การศึกษาเปรียบเทียบสถานะและองค์ความรู้สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์ของมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัยกับสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์

บทคัดย่อ

การวิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงค์การวิจัยเพื่อ 1. เพื่อศึกษาสถานะและองค์ความรู้สาขาวิชารัประศาสนศาสตร์ของมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัยกับสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ 2. เพื่อศึกษาเปรียบเทียบสถานะและองค์ความรู้สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์ของมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัยกับสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ และ 3. เพื่อวิเคราะห์แนวโน้มและทิศทางการจัดการศึกษาหลักสูตรสาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์ของมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัยกับสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ ซึ่งเป็นการศึกษาโดยการใช้การวิจัยแบบคุณภาพ โดยการศึกษาจากเอกสารเป็นหลักในการประกอบการวิเคราะห์ข้อมูล แล้วนำมาวิเคราะห์แบบอุปนัย โดยนำข้อมูลมาเรียบเรียงและจำแนกอย่างเป็นระบบ จากนั้นนำมาตีความหมายเชื่อมโยงความสัมพันธ์และสร้างข้อสรุปจากข้อมูลต่าง ๆ

             ผลการวิจัยพบว่า

1. สถานะและองค์ความรู้ของทั้งสองสถาบันมีการจัดการเรียนการสอนใกล้เคียงกันเนื่องจากเป็นหลักสูตรที่จัดการศึกษาภายใต้การกำกับดูแลของกระทรวงศึกษาธิการเช่นเดียวกันดังนั้นกระบวนการจัดการเรียนการสอนรวมถึงสถานะองค์ความรู้ที่ได้รับจาการศึกษาของทั้งสองหลักสูตรจึงมีความคล้ายกัน ประกอบด้วย กระบวนการพัฒนาหลักสูตร โครงสร้างหลักสูตร การบริหารจัดการหลักสูตร ผลงานวิชาการของคณาจารย์ และ ผลงานวิทยานิพนธ์ของนิสิต แต่สิ่งที่มีความแตกต่างกันอย่างมากในห้าประเด็นคือ ผลงานวิชาการของคณาจารย์ จะเห็นว่าสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์(นิด้า) จะมีจำนวนผลงานที่มากเมื่อเทียบกับของ มจร ซึ่งที่เป็นเช่นนั้นเพราะสถานภาพการบริหารจัดการอาจารย์มีความแตกต่างกัน แต่เพื่อพิจารณาดูผลงานวิทยานิพนธ์ของนิสิตแล้วกลับเป็นว่าจำนวนผลงานของ มจร มีจำนวนมากว่าของนิด้า ซึ่งประเด็นนี้ทำให้เห็นว่ากระบวนการติดตามและประเมินผลของ มจร และ นิด้า มีความแตกต่างกันพอสมควร
2. เปรียบเทียบสถานะและองค์ความรู้สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์ของมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัยกับสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ ในประเด็นดังต่อไปนี้ 1) กระบวนการพัฒนาหลักสูตรทั้งสองหลักสูตรมีกระบวนการไม่แตกต่างกันซึ่งจะมีการพัฒนาหลักสูตรในทุก 5 ปี 2) โครงสร้างหลักสูตรทั้งสองสถาบันมีโครงสร้างหลักสูตรไม่แตกต่างกัน กล่าวคือ จัดโครงสร้างหลักสูตรเป็น 2 แผนเหมือนกันคือ แผน ก. และแผน ข. และมีจำนวน 39 หน่วยกิตตลอดหลักสูตร 3) การบริหารจัดการ มจร มีการบริหารจัดการหลักสูตรภายใต้การกำกับดูแลของภาควิชารัฐศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ ส่วนของ นิด้านั้นมีการบริหารจัดการโดยตั้งเป็นคณะรัฐประศาสนศาสตร์ต่างหาก 4) ผลงานวิชาการของคณาจารย์ มจร มีผลงานวิชาการรวม 21 เรื่องในรอบ 5 ปี ส่วนนิด้ามีจำนวน 112 เรื่องในรอบ 5 ปี และ 5) ผลงานวิทยานิพนธ์ของนิสิต มจร มีผลงานจำนวน 220 เรื่องในรอบ 5 ปี ส่วนนิด้ามีจำนวน 81 เรื่องในรอบ 5 ปี และ
3. วิเคราะห์แนวโน้มและทิศทางการจัดการศึกษาหลักสูตรสาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์ของมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัยกับสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ พบว่า
   3.1 หลักสูตรวิชารัฐประศาสนศาสตร์ ควรที่จะมีการเพิ่มรายวิชาที่เกี่ยวข้องกับการจัดการแนวใหม่มากขึ้น เช่น วิชาการจัดการความรู้ วิชาการจัดการภาครัฐแนวใหม่ และการบริหารระบบสารสนเทศ 3.2 ทางหลักสูตรฯ ควรจะมีการทำวิจัยเพื่อสำรวจภาวการณ์มีงานทำของบัณฑิต อันจะทำให้ทราบถึงตลาดที่รองรับบัณฑิตของหลักสูตรฯ เพื่อที่หลักสูตรฯ จะได้มีการปรับปรุงหลักสูตรให้สอดคล้องกับองค์การที่รับบัณฑิตของหลักสูตรฯ เข้าไปทำงานมากขึ้น ทั้งนี้เนื่องจากร่างของหลักสูตรฉบับนี้ค่อนข้างจะมุ่งเน้นไปทางด้านการจัดการภาครับแนวใหม่ ไม่ได้เน้นการจัดการภาคเอกชนมากนัก  3.3 การเรียนการสอน ไม่ควรเน้นการบรรยายมากจนเกินไป ควรเน้นการมอบหมายงานให้นักศึกษาได้มีการศึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง การอภิปรายร่วมกัน และนำเสนอรายงาน และข้อสอบก็ควรจะเน้นให้นักศึกษาถ่ายทอดความคิด โดยการเขียนตอบอัตนัยมากกว่าการตอบข้อสอบแบบปรนัย