การพัฒนารูปแบบการบริหารการศึกษาเพื่อพัฒนาเด็กเล็กในศตวรรษที่ 21

ลักษณพร   ใจดี; ชุติมา  มุสิกานนท์

ผู้แต่ง

ลักษณพร ใจดี
ชุติมา มุสิกานนท์

คำสำคัญ:

การพัฒนารูปแบบ เด็กเล็ก การบริหารการศึกษาในศตวรรษที่ 21

บทคัดย่อ

การบริหารการศึกษาควรใช้หลัก POSDCORB โดยผู้บริหารสถานศึกษามีบทบาทสำคัญคือ การกำหนดนโยบายการศึกษา(Policy) ประสานความร่วมมือ (Coordination) กับหน่วยงานภาครัฐ/เอกชน/ผู้ปกครอง และการบริหารบุคคล(Staffing) เน้นด้านการพัฒนาศักยภาพครูผู้สอนพี่เลี้ยงเด็กบุคลากรทางการศึกษาทั้งนี้เป็นผลมาจากบริบทการศึกษาไทยที่มีลักษณะการเรียนการสอนแบบท่องจำ ครูบรรยายเนื้อหา ทฤษฎี เด็กไม่มีโอกาสลงมือปฏิบัติ ดังนั้น การบริหารการศึกษาเพื่อพัฒนาเด็กเล็กในศตวรรษที่ 21 จึงควรพัฒนาใน 3 ด้าน ได้แก่ การพัฒนาหลักสูตร กระบวนการเรียนรู้ และการประเมินผลสัมฤทธิ์การเรียนรู้ โดยปรับเปลี่ยนลักษณะการเรียนรู้สู่สังคมแห่งฐานความรู้ (Knowledge Based Society) ในศตวรรษที่ 21 ดังนั้น รูปแบบการพัฒนาหลักสูตรควรออกแบบให้ผู้เรียนได้ลงมือปฏิบัติ ผ่านการเล่น เรียนผ่านการจัดประสบการณ์แบบเป็นจริง เพื่อส่งเสริมทักษะความรู้แห่งยุคทักษะศตวรรษที่ 21 โดยหลักสูตรลักษณะเป็นแบบบูรณาการจากสาระเรียนรู้ที่หลากหลายวิชาเข้าไว้ด้วยกัน ส่วนกระบวนการเรียนรู้ ควรพัฒนาสู่ผู้เรียนเป็นศูนย์กลางคือ เป็นไปตามความต้องการของเด็กเล็กอย่างมีอิสระ โดยผู้สอนบรรยายเนื้อหาน้อยลงเด็กเรียนรู้มากขึ้น ลักษณะการเรียนแบบโครงงาน Project-Base Learning (PBL) ให้เด็กได้ทดลองสร้างสรรค์ผลงาน (ศิลปะ หัตถกรรม) เพื่อให้เด็กสามารถนำเสนอความรู้ แสดงเหตุและผลเรียนรู้ร่วมกับเพื่อน รวมทั้งการใช้สื่อและเทคโนโลยีช่วยในกระบวนการเรียนรู้ ในขณะที่การประเมินผลสัมฤทธิ์การเรียนรู้ ควรใช้วิธีการประเมินที่หลากหลาย โดยครูผู้สอนประเมินจากทักษะที่เด็กทำได้ทำเป็น ให้ความร่วมมือในการเรียนรู้ อารมณ์ สังคม การช่วยเหลือแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกับเพื่อนหรือประเมินผลงานสะสม(Portfolios) ทั้งนี้ผลการประเมินต้องจัดทำเป็นสารสนเทศสาหรรับเด็กแต่ละคนด้วย

References

กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น. (2551). มาตรฐานการจัดการศึกษาท้องถิ่น. กรุงเทพฯ:กระทรวงมหาดไทย.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2546). คู่มือหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช 2546. (สำหรับเด็กอายุ3-5 ปี). กรุงเทพ ฯ: สานักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2559). แผนพัฒนาการศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการ ฉบับที่ 12 (พ.ศ.2560-2564). กรุงเทพ ฯ: สานักนโยบายและยุทธศาสตร์สานักงานปลัดกระทรวงกระทรวงศึกษาธิการ
ชุติมา มุสิกานนท์. (2559). การใช้หลักพรหมวิหารธรรมในการบริหารงานของผู้บริหารสถานศึกษากลุ่มเครือข่ายที่ 1 โนนแดงสังกัดสานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมาเขต 7. บทความการวิจัย. สาขาวิชาการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยเวสเทิร์น.
ณัฐกาญจน์ อ่างทอง และคณะ. (2550). การพัฒนารูปแบบและชุดปฏิบัติการเรียนการสอนเพื่อเสริมสร้างผลสัมฤทธิ์และเจตคติในการเรียนวิชาภาษาอังกฤษของนักเรียนระดับประถมศึกษาตอนปลาย. รายงานการวิจัยหลักสูตรการศึกษาและการสอน(ประถมศึกษา) มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม.
ปุณฑริกา น้อยนนท์. (2559). การพัฒนารูปแบบการประเมินการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 สำหรับสาระวิทยาศาสตร์ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4. ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิตสาขาวิชาวิจัยและประเมินผลการศึกษามหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
สำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ. (2542). การเรียนรู้ของเด็กปฐมวัย (3-5 ปี): แนวคิดของกลุ่มนักการศึกษา. กรุงเทพ : สานักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ. (2542). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542. กรุงเทพฯ: พริกหวานกราฟฟค.