รูปแบบการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ตามแนวพุทธจริยธรรมระดับอุดมศึกษา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์คือ (๑) เพื่อศึกษาแนวคิด ทฤษฎี และ หลักพุทธธรรมที่สอดคล้องกับจริยธรรมที่เหมาะสมสําหรับการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ที่เป็น นักศึกษาระดับอุดมศึกษา (๒) เพื่อศึกษาสภาพปัญหาและอุปสรรคการดําเนินการด้านจริยธรรมของ นักศึกษาระดับอุดมศึกษา และ (๓) เพื่อเสนอรูปแบบการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ตามแนว พุทธจริยธรรมระดับอุดมศึกษา ระเบียบวิธีวิจัยเป็นการวิจัยเชิงเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) เก็บข้อมูล ด้วย ๒ ขั้นตอน คือ การสัมภาษณ์เชิงลึก โดยกําหนดผู้ให้ข้อมูลหลักจํานวน ๓๐ รูป/คน เลือกแบบเจาะจง จากผู้ทรงคุณวุฒิ เครื่องมือในการเก็บข้อมูล คือ แบบสัมภาษณ์เชิงลึกที่มี โครงสร้างเก็บข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกตัวต่อตัว วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการวิเคราะห์ แบบอุปนัยและพรรณนาความ และจากการสนทนากลุ่มโดยเลือกผู้ร่วมสนทนากลุ่มเฉพาะ จํานวน ๑๐ คน เลือกแบบเจาะจงจากผู้ทรงคุณวุฒิและมีส่วนเกี่ยวข้องกับการพัฒนา ทรัพยากรมนุษย์ เครื่องมือในการเก็บข้อมูล ได้แก่ หัวข้อสนทนาที่พัฒนาจากข้อมูลที่ได้ จากการสัมภาษณ์เชิงลึก เก็บข้อมูลด้วยการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยอุปนัยวิเคราะห์ และการพรรณนาความ

ผลการวิจัยพบว่า ๑. แนวคิด ทฤษฎี และหลักพุทธธรรมที่สอดคล้องกับจริยธรรมที่เหมาะสมสําหรับ การพัฒนานักศึกษาระดับอุดมศึกษาพบว่า ๑) การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เป็นการเปลี่ยนแปลง กระบวนการคิดและการประพฤติปฏิบัติของมนุษย์ให้มีความเจริญขึ้นทั้งในเรื่องของความรู้ ทักษะ ความสามารถ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ ประสิทธิผลต่อในการพัฒนาตนเอง องค์การ สังคม ๒) พื้นฐานการเรียนรู้ของนักศึกษาระดับอุดมศึกษาที่มีความแตกต่างกันย่อมมีผลต่อพฤติกรรม การปฏิบัติในสิ่งที่ถูกต้อง ดีงาม ซึ่งมีอยู่ ๔ ประการ คือ ๑ ครอบครัว ๒ สถาบันการศึกษา ๓ กลุ่ม เพื่อน และ ๔ สภาพแวดล้อมรอบตัวนักศึกษา ๓) หลักธรรมทางพุทธศาสนาที่มีความสอดคล้องกับ จริยธรรมในการพัฒนานักศึกษาระดับอุดมศึกษา คือ หลักกุศลกรรมบถ ๑๐ เพราะเป็นหลักธรรม ที่เป็นพื้นฐานของชีวิต ถ้าประพฤติปฏิบัติในสิ่งที่ดีก็จะเกิดสิ่งที่ดี 

๒. สภาพปัญหาและอุปสรรคการดําเนินการด้านจริยธรรมของนักศึกษา ระดับอุดมศึกษา พบว่า เกิดจากตัวของนักศึกษาเป็นสําคัญ ซึ่งสามารถแบ่งได้เป็น ๓ ด้าน คือ ๑) ปัญหาด้านจริยธรรมทางกาย ซึ่งเป็นปัญหาที่เกี่ยวกับการประพฤติ การปฏิบัติ การแสดงออก ด้วยการกระทํา ๒) ปัญหาด้านจริยธรรมทางวาจาเป็นปัญหาที่เกี่ยวกับการใช้คําพูดในการสื่อสาร หรือการใช้วาจาในการดําเนินชีวิต และ ๓) ปัญหาด้านจริยธรรมทางใจเป็นปัญหาที่เกี่ยวกับการใช้ ความคิดให้รู้ว่าสิ่งใดถูกต้อง ควรกระทํา หรือสิ่งใดไม่ถูกต้องไม่ควรกระทํา 

๓. รูปแบบการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์พุทธจริยธรรมระดับอุดมศึกษาโดยนํา หลักกุศลกรรมบถ ๑๐ มาปรับประยุกต์ใช้ สามารถแบ่งได้เป็น ๓ รูปแบบ คือ๑) รูปแบบด้าน การให้การศึกษา๒) รูปแบบด้านการฝึกอบรม ๓) รูปแบบด้านการพัฒนา