รัฐกับศาสนา : ศีลธรรม อานาจ และอิสรภาพ ความขัดกันภายใต้ความเป็นอื่น ความรุนแรงจากรัฐสู่ศาสนา
Phra Sutheevirabundith and others
คำสำคัญ:
ศีลธรรม, อำนาจ, อิสรภาพบทคัดย่อ
ในช่วงที่ผ่านมารัฐกับศาสนาส่วนหนึ่งสนับสนุนส่งเสริมกันและกัน แต่ก็มีส่วนหนึ่งขัดแย้ง กระทั่งเป็นการปะทะใช้ความรุนแรงต่อกลุ่มศาสนา ดังกรณีจับสึก พระมหาอภิชาต ปุณณจนฺโท (สึก ‘พระมหาอภิชาติ’ เป็นภัยต่อความมั่นคง สร้างความขัดแย้ง/ข่าวสด : 20 กันยายน 2560) รวมไปถึงการล้อมปราบวัดพระธรรมกาย โดยใช้กองกาลังทหาร ตารวจ จานวนมาก ปิดล้อมวัดเป็นแรมเดือน ซึ่งก็ไม่สามารถจับตัว บุคคลที่ถูกกล่าวโทษการกระทาความผิดได้ (ธรรมกายกระอัก เจออีก127 หมาย ดีเอสไอชี้สิ้น มี.ค.รู้เลิกม.44/ไทยรัฐ : 19 มี.ค. 2560) รวมถึงการที่ “พระพุทธอิสระ” ดาเนินกิจกรรมทางการเมือง จนกลายเป็นคาถามจากฟากฝั่งตรงข้ามต่อพระกับบทบาททางการเมืองเป็นสิ่งที่ทาได้หรือไม่ ? รวมไปถึงการที่มีพระสงฆ์กลุ่มหนึ่งออกไปเรียกร้องการเลือกตั้งให้พระมีส่วนร่วมต่อการเลือกตั้ง มีส่วนร่วมในการเมืองเรื่องสีเสื้อ(สุรพศ ทวีศักดิ์, 2554) หรือกรณีล่าสุดเหตุการณ์ล้อมปราบ และจับพระสึกภายใต้ความผิดคดีใช้เงินผิดประเภท ที่เรียกเงินทอนวัด และการฟอกเงิน (สึกหมด! พระเถระ 5 รูปหลังศาลฯ ไม่ให้ประกันส่งตัวไปเรือนจา : ไทยรัฐ : 24 พฤษภาคม 2561) แต่ทั้งหมดเป็นโฉมหน้าทางประวัติศาสตร์ในช่วงเวลาหนึ่ง สะท้อนให้เห็นถึงความเหมาะเปราะบางระหว่างรัฐกับศาสนาที่เคยค้ายันกันอย่างเป็นเอกภาพภายใต้แนวคิด “ธรรมราชา” หรือ “ทศพิศราชธรรม” ธรรมของผู้ปกครอง การสนับสนุนแนวคิดพระราชาผู้ทรงธรรม เป็นส่วนหนึ่งของการหลอมสร้างให้รัฐมีหลักปฏิบัติ จริยาวัตร ที่เป็น “ธรรม” สู่ความเป็นผู้มี “ธรรมาภิบาล” ในรัฐ จากนั้นรัฐก็อยู่ในบทบาทผู้อุปถัมภ์หรือสนับสนุนศาสนา หากศึกษาแนวคิดจากจากพระพุทธศาสนาภายใต้แนวคิด “การยอมตามรัฐ” กับพุทธพจน์ที่ว่า “อนุชานามิ ภิกฺขเว ราชูน อนุวตฺติตุํ-เราอนุญาตให้คล้อยตามพระราชา (ผู้ปกครอง) หรืออนุโลมตามบ้านเมืองได้” (วิ.มหา.(ไทย) 4/186/295)” หมายถึงพระพุทธเจ้าเปิดโอกาสให้ “สงฆ์สาวก” ผ่อนปรนกับหลักการแห่งรัฐได้ โดยต้องไม่เสียหลักการแห่งพระธรรมวินัย หากศึกษาแนวคิดเรื่องรัฐกับศาสนา จะได้ข้อสรุปในความเป็นรัฐในแบบโครงสร้างที่มีเป้าหมายควบรวมศาสนาให้เป็นมิติหนึ่งของรัฐ ซึ่งในบทศึกษานี้จะได้นาองค์ความรู้จากหนังสือ “รัฐกับศาสนา : ศีลธรรม อานาจ และอิสรภาพ” (2561) โดย สุรพศ ทวีศักดิ์ ที่เรียบเรียงเผยแผ่ไว้ และนามารวบรวมจัดพิมพ์อีกครั้ง เพื่อสื่อสารแนวคิด องค์ความรู้ต่อสาธารณะ ซึ่งจะได้นามานาเสนอทวนย้อน ยืนยันร่วมกับเหตุการณ์ “รัฐกับศาสนา” ภายใต้สถานการณ์ที่เกิดขึ้นในช่วงปัจจุบัน (พ.ค.61)
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2018 วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เพื่อให้เป็นไปตามกฎหมายลิขสิทธิ์ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องลงลายมือชื่อในแบบฟอร์มใบมอบลิขสิทธิ์บทความให้แก่วารสารฯ พร้อมกับบทความต้นฉบับที่ได้แก้ไขครั้งสุดท้าย นอกจากนี้ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องยืนยันว่าบทความต้นฉบับที่ส่งมาตีพิมพ์นั้น ได้ส่งมาตีพิมพ์เฉพาะในวารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์ เพียงแห่งเดียวเท่านั้น หากมีการใช้ภาพหรือตารางหรือเนื้อหาอื่นๆ ของผู้นิพนธ์อื่นที่ปรากฏในสิ่งตีพิมพ์อื่นมาแล้ว ผู้นิพนธ์ต้องขออนุญาตเจ้าของลิขสิทธิ์ก่อน พร้อมทั้งแสดงหนังสือที่ได้รับการยินยอมต่อบรรณาธิการ ก่อนที่บทความจะได้รับการตีพิมพ์ หากไม่เป็นไปตามข้อกำหนดเบื้องต้น ทางวารสารจะถอดบทความของท่านออกโดยไม่มีข้อยกเว้นใดๆ ทั้งสิ้น