กระบวนการปรับอินทรีย์ตามแนวพุทธจิตวิทยาบูรณาการที่มีต่อประสิทธิผลในการปฏิบัติธรรม

ผู้แต่ง

  • ปิยวัฒน์ คงทรัพย์

คำสำคัญ:

กระบวนการปรับอินทรีย์, พุทธจิตวิทยา, ประสิทธิผลในการปฏิบัติธรรม

บทคัดย่อ

บทความเรื่อง กระบวนการปรับอินทรีย์ตามแนวพุทธจิตวิทยาบูรณาการที่มีต่อประสิทธิผลในการปฏิบัติธรรม มีวัตถุประสงค์ เพื่อสำรวจสภาพการปฏิบัติธรรมและแนวทางการปรับอินทรีย์ตามหลักพระพุทธศาสนา เพื่อประเมินกระบวนการปรับอินทรีย์ตามแนวพุทธจิตวิทยาบูรณาการ และเพื่อนาเสนอกระบวนการการปรับอินทรีย์ตามแนวพุทธจิตวิทยาบูรณาการที่มีต่อประสิทธิผลในการปฏิบัติธรรมผลการศึกษา สภาพการปฏิบัติธรรมและแนวทางการปรับอินทรีย์ตามหลักพระพุทธศาสนา ระหว่างกลุ่มฝึกปฏิบัติและกลุ่มควบคุม ก่อนการปฏิบัติ ไม่แตกต่างกัน กลุ่มฝึกปฏิบัติระยะก่อนฝึกปฏิบัติ ระยะติดตามแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ แต่หลังการปฏิบัติธรรมและระยะติดตาม พบว่าด้านวิริยินทรีย์ ด้านสมาธินทรีย์ ด้านปัญญินทรีย์ รวม ทั้ง 5 ด้าน แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยมีการประเมินกระบวนการปรับอินทรีย์ตามแนวพุทธจิตวิทยาบูรณาการผสมผสานเชื่อมโยงองค์ความรู้จากการฝึกอบรมการปฏิบัติธรรมตามแนวพุทธจิตวิทยาบูรณาการ ภายใต้รูปแบบเจริญสติปัฏฐาน 4 หรือการปฏิบัติวิปัสสนากัมมัฏฐาน และการปรับอินทรีย์ 5เชื่อมโยงกับโพชฌงค์ 7 กับทฤษฎีจิตวิทยาตะวันตก โดยผ่านกระบวนการกลุ่ม คือ กลุ่มฝึกอบรมปฏิบัติธรรมการปรับอินทรีย์ตามแนวพุทธจิตวิทยาบูรณาการ กับทฤษฎีจิตวิทยาตะวันตก เข้าด้วยกัน มีการส่งอารมณ์ สอบอารมณ์ และมีพระวิปัสสนาจารย์ให้การปรึกษา ส่งผลให้กระบวนการการปรับอินทรีย์ตามแนวพุทธจิตวิทยาบูรณาการที่มีต่อประสิทธิผลในการปฏิบัติธรรมมีผลการปฏิบัติที่ดีมากขึ้น

 

References

ชุติพงศ์ ไตรโลกา. (2554). ศึกษารูปแบบการพัฒนาพละ 5 ในพระพุทธศาสนาเถรวาท.บัณฑิตวิทยาลัย:มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.เติมศักดิ์ คทวณิช. (2548). จิตวิทยาทั่วไป. กรุงเทพมหานคร : ซีเอ็ดยูเคชั่น.
ณัฏฐจิตต์ เลาห์วีระ. (2556). ศึกษาการพัฒนาอินทรีย์ในอินทริยภาวนาสูตร.(บัณฑิตวิทยาลัย:มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระครูวิมลธรรมรังสีและคณะ. (2551). การสอบอารมณ์วิปัสสนากัมมัฏฐานของผู้ปฏิบัติวิปัสสนากัมมัฏฐานตามหลักสติปัฏฐานสี่. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย :พระนครศรีอยุธยา.
พระมหาบุญเลิศ ธมฺมทสฺสี. (2556). การสร้างตัวชี้วัดเพื่อวิเคราะห์อินทรีย์ 5 เปรียบเทียบกับญาณ 16 ในผู้ปฏิบัติวิปัสสนากัมมัฏฐาน. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มหาวิทยาลัยจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกฉบับภาษาไทย ฉบับจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สมเด็จพระพุฒาจารย์ (อาจ อาสภมหาเถระ). (2546). คัมภีร์วิสุทธิมรรค. พิมพ์ครั้งที่ 4.กรุงเทพมหานคร : บริษัทประยูรพริ้นติ้งจากัด.

เผยแพร่แล้ว

2020-04-20

How to Cite

คงทรัพย์ ป. . . (2020). กระบวนการปรับอินทรีย์ตามแนวพุทธจิตวิทยาบูรณาการที่มีต่อประสิทธิผลในการปฏิบัติธรรม. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 6(2-02), 375–388. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jssr/article/view/242013