ผ้าหมักโคลน : ภูมิปัญญาท้องถิ่นสู่สินค้าระดับชาติ
คำสำคัญ:
ผ้าหมักโคลนทะเล, ภูมิปัญญาท้องถิ่น, สินค้าระดับชาติบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาภูมิปัญญาในกระบวนการผลิตและการพัฒนาผ้าหมักโคลนทะเลแบรนด์ลีลาฝ้าย อำเภอบ้านฉาง จังหวัดระยอง เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้แบบสัมภาษณ์เชิงลึกและการสังเกต โดยผู้วิจัยศึกษาเฉพาะแบรนด์ลีลาฝ้ายเท่านั้นซึ่งเป็นผู้ผลิตรายแรกและรายเดียวในภาคตะวันออก การวิเคราะห์ข้อมูลและนำเสนอเป็นพรรณนาวิเคราะห์ตามแนวทางคติชนวิทยาที่ว่าด้วยเรื่องภูมิปัญญา
ผลการวิจัยพบว่า ผ้าหมักโคลนทะเลแบรนด์ลีลาฝ้าย มีกระบวนการผลิตและการพัฒนาผ้าหมักโคลนที่ประกอบด้วย ภูมิปัญญา 3 ประเภทคือ 1. ภูมิปัญญาดั้งเดิมเกี่ยวกับคุณสมบัติของโคลนท้องนา เมื่อนำมาหมักผ้าทำให้ผ้ามีความนุ่มสวมใส่สบาย ซึ่งลีลาฝ้ายได้นำโคลนทะเลมาดัดแปลง และพบว่าโคลนทะเลมีคุณสมบัติเช่นเดียวกับโคลนท้องนา 2. ภูมิปัญญาการสร้างสรรค์ ผ้าหมักโคลนทะเลมีความโดดเด่นเพราะเป็นการผสมผสานระหว่างภูมิปัญญาดั้งเดิมกับองค์ความรู้ใหม่ที่เกิดจากการประสบการณ์ ทำให้ผ้าหมักโคลนทะเลมีลักษณะเฉพาะตัว 3. ภูมิปัญญาประกอบอาชีพ ผ้าหมักโคลนทะเลพัฒนารูปแบบการผลิตโดยการพิมพ์ลวดลายจากธรรมชาติทำให้สามารถสร้างอาชีพและรายได้ให้แก่ชุมชน
เอกสารอ้างอิง
สำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า. (2562). การส่งออกผ้าไหมไทย. สืบค้น 14 กุมภาพันธ์ 2564, จาก http://www.tpso.moc.go.th/th/node/11139
พลังคนไทย. (2563). ลีลาฝ้ายผ้าหมักโคลนทะเล สร้างสีสันให้ผ้าสวยด้วยภูมิปัญญาและ สินทรัพย์ทะเล. สืบค้น 6 พฤศจิกายน 2564, จาก www.kingpowerthaipowerphoto
ชลดา จันปุ่ม. (2559). การจัดการผลิตภัณฑ์เชิงวัฒนธรรมของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนทอผ้าดั้งเดิมบ้านหนองสูง จังหวัดมุกดาหาร (วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรม). นครปฐม: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
โครงการศึกษาและรวบรวมองค์ความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นใต้. (2550). การศึกษาและรวบรวมองค์ความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่น (รายงานผลการวิจัย). สงขลา: มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
ประเวศ วะสี. (2547). การพัฒนาต้องเอาวัฒนธรรมเป็นตัวตั้ง. กรุงเทพฯ: กระทรวงวัฒนธรรม.
พงศ์สวัสดิ์ ราชจันทร์ และคณะ. (2563). ภูมิปัญญาผ้าหมักโคลน บ้านหนองสูง ตำบลหนองสูง อำเภอหนองสูง จังหวัดมุกดาหาร. วารสารการบริหารการปกครองและนวัตกรรมท้องถิ่น, 4(1), 171-184.
ประภา ปานนิตยกุล. (2564, 10 มีนาคม). ผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดระยอง [สัมภาษณ์].
วนิดา นาคีสังข์. (2559). จากภูมิปัญญาท้องถิ่นของชุมชนปวาเก่อญอบ้านแม่กองคาสู่การเป็นสินค้าชุมชน (ประกาศนียบัตรบัณฑิต สาขาวิชาบัณฑิตอาสาสมัคร). กรุงทเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
วิสาข์ สอดตระกูล. (2562). ลีลาฝ้าย ผ้าหมักโคลนทะเล มรดกภูมิปัญญาแห่งอำเภอบ้างฉาง. สืบค้น 5 พฤศจิกายน 2563, จาก www.tcdcconnect.com/content
สิงหา พวงอ้อ. (2564, 7-9 มีนาคม). เจ้าของแบรนด์ลีลาฝ้าย [สัมภาษณ์].
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2023 วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เพื่อให้เป็นไปตามกฎหมายลิขสิทธิ์ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องลงลายมือชื่อในแบบฟอร์มใบมอบลิขสิทธิ์บทความให้แก่วารสารฯ พร้อมกับบทความต้นฉบับที่ได้แก้ไขครั้งสุดท้าย นอกจากนี้ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องยืนยันว่าบทความต้นฉบับที่ส่งมาตีพิมพ์นั้น ได้ส่งมาตีพิมพ์เฉพาะในวารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์ เพียงแห่งเดียวเท่านั้น หากมีการใช้ภาพหรือตารางหรือเนื้อหาอื่นๆ ของผู้นิพนธ์อื่นที่ปรากฏในสิ่งตีพิมพ์อื่นมาแล้ว ผู้นิพนธ์ต้องขออนุญาตเจ้าของลิขสิทธิ์ก่อน พร้อมทั้งแสดงหนังสือที่ได้รับการยินยอมต่อบรรณาธิการ ก่อนที่บทความจะได้รับการตีพิมพ์ หากไม่เป็นไปตามข้อกำหนดเบื้องต้น ทางวารสารจะถอดบทความของท่านออกโดยไม่มีข้อยกเว้นใดๆ ทั้งสิ้น
