บทบาทผู้นำสงฆ์กับการพัฒนาชุมชน

ผู้แต่ง

  • กิตติทัศน์ ผกาทอง

คำสำคัญ:

บทบาท, ผู้นำสงฆ์, การพัฒนา, ชุมนุม

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาบทบาทผู้นำสงฆ์ในการนำหลัก        พุทธธรรมไปประยุกต์ใช้ในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของชุมชน ด้านสังคม, เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อม 2 ) ศึกษาวิเคราะห์บทบาทผู้นำสงฆ์กับการพัฒนาคุณภาพชีวิตของชุมชนในพื้นที่กรุงเทพมหานคร ด้านสังคม, เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อม และ 3) ศึกษาวิเคราะห์ปัญหา และ อุปสรรคเกี่ยวกับ      การพัฒนาคุณภาพชีวิตของชุมชนในพื้นที่กรุงเทพมหานคร ด้านสังคม, เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อม ดำเนินการวิจัยโดยวิธีสำรวจ การแจกแบบสอบถาม และการสัมภาษณ์จากกลุ่มตัวอย่างจำนวน 450 ใน18 เขตของกรุงเทพมหานคร และนำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์ เพื่อหาค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน

          ผลการวิจัยพบว่า 1) บทบาทผู้นำสงฆ์ในการนำหลักพุทธธรรมไปประยุกต์ใช้ในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของชุมชนในด้านสังคม, เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อม ในภาพรวมอยู่ในระดับมาก ได้ค่าเฉลี่ย เท่ากับ 3.61 เมื่อพิจารณาเป็นรายด้านพบว่าอยู่ในระดับมากทุกด้าน หลักพุทธธรรมเกี่ยวกับศีล ๕ ได้ค่าเฉลี่ยมากที่สุด เท่ากับ 3.82  2) บทบาทผู้นำสงฆ์กับการพัฒนาคุณภาพชีวิตของชุมชนในพื้นที่กรุงเทพมหานครในด้านสังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อม พบว่า ด้านสังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อม ในภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง ได้ค่าเฉลี่ย เท่ากับ 3.08, 2.92 และ 2.99 ตามลำดับ และเมื่อพิจารณาเป็น  รายด้านพบว่าอยู่ในระดับปานกลางทุกด้าน 3) ปัญหาและอุปสรรคเกี่ยวกับการพัฒนาคุณภาพชีวิตของชุมชนในพื้นที่กรุงเทพมหานครในภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง ได้ค่าเฉลี่ย เท่ากับ 2.99 เมื่อพิจารณาเป็น รายด้านพบว่าอยู่ในระดับปานกลางทุกด้าน  จากการสัมภาษณ์พบว่า บทบาทที่สำคัญของผู้นำสงฆ์ในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของชุมชน คือ การสนับสนุนให้บุคลากรของวัด คือพระภิกษุ-สามเณรไปอบรมศีลธรรมให้กับเยาวชนตามสถานศึกษาที่อยู่ในบริเวณที่วัดตั้งอยู่ รวมทั้งมีการจัดตั้งโรงเรียนการกุศล และโรงเรียนพุทธศาสนาวันอาทิตย์ภายในบริเวณวัด ส่วนเรื่องเศรษฐกิจและสิ่งแวดล้อมผู้นำสงฆ์ส่วนใหญ่ไม่ค่อยมีบทบาทมากนัก ด้านปัญหาและอุปสรรคของการพัฒนาคุณภาพชีวิตของชุมชน คือ บุคลากร งบประมาณ และนโยบายของรัฐ

References

จินตนา สุจจานันท์.การศึกษาและการพัฒนาชุมชน.กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์โอเดียนสโตร์, 2549.
จีรพรรณ กาญจนะจิตรา.การพัฒนาชุมชน.กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยรามคำแหง, 2548.
บูรชัย ศิริมหาสาคร, การศึกษาที่เน้นมนุษย์เป็นศูนย์กลางของการพัฒนา, กรุงเทพมหานคร : บุ๊ค พอยท์, 2545.
ประเวศ วะสี และคณะ. พระพุทธศาสนากับจิตวิญญาณของสังคมไทย. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มหาจุฬาสงกรณราชวิทยาลัย, 2539.
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาสงกรณราชวิทยาลัย.บทบาทของชาวพุทธในสถานการณ์ปัจจุบัน.กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาสงกรณราชวิทยาลัย, 2554.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). พัฒนาคน. กรุงเทพมหานคร : ธรรมสภา, 2547.
พระมหาสุทิตย์ อาภากโรและคณะ.การพัฒนาระบบการบริหารจัดการและการสร้างเครือข่ายองค์กรพระพุทธศาสนาในประเทศไทย.กรุงเทพมหานคร : สำนักงานกองทุน สนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ(สสส.), 2557.
พระศรีศาสนวงศ์ (มีชัย วีรปัญโญ). ผู้นำไทย ผู้นำธรรม ผู้นำเชิงพุทธ.กรุงเทพมหานคร : ประยูรสาส์นไทยการพิมพ์, 2553.
สัญญา สัญญาวิวัฒน์, ทฤษฎีและกลยุทธ์การพัฒนาสังคม, (กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2546.
พระมหาสอนประจันทร์ เสียงเย็นได้ศึกษาวิจัยเรื่อง การปฏิบัติตามบทบาทในการพัฒนาจิตใจประชาชนของพระสังฆาธิการ ในจังหวัดมุกดาหาร
Almond, G.A. and Powell,Jr., G.B. Comparative Politics: A Developmental Approach. Boston: Little, Brown and Co.,1966.
Bryant,C.and White,L.G. Managing Development in the Third World. Boulder, Colorado: Westview Press, 1982.
Rondinelli,D.A. Development Projects as Policy Experiments: An Adaptive Approach to Development Administration.London: Methuen, 1983.
Santiago,J. “Form Civil Religion to Nationalism as the Religion of Modern Times : Rethinking a Complex Relationship” in Scientific Study of Religious. 48 (2) : 394-401, 2009.
Hamm,Bern & Muttagi. Pandurang K.(Eds.) (1998).Sustainable development and the future of cities. London: Intermediate Technology publications.

เผยแพร่แล้ว

2020-02-10

How to Cite

ผกาทอง ก. (2020). บทบาทผู้นำสงฆ์กับการพัฒนาชุมชน. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 6(2-03), 441–452. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jssr/article/view/239738