การพัฒนาพุทธนวัตกรรมการสื่อสารที่ส่งผลต่อประสิทธิภาพการเรียนการสอนนักธรรมในยุควิถีชีวิตใหม่
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบันปัญหาของประสิทธิภาพการเรียนการสอนนักธรรมในยุควิถีชีวิตใหม่ 2) พัฒนาสร้างพุทธนวัตกรรมการสื่อสารที่ส่งผลต่อประสิทธิภาพการเรียนการสอนนักธรรมในยุควิถีชีวิตใหม่ และ 3) นำเสนอพุทธนวัตกรรมการสื่อสารที่ส่งผลต่อประสิทธิภาพการเรียนการสอนนักธรรมในยุควิถีชีวิตใหม่ เป็นการวิจัยและพัฒนา ที่ใช้วิธีการวิจัยแบบผสานวิธี กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาเป็นพระภิกษุที่ศึกษานักธรรมชั้นตรี จำนวน 35 รูป ได้มาโดยการกำหนดแบบเฉพาะเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลประกอบด้วย 1) พุทธนวัตกรรมการสื่อสารที่ส่งผลต่อประสิทธิภาพการเรียนการสอนนักธรรม 2) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนการสอนออนไลน์ และ 3) แบบวัดความพึงพอใจต่อกระบวนการพุทธนวัตกรรมสื่อสารผ่านระบบออนไลน์ ทำการวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพื้นฐาน ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ร้อยละ และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติอ้างอิงโดยใช้ t-test แบบไม่อิสระต่อกัน เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์การเรียนก่อนเรียนและหลังเรียน และการวิเคราะห์เนื้อหา สำหรับข้อมูลเชิงคุณภาพที่ได้จากการสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง
ผลการวิจัยพบว่า 1) การเรียนการสอนนักธรรมในปัจจุบันยังประสบปัญหาหลายด้าน ทั้งความคลุมเครือของเป้าหมายหลักสูตร เนื้อหาที่เข้าใจยาก และหนังสือเรียนที่ขาดมาตรฐานทำให้ผู้เรียนต้องตีความเองจนเกิดความคลาดเคลื่อน นอกจากนี้ วิธีการสอนส่วนใหญ่ยังเน้นการท่องจำและการบรรยาย ส่งผลให้ผู้เรียนขาดทักษะการคิดวิเคราะห์และมีส่วนร่วมน้อย ครูผู้สอนจำนวนหนึ่งยังขาดทักษะด้านสื่อและนวัตกรรมการสอน ทำให้ไม่สามารถกระตุ้นแรงจูงใจของพระภิกษุและสามเณรได้อย่างมีประสิทธิภาพ 2) ผลของการพัฒนาพุทธนวัตกรรมการสื่อสารและนำไปใช้กับกลุ่มตัวอย่างผ่านการเรียนการสอนออนไลน์ พบว่า ผู้เรียนมีความพึงพอใจในระดับเห็นด้วยมากในทุกด้าน ทั้งด้านเนื้อหา กิจกรรม สื่อที่ใช้ หรือรูปแบบการออกแบบการเรียนรู้ สะท้อนให้เห็นว่านวัตกรรมดังกล่าวมีความเหมาะสมและช่วยส่งเสริมประสิทธิภาพการเรียนการสอนได้อย่างมีนัยสำคัญ ผลการทดสอบยังแสดงว่าผลสัมฤทธิ์หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างชัดเจน 3) จากการถอดบทเรียนและวิเคราะห์ประสบการณ์การเรียนออนไลน์ของพระภิกษุสามเณร ได้องค์ความรู้ใหม่คือ “ICAS Model” ประกอบด้วย Instructor, Course, Activity และ Student ซึ่งเป็นกรอบคิดที่ช่วยให้การสื่อสารทางการศึกษานักธรรมผ่านระบบออนไลน์มีประสิทธิภาพมากขึ้น การสร้างเว็บไซต์การเรียนนักธรรมออนไลน์ตามโมเดลนี้ช่วยให้ผู้เรียนเข้าถึงบทเรียนได้ทุกที่ทุกเวลา ลดข้อจำกัดด้านการเดินทางและสถานการณ์โรคระบาด อีกทั้งยังเอื้อต่อการโต้ตอบ การมอบหมายงาน และการประเมินผลแบบทันที สื่อประกอบทั้งภาพ เสียง และหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ช่วยเพิ่มความน่าสนใจและประสบการณ์ใหม่ ทำให้การเรียนนักธรรมในยุควิถีชีวิตใหม่มีความสะดวก เข้าถึงง่าย และมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ทัศนะและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความในวารสาร ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความนั้น และไม่ถือเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ ยินยอมว่าบทความเป็นลิขสิทธิ์ของวารสาร
เอกสารอ้างอิง
Office of the Education Council. (2020). Report on Online Learning in the COVID-19 Era: Crisis or Opportunity for Thai Education. Bangkok: OEC E-Book.
Office of the National Education Commission. (2001). Report on the Academic Discussion on Monastic Education and Educational Reform According to the National Education Act B.E. 2542. Bangkok: Chulalongkorn University.
Phra Chatsaphon Chanwongduen, Jongkonklang, S., & Pilanthananond, N. (2020). A Study on Conditions and Problems in Dhamma Education. Ratchaphruek Journal, 18(1), 65-73.
Phramaha Phot Suwajo (Phayakphithayangkoon). (2002). Evaluation of the Pali Canon Curriculum (Dharma Department): A Case Study of Third-Level Dharma Students (Master’s Thesis). Mahachulalongkornrajavidyalaya University. Ayutthaya.
Phrakruphisitsotidhamma, Chamtanee, A., & Watthanabat, B. (2015). Efficiency of Management for Dhamma Teaching in Secondary Schools of Ayutthaya Province. Journal of MCU Social Science Review, 4(2), 16-30.
Phra Phisan Pabhassaro (Anat). (2013). Study of Conditions and Problems in Teaching and Learning Management for All Levels of Dharma Education in Banphot Phisai District, Nakhon Sawan Province. (Master’s Thesis). Mahachulalongkornrajavidyalaya University. Ayutthaya.
Phra Sakcharin Thitasangvaro, & Phrakhrusutawumikhunbundit (Sunan Sunandho). (2024). Dhamma Education Teaching and Learning Model in the New Normal of the Sangha of Ratchaburi Province. Journal of Buddhist Innovation and Management, 7(5), 234-245.
UNESCO. (2020). Distance Learning Solutions. Retrieved March 1, 2021, from https://www.unesco.org/en/covid-19/education-response
Wongsurin, S. (2019). The States of an Educational Administration of Phrapariyattidhamma, Pali Division: Case Study Watchujitdhammaram, Royal Temple, Phra Nakhon Sri Ayutthaya Province. Rajabhat Rabhai Parni Research Journal, 13(1), 74-84.