แนวทางการส่งเสริมกัลยาณมิตรแห่งการรู้เท่าทันสื่อสังคม ด้วยการคิดอย่างมีวิจารณญาณเชิงพุทธบูรณาการ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การใช้สื่อสังคมผ่านมือถือมีความสำคัญได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก เด็กและเยาวชน และกัลยาณมิตรแห่งการรู้เท่าทันสื่อสังคมนั้นเป็นทั้งผู้รับสารและผู้ส่งสารได้โดยตรง โดยใช้มือถือและใช้สื่อสังคมที่แต่ละบุคคลชื่นชอบ หากผู้ส่งสารและผู้รับสารไม่ได้ตระหนักถึงการรู้เท่าทันสื่อสังคมที่ดีก็จะเป็นผู้ส่งสารที่ไม่ถูกต้องให้กับสังคมด้วยเช่นกัน ดังนั้นทุกคนสามารถช่วยกันทำให้เป็นสังคมแห่งรู้เท่าทันสื่อ ตระหนักถึงการผลิต การส่ง การรับข้อมูลที่เป็นข้อเท็จจริงก็จะสามารถลดความขัดแย้ง ลดความรุนแรง นำไปสู่สังคมสันติสุขได้ บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อหาแนวทางข้อเสนอการส่งเสริมให้เกิดสังคมกัลยาณมิตรแห่งการรู้เท่าทันสื่อสังคมด้วยการคิดอย่างมีวิจารณญาณเชิงพุทธศาสนา ผู้ศึกษาได้นำหลักพระพุทธศาสนา หลักการคิดอย่างมีวิจารณญาณ และกรอบการประเมินการรู้เท่าทันสื่อสารสนเทศของ UNESCO มาร่วมประยุกต์และการใช้วิเคราะห์ ผลสรุปแนวทางการส่งเสริมการรู้เท่าทันสื่อสังคมฯเชิงพุทธศาสนาบูรณาการ คือผู้ที่มีวุฒิภาวะซึ่งเป็นสังคมแห่งกัลยาณมิตรช่วยกันผลิตสื่อที่ถูกต้องให้กับสังคมเพื่อเป็นแหล่งข้อมูลน่าเชื่อถือ สำหรับหลักธรรมทางพุทธศาสนาเพื่อให้เกิดผู้ผลิตสื่อสังคมที่ดีด้วยหลักอารยวุฒิ 5 (ศรัทธา ศีล จาคะ ปัญญา และสุตะ) ศีล 5 การใช้หลักสติและปัญญาที่ถูกต้อง นำหลักคิดอย่างมีวิจารณญาณรอบด้าน เป็นต้น หลักการปฏิบัติทางสื่อสังคมที่ดี โดยการใช้หลักสัปปุริสธรรม 7 (การคิดดี การพูดดี การปฏิบัติดี (รู้จักเหตุ รู้จักผล รู้จักตน รู้จักความพอดี ถูกกาลเวลา รู้จักบุคคล รู้จักชุมชน)) การให้ความรู้และความเห็นที่ถูกต้องไม่มีอคติ (ฉันทาคติ โทสาคติ โมหาคติ และภยาคติ) และหลักกาลามสูตร
ผลการศึกษาแนวทางส่งเสริมการรู้เท่าทันสื่อที่ถูกต้องตรงกับความจริงในระดับนโยบายและการปฏิบัติโดยทุกวัยควรเพิ่มความรู้ในเรื่องการเข้าถึงดิจิทัลและการมีส่วนร่วม สำหรับเด็กและเยาวชน บุคคลที่ยังมีวุฒิภาวะยังไม่พร้อมนั้นควรเพิ่มองค์ความรู้เพิ่มวุฒิภาวะผ่านหลักสูตรด้านจริยธรรม การรู้เท่าทันสื่อ การสื่อสาร กฎหมายดิจิทัล ทักษะการคิดวิเคราะห์ ทักษะการส่งข้อมูลออก-การรับข้อมูลเข้า มีระบบการประเมินการรู้เท่าทันสื่อ ติดตามการใช้สื่อ สำหรับผู้ใหญ่ควรมีการส่งเสริมองค์ความรู้ในเรื่องการมีส่วนร่วมของกัลยาณมิตรเพื่อให้สังคมมีสื่อที่ถูกต้องปลอดภัย ส่งเสริมตัวอย่างที่ดีเพื่อเป็นสื่อที่มีประสิทธิภาพ
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ทัศนะและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความในวารสาร ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความนั้น และไม่ถือเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ ยินยอมว่าบทความเป็นลิขสิทธิ์ของวารสาร
เอกสารอ้างอิง
Berlo, D. K. (1960). Berlo’s SMCR Model of Communication. (1st ed.). New York: Rhinehart Publisher.
Chonchaiya, W. (2014). Child-Raising Manual, Communication Skills Set, Caring for Teenagers in the World without Borders. Bangkok: Chula Kids Club Project Pediatrics Department Chulalongkorn Hospital.
Kemp, S. (2024). Digital 2024: Thailand. Retrieved January 18, 2025, from https://datareportal.com/reports/digital-2024-thailand
Nasakarn, S. (2013). Think Completely. Bangkok: The Siam Commercial Foundation.
National Institute for Child and Family Development, Mahidol University. (2012). Development of Students Aged 6-12 Years. Nakhon Pathom: National Institute for Child and Family Development, Mahidol University.
Office of the Basic Education Commission, Ministry of Education. (2025). Basic Education Curriculam Development Project, B.E... (Competency-Based Curriculum) The Meaning of Critical Thinking. Retrieved January 17, 2025, from http://inlnk.co/PnlXK
Office of the National Digital Economy and Society Commission, Ministry of Digital Economy and Society (MDES). (2023). Summary Survey Report on Media and Information Literacy and Digital Literacy Thailand 2023. Bangkok: Office of the National Digital Economy and Society Commission, Ministry of Digital Economy and Society.
Phra Brahmagunabhorn (P.A. Payutto). (2012). Dictionary of Buddhism. (27th ed.). Ayutthaya: Mahachulalongkornrajavidyalaya University.
Phra Brahmagunabhorn (P.A. Payutto). (2014). Buddhadhamma, Expanded Edition. (39th ed.). Ayutthaya: Mahachulalongkornrajavidyalaya University.
Sutipanwihan, N., & the Committee of the Women's Group Joining Forces to Build the Nation. (2021). Report on Women, Children and Youth, Positive Thinking for Peaceful Society. Bangkok: Advanced Security Management Program, Security Management Foundation.
Wijitjamree, N. (2018). Organizational Communication. (4th ed.). Bangkok: Kasetsart University Press.
