเคราะห์ผลตามค่าสถิติร้อยละ ผ่านโปรแกรมสำเร็จรูปที่พัฒนาโดยสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน

ผลการศึกษาพบว่า แนวทางการพัฒนาตำบลต้นแบบชุมชนเข้มแข็ง ท้องถิ่นจัดการตนเองประกอบไปด้วย 3 ด้าน คือ ด้านกลไกการขับเคลื่อน มีปัจจัยหลักได้แก่ กิจกรรมการพัฒนาแลกเปลี่ยนปัจจัยเสริม ได้แก่ ระบบความสัมพันธ์ที่ไม่เป็นทางการ ส่วนในด้านผลผลิต (Output) ได้แก่ เกิดการพัฒนาแนวคิดและความสามารถ เกิดการบริหารจัดการตนเอง เกิดการปรับเปลี่ยนความสัมพันธ์เชิงโครงสร้าง และในด้านผลลัพธ์ (Out come) มีกลไกสำคัญคือ การแก้ไขปัญหาอย่างเป็นรูปธรรมที่นำไปสู่การมีส่วนร่วม การเกิดผู้นำรุ่นใหม่และเกิดชุมชนเข้มแข็งที่จะนำไปสู่แนวทางการพัฒนาตำบลนวัตกรรมชุมชนเข้มแข็งท้องถิ่นจัดการตนเอง