การพัฒนาการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมสำหรับผู้สูงอายุ

ชลวิทย์ เจียรจิตต์

ผู้แต่ง

ชลวิทย์ เจียรจิตต์ Srinakharinwirot University

คำสำคัญ:

การท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม, ผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

การศึกษาเรื่อง “การพัฒนาการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมสำหรับผู้สูงอายุ” มีวัตถุประสงค์การศึกษา 3 ข้อได้แก่ (1) เพื่อศึกษาและวิเคราะห์ความคิดเห็นของผู้สูงอายุต่อการพัฒนาการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมสำหรับผู้สูงอายุ (2) เพื่อวิเคราะห์แนวทางและเครือข่ายการพัฒนาการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมสำหรับผู้สูงอายุ และ (3) เพื่อเสนอรูปแบบนโยบายการพัฒนาการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมสำหรับผู้สูงอายุ โดยการศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงผสมผสานแบ่งออกเป็นการวิจัยเชิงปริมาณ เพื่อสำรวจและวิเคราะห์ความคิดเห็นของกลุ่มตัวอย่างที่เป็นผู้สูงอายุและเดินทางท่องเที่ยวในแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมที่เป็นพื้นที่ทำการศึกษาวิจัย 12 แห่งทั่วประเทศจำนวน 416 คน ส่วนการวิจัยเชิงคุณภาพดำเนินการศึกษาวิจัยเชิงเอกสารเกี่ยวกับการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมและสถานการณ์ของสังคมผู้สูงอายุ และการเก็บข้อมูลภาคสนามจากผู้ที่มีความรู้หรือมีประสบการณ์เกี่ยวกับการบริหารจัดการแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมในพื้นที่ต่างๆ อีกจำนวน 20 คน ผลการศึกษาพบว่า ประการที่หนึ่ง ความคิดเห็นของผู้สูงอายุต่อการพัฒนาการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม เหตุผลในการตัดสินใจท่องเที่ยวแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมสำหรับกลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่ต้องการพักผ่อนกับครอบครัว รองลงมาคือต้องการไหว้พระเพื่อขอพรและทำบุญ และแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมมีการประชาสัมพันธ์และกิจกรรมที่ดึงดูดใจตามลำดับ ขณะที่ความคิดเห็นของกลุ่มตัวอย่างด้านความคาดหวังต่อแหล่งท่องเที่ยววัฒนธรรมสำหรับผู้สูงอายุ จากระดับไม่เห็นด้วยที่สุดถึงเห็นด้วยที่สุด พบว่ากลุ่มตัวอย่างเห็นด้วยว่าการเก็บค่าเข้ามีผลกระทบต่อการตัดสินใจเข้าชมแหล่งท่องเที่ยวทางพระพุทธศาสนาและวัฒนธรรมมากที่สุด ลำดับถัดมาคือเห็นด้วยว่าแหล่งท่องเที่ยวทางพระพุทธศาสนาและวัฒนธรรมมีบุคลากรให้บริการแก่ผู้สูงอายุอย่างเหมาะสม ประการที่สอง แนวทางและเครือข่ายการพัฒนาการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมสำหรับผู้สูงอายุมี 3 แนวทางสำคัญคือการวิจัยและพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม การส่งเสริมให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเป็นเจ้าภาพหลักในการพัฒนาการท่องเที่ยว และการพัฒนาระบบธุรกิจการท่องเที่ยวที่ก้าวหน้าและเป็นธรรมแก่นักท่องเที่ยว ขณะที่การพัฒนาเครือข่ายจำเป็นต้องมีเครือข่ายที่สำคัญในการร่วมเป็นภาคีผลักดันการดำเนินงานให้ประสบความสำเร็จอย่างน้อย 3 เครือข่ายคือเครือข่ายท้องถิ่นของแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม เครือข่ายผู้ประกอบการการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม และเครือข่ายภาครัฐ ประการที่สาม การวิจัยครั้งนี้ได้เสนอรูปแบบนโยบาย 3 รูปแบบเพื่อการพัฒนาและยกระดับปฏิบัติการส่งเสริมการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมสำหรับผู้สูงอายุได้แก่การพัฒนาเส้นทางการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมสำหรับผู้สูงอายุระดับอนุภูมิภาค การพัฒนานโยบายสิทธิประโยชน์ทางภาษีสำหรับผู้สูงอายุและครอบครัว และการพัฒนาข้อมูลสารสนเทศให้กับแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมสำหรับผู้สูงอายุ ข้อเสนอแนะการวิจัย มี 2 ส่วนได้แก่ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายที่สำคัญคือสำนักนายกรัฐมนตรี ต้องเป็นหน่วยงานกลางในการประสานการจัดทำแผนการพัฒนาการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม ร่วมกับกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา กระทรวงวัฒนธรรม สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ และกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ โดยกำหนดให้มีกิจกรรมสำหรับการส่งเสริมการท่องเที่ยวให้กับผู้สูงอายุทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศ ขณะที่ข้อเสนอแนะเชิงวิจัยที่สำคัญคือสำนักงานการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย ควรส่งเสริมให้สถาบันการศึกษา นักวิชาการที่มีความรู้ความเข้าใจด้านการท่องเที่ยวและการวิจัยทางสังคมศาสตร์ ดำเนินการศึกษาวิจัยพฤติกรรม ความต้องการและข้อเสนอแนะต่อการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมจากนักท่องเที่ยวกลุ่มผู้สูงอายุชาวต่างชาติ

เอกสารอ้างอิง

Sangkakorn, Korawan and others. (2015). Slow Tourism Attractions Potential
Evaluation in Upper Northern that Suitable for Elder Tourists under
Slow Tourism Attraction Development in Upper Northern for Elderly
Tourists Programs. Bangkok: National Research council of Thailand.
Tirachinda, Thee and Kanchanakit, Sombat. (January-April 2014). Tourism
promotion for the senior Japanese tourist market to Thailand.
Academic Journal Institute of Physical Education. 6(1).
Phra Suthirattanabundit (Suthit Oboun). (2017). Religious and Cultural
Tourism: Policy, Impact, and Network Management for Promote
Consciousness of Histories and Culture in ASEAN Community. Phra
Nakhon Si Ayutthaya: Mahachulalongkornrajavidyalaya University.
Patarasuk, Waranya. (2009). Research methodology in social sciences.
Bangkok: Chulalongkorn University Printing House.
Pornsiripong, Saowapa and Sasiwongsaroj, Khwanchit and Burasit, Yongyut
(January- June 2014). Preparedness of Buddhist temples for an aging
society. Journal of Language and Culture. 33(1).
Griffin, Raj and Morpeth. (2013). Cultural Tourism, Wallingford. Oxfordshire:
CABI International.
Lim, Chaeyoon and Putnum. (2010). Religion, social networks, and
subjective well-being. American Sociological Review. 75(6): 914-933.