ข้อพิจารณาบางประการเกี่ยวกับการกระทำโดยเจตนาที่เป็นความผิดอาญา ของบุคคลตามกฎหมายอาญาและที่เป็นความผิดพระธรรมวินัย ของพระภิกษุตามหลักพุทธศาสนาเถรวาท

ผู้แต่ง

  • โกเมศ ขวัญเมือง มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • พระครูธรรมธรสฐาพร ปภสฺสโร มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

คำสำคัญ:

การกระทำโดยรู้สำนึก, การรู้ข้อเท็จจริงอันเป็นองค์ประกอบของความผิด

บทคัดย่อ

บทความชิ้นนี้ ผู้เขียนมุ่งศึกษาพิจารราเปรียบเทียบการกระทำโดยเจตนาของบุคคลที่เป็นความผิดอาญาตามกฎหมายอาญาและการกระทำโดยเจตนาของพระภิกษุที่เป็นความผิดพระธรรมวินัยตามหลักพุทธศาสนาเถรวาท ซึ่งผู้เขียนพบว่า ในส่วนขององค์ประกอบความผิดทั้งองค์ประกอบภายนอกและภายในของทั้งสองกรณีศึกษาข้างต้นนั้น มีความคล้ายคลึงเป็นไปในทำนองเดียวกันในหลายประการ และมีข้อแตกต่างกันเล็กน้อยในบางประการ กล่าวคือ 1) ในส่วนคำอธิบายความหมายของการกระทำโดยเจตนาทั้งในทางกฎหมายอาญาและในทางพระธรรมวินัยนั้นต่างอธิบายตรงกันคือ ผู้กระทำจะต้องมีองค์ประกอบในส่วนการรู้สองประการ คือ (1) ส่วนรู้สำนึกในการกระทำ (2) ส่วนรู้ข้อเท็จจริงอันเป็นองค์ประกอบภายใน ทั้งในทางกฎหมายอาญาและพระธรรมวินัยนั้น ในทางกฎมหายอาญา ผู้กระทำจะต้องรับผิดทั้งกรณีเจตนาประสงค์ต่อผลและเจตนาย่อมเล็งเห็นผล ส่วนในทางพระธรรมวินัยนั้น ผู้กระทำจะต้องรับผิดทางพระธรรมวินัยเฉพาะการกระทำโดยมีเจตนาประสงค์ต่อผล (จงใจกระทำ) เท่านั้น

References

ทวีเกียรติ์ มีนะกนิษฐ์. (2563). ประมวลกฎหมายอาญา: ฉบับอ้างอิง (พิมพ์ครั้งที่ 43). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์วิญญูชน.

เนติบัณฑิตยสภา. (2486). คำพิพากษาศาลฎีกา ที่ 497/2486 ขศ.3. กรุงเทพฯ: บริษัท ศรีสมบัติการพิมพ์ จำกัด.

_________. (2489). คำพิพากษาศาลฎีกา ที่ 1345/2489. กรุงเทพฯ: บริษัท ศรีสมบัติการพิมพ์ จำกัด.

_________. (2502). คำพิพากษาศาลฎีกา ที่ 552/2502. กรุงเทพฯ: บริษัท ศรีสมบัติการพิมพ์ จำกัด.

_________. (2510). คำพิพากษาศาลฎีกา ที่ ที่ 769/2510, ที่ 1439/2510. กรุงเทพฯ: บริษัท ศรีสมบัติการพิมพ์ จำกัด.

_________. (2512). คำพิพากษาศาลฎีกา ที่ 417/2512. กรุงเทพฯ: บริษัท ศรีสมบัติการพิมพ์ จำกัด.

_________. (2514). คำพิพากษาศาลฎีกา ที่ 1818/2514. กรุงเทพฯ: บริษัท ศรีสมบัติการพิมพ์ จำกัด.

_________. (2518). คำพิพากษาศาลฎีกา ที่ 900/2518. กรุงเทพฯ: บริษัท ศรีสมบัติการพิมพ์ จำกัด.

_________. (2521). คำพิพากษาศาลฎีกา ที่ 1563/2521. กรุงเทพฯ: บริษัท ศรีสมบัติการพิมพ์ จำกัด.

_________. (2527). คำพิพากษาศาลฎีกา ที่ 278/2527, ที่ 2377/2527. กรุงเทพฯ: บริษัท ศรีสมบัติการพิมพ์ จำกัด.

_________. (2529). คำพิพากษาศาลฎีกา ที่ 847/2529. กรุงเทพฯ: บริษัท ศรีสมบัติการพิมพ์ จำกัด.

_________. (2534). คำพิพากษาศาลฎีกา ที่ 2154/2534, ที่ 2522/2534 ฏส.6. กรุงเทพฯ: บริษัท ศรีสมบัติการพิมพ์ จำกัด.

_________. (2535). คำพิพากษาศาลฎีกา ที่ 3431/2535, ที่ 3779/2535 ฎส.10. กรุงเทพฯ: บริษัท กรุงสยาม พริ้นติ้ง กรุ๊พ จำกัด.

_________. (2544). คำพิพากษาศาลฎีกา ที่ 2567/2544. กรุงเทพฯ: ห้างหุ้นส่วนจำกัด โรงพิมพ์ ชวนพิมพ์.

ปลื้ม โชติษฐยางกูร. (2559). คำบรรยายกฎหมายคณะสงฆ์ (พิมพ์ครั้งที่ 3). พระนครศรีอยุธยา: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

หยุด แสงอุทัย. (2551). กฎหมายอาญา 1 (พิมพ์ครั้งที่ 20). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2021-12-19

How to Cite

ขวัญเมือง โ. ., & ปภสฺสโร พ. (2021). ข้อพิจารณาบางประการเกี่ยวกับการกระทำโดยเจตนาที่เป็นความผิดอาญา ของบุคคลตามกฎหมายอาญาและที่เป็นความผิดพระธรรมวินัย ของพระภิกษุตามหลักพุทธศาสนาเถรวาท. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 10(4), 319–327. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jssr/article/view/253172