หลักความเป็นกฎหมายสูงสุดของรัฐธรรมนูญ

บทคัดย่อ

เป็นที่ยอมรับกันโดยทั่วไปในแวดวงนักนิติศาสตร์ สาขากฎหมายมหาชนว่า คติลัทธิรัฐธรรมนูญนิยมนั้น ยึดถือว่าเมื่อได้มีการสถาปนารัฐธรรมนูญขึ้นเพื่อใช้บังคับในการจัดระเบียบการปกครองประเทศแล้ว ตัวรัฐธรรมนูญนั้นเองได้ก่อตั้งระบบกฎหมายทั้งระบบ ในขณะเดียวกันในท่ามกลางที่รัฐนั้นๆ มีกฎหมายจำนวนหลากหลายประเภท รัฐธรรมนูญของแต่ละรัฐจึงต้องก่อตั้งหลักการพื้นฐานว่าด้วยลำดับชั้นของกฎหมายขึ้นควบคู่ไปด้วย ผลของหลักลำดับชั้นทางกฎหมายจึงทำให้เกิดหลักการย่อยต่อเนื่องที่ว่า กฎหมายที่สำคัญกว่า หรือกฎหมายที่สูงศักดิ์กว่า ย่อมมีชั้นทางกฎหมายเหนือกว่ากฎหมายลำดับรอง ฉะนั้นถ้าหากกฎหมายลำดับรองมีบทบัญญัติขัดหรือแย้งกับบทบัญญัติรัฐธรรมนูญ บทบัญญัติของกฎหมายนั้นย่อมใช้บังคับมิได้เพราะเป็นโมฆะ เพื่ออนุวัติการให้เป็นตามหลักความเป็นกฎหมายสูงสุดของรัฐธรรมนูญและหลักความชอบด้วยรัฐธรรมนูญ รัฐธรรมนูญของแต่ละประเทศจึงสร้างองค์กรที่ทำหน้าที่พิทักษ์ ความเป็นกฎหมายสูงสุดของรัฐธรรมนูญ โดยให้องค์กรที่สถาปนาขึ้นนั้นทำหน้าที่ตรวจสอบความชอบด้วยรัฐธรรมนูญของกฎหมายว่าบทบัญญัติของกฎหมายที่ฝ่ายนิติบัญญัติตราขึ้นนั้นขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญหรือไม่ ซึ่งรูปแบบเฉพาะขององค์กรที่ว่านี้จะมีรูปแบบเช่นไร ย่อมแตกต่างกันออกไปหลากหลายรูปแบบ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับระบบกฎหมายรัฐธรรมนูญของแต่ละประเทศนั้นๆ กำหนดไว้