มัชฌิมาปฏิปทาในการปฏิบัติวิปัสสนาตามหลักสติปัฏฐาน 4

บทคัดย่อ

มัชฌิมาปฏิปทา ซึ่งเป็นทางสายกลางในอริยมรรคมีองค์ 8 เป็นหลักธรรมที่สาคัญที่ปรากฏในมหาโคปาลสูตร เรียกว่าเป็นแนวทางการปฏิบัติเพื่อทาความสิ้นไปแห่งทุกข์ทั้งปวงมัชฌิมาปฏิปทา ได้ชื่อว่า อริยมรรค คือ หนทางปฏิบัติของพระอริยบุคคล ประกอบด้วยองค์ 8 คือ1) สัมมาทิฏฐิ เห็นชอบ 2) สัมมาสังกัปปะ ดาริชอบ 3) สัมมาวาจาเจรจาชอบ 4) สัมมากัมมันตะกระทาชอบ 5) สัมมาอาชีวะ เลี้ยงชีพชอบ 6) สัมมาวายามะ พยายามชอบ 7) สัมมาสติ ระลึกชอบ 8) สัมมาสมาธิ ตั้งจิตมั่นชอบ โดยองค์ธรรมคือตัวปัญญา จัดเป็นปัญญาเจตสิกธรรม ส่วนมรรค 7 ประการที่เหลือเป็นมรรคที่สนับสนุนให้เกิดสัมมาทิฏฐิการปฏิบัติวิปัสสนาภาวนาในทางพระพุทธศาสนาหมายถึง การปฏิบัติในหลักสัมมาสติคือการเจริญสติโดยชอบใน 4 ฐานคือ กายานุปัสสนาสติปัฏฐาน คือสติที่เข้าไปตั้งมั่นในกายเวทนานุปัสสนาสติปัฏฐาน คือสติที่เข้าไปตั้งมั่นในเวทนา จิตตานุปัสสนาสติปัฏฐาน คือสติที่เข้าไปตั้งมั่นในจิตและธรรมานุปัสสนาสติปัฏฐาน คือสติที่เข้าไปตั้งมั่นในธรรมทั้งหลาย การปฏิบัติตามสติปัฏฐาน 4 นี้ เป็นหนทางเดียวเท่านั้นที่ทาให้ภพ ชาติ และสังสารวัฏสิ้นไปการเจริญสติปัฏฐานต้องมี วิริยะ สติ สมาธิ และ ปัญญา หรือเจริญมรรคมีองค์ 8 อันเป็นมัชฌิมาปฏิปทา (ข้อปฏิบัติอันเป็นทางสายกลาง) เมื่อผู้ปฏิบัติธรรมดาเนินไปตามทางสายกลางแล้วตั้งสติระลึกรู้สภาวธรรม (รูปนาม) ปัจจุบันที่ปรากฏทางทวารทั้ง 6 ก็จะเห็นทุกสิ่งตามความเป็นจริง เกิดญาณปัญญาที่รู้แจ้งพระนิพพาน