การตีความสังขารธรรมด้วยภาษาบาลีเพื่อขจัดความขัดแย้ง
คำสำคัญ:
The Interpretation, Saṅkhāra-dhamma (compounded things), Resolving Conflictsบทคัดย่อ
บทความทางวิชาการครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาวิเคราะห์การตีความสังขารธรรมด้วยภาษาบาลีและสภาวธรรมแห่งสังขารธรรม ว่าสังขารธรรมมีกระบวนการขัดแย้งในตนเองและสังคมอย่างไร 2) เพื่อเสนอพุทธวิธีขจัดความขัดแย้งภายในตนเองและสังคมผลการศึกษาค้นคว้าพบว่าคำว่า “สังขาร” ประกอบด้วย ส เป็นอุปสรรค บทหน้า ลงในความหมายว่า ร่วมกัน + กร ธาตุ ในความกระทำ เปลี่ยน กร เป็น ขระ + ณ ปัจจัย ลงมาแล้วลบทิ้งและมีอำนาจทำทีฆะสระสั้นให้ยาว คือ ทำ ขร เป็น ขาร สำเร็จรูปเป็น สังขาร แปลว่าธรรมชาติที่ทางานร่วมกัน โดสภาวธรรม หมายถึง รูปนาม ขันธ์ 5 (รูป เวทนา สัญญา สังขารวิญญาณ) ที่ทำงานร่วมกัน เมื่อทำงานร่วมกันจึงนำไปสู่ความขัดแย้งในตัว รวมเรียกว่าสังขารทุกข์ที่สุดนำไปสู่ความขัดแย้งระหว่างคนกับคนและคนกับสังคม พระพุทธองค์จึงตรัสวิธีในการขจัดความขัดแย้งด้วยปัญญา และหลักธรรมในโอวาทปาฏิโมกข์ รวมพุทธวิธีเพื่อขจัดความขัดแย้งในสังขารธรรมทั้งหมด 12 ประกอบด้วยภายใน 4 ได้แก่ (1) สพฺพปาปสฺส อกรณ (2) กุสลสฺสูปสมฺปทา (3)สจิตฺตปริโยทปน (4) อธิจิตฺเต จ และพุทธวิธีขจัดความขัดแย้งสังขารธรรมของสังคมด้วยวิธีการ 8ดังนี้ (1) ขนฺตี (2) ตีติกฺขา (3) ปรํ วิเห ยนฺโต (4) อนูปวาโท (5) อนูปฆาโต (6) ส วโร (7)มตฺตํฺํุตา จ ภตฺตสฺมึ (8) ปนฺตํจ สยาสนํ
References
พระพุทธรักขิตเถระ. ชินาลังการ. พระคันธสาราภิวงศ์แปลและอธิบาย. กรุงเทพมหานคร: ประยูรสาส์นไทย การพิมพ์.
พระโมคคัลลานเถระ พระสุภูติเถระ. อภิธานปฺปทีปิกาและอภิธานัปปทีปิกาสูจิ. กรุงเทพมหานคร:มหากุฏราชวิทยาลัย.
พุทธปฺปิยมหาเถโร. (2526). ปทรูปสิทฺธิ. กรุงเทพมหานคร: เฉลิมชาญการพิมพ์.
เพิ่มศักดิ์ มกราภิรมย์. (2554). ทฤษฎีสันติภาพ ความขัดแย้ง และความรุนแรง. ศูนย์ศึกษาและพัฒนาสันติวิธี. นครปฐม: มหาวิทยาลัยมหิดล,
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2535) พระไตรปิฎกภาษาบาลี ฉบับมหาจุฬาเตปิฏกํ 2550.กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สุมงฺคลสามิเถโร. (2542). อภิธมฺมตฺถวิภาวินีฎีกา. กรุงเทพมหานคร : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2020 วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เพื่อให้เป็นไปตามกฎหมายลิขสิทธิ์ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องลงลายมือชื่อในแบบฟอร์มใบมอบลิขสิทธิ์บทความให้แก่วารสารฯ พร้อมกับบทความต้นฉบับที่ได้แก้ไขครั้งสุดท้าย นอกจากนี้ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องยืนยันว่าบทความต้นฉบับที่ส่งมาตีพิมพ์นั้น ได้ส่งมาตีพิมพ์เฉพาะในวารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์ เพียงแห่งเดียวเท่านั้น หากมีการใช้ภาพหรือตารางหรือเนื้อหาอื่นๆ ของผู้นิพนธ์อื่นที่ปรากฏในสิ่งตีพิมพ์อื่นมาแล้ว ผู้นิพนธ์ต้องขออนุญาตเจ้าของลิขสิทธิ์ก่อน พร้อมทั้งแสดงหนังสือที่ได้รับการยินยอมต่อบรรณาธิการ ก่อนที่บทความจะได้รับการตีพิมพ์ หากไม่เป็นไปตามข้อกำหนดเบื้องต้น ทางวารสารจะถอดบทความของท่านออกโดยไม่มีข้อยกเว้นใดๆ ทั้งสิ้น
