การพัฒนารูปแบบและกลไกการนำองค์ความรู้จากแนวปฏิบัติที่ดี ของกิจกรรมพัฒนาวิชาชีพไปใช้ในการยกระดับคุณภาพการจัดการศึกษาทั้งระบบของสถานศึกษาในบริบทกรุงเทพมหานครและปริมณฑล

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์วิจัยเพื่อ 1) ศึกษาบริบท ปัญหาและความต้องการพัฒนาคุณภาพสถานศึกษา 2) พัฒนารูปแบบและกลไกการนำองค์ความรู้จากแนวปฏิบัติที่ดีด้านการพัฒนาสมรรถนะผู้เรียน ครู และบุคลากรทางการศึกษา 3) ประยุกต์ใช้รูปแบบและกลไกการนำองค์ความรู้จากแนวปฏิบัติที่ดีด้านการพัฒนาสมรรถนะผู้เรียน ครู และบุคลากรทางการศึกษา รูปแบบการวิจัยเป็นการวิจัยและพัฒนา กลุ่มเป้าหมาย คือ ครูและผู้บริหารสถานศึกษาขนาดเล็ก สังกัดกรุงเทพมหานคร 2 แห่ง และสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาสมุทรปราการ 2 แห่ง เครื่องมือวิจัยประกอบด้วย แบบประเมินเพื่อพัฒนาแนวปฏิบัติที่ดี แบบประเมินรูปแบบการพัฒนา แบบประเมินสมรรถนะของผู้เรียน ครู ผู้บริหารสถานศึกษา และบุคลากรทางการศึกษา แบบสะท้อนผลการนำแนวปฏิบัติที่ดีไปใช้ วิเคราะห์ข้อมูลโดย ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า 1. ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐาน วิเคราะห์และรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับบริบท ปัญหาและความต้องการพัฒนาคุณภาพสถานศึกษาทั้งสถานศึกษา คือ ปัญหาด้านการอ่าน ซึ่งส่งผลกระทบต่อการเรียนในวิชาต่าง ๆ และการเรียนในระดับที่สูงขึ้น และเมื่อพิจารณาคะแนนผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) คะแนนเฉลี่ยวิชาภาษาไทยชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 มีระดับต่ำกว่าร้อยละ 50 ของคะแนนเต็ม เมื่อเทียบกับระดับประเทศ 2. ผลการพัฒนารูปแบบและกลไกการนำองค์ความรู้จากแนวปฏิบัติที่ดีฯ ผู้วิจัยได้นำผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐานมาพัฒนารูปแบบและกลไกการนำองค์ความรู้จากแนวปฏิบัติที่ดีฯ มี 5 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) หลักการ 2) วัตถุประสงค์การใช้รูปแบบ 3) กระบวนการของรูปแบบฯ 8 กระบวนการ คือ แต่งตั้งคณะกรรมการ ประชุมคณะกรรมการ สร้างข้อตกลง การจัดอบรมเชิงปฏิบัติการ ขับเคลื่อนการพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาทั้งระบบด้วยวงจร PLC โดยกิจกรรมการเรียนรู้ด้วย AKASAH PROCESS การนิเทศติดตาม การประเมินผล และกำหนดประเด็นท้าทายใหม่ การจัดอบรมเชิงปฏิบัติการ 4) การประเมินผล และ 5) เงื่อนไขการนำรูปแบบไปใช้ 3. ผลการประยุกต์ใช้รูปแบบและกลไกการนำองค์ความรู้จากแนวปฏิบัติที่ดีฯ พบว่า หลังการดำเนินงาน ทั้งโรงเรียนวัดคอลาด และโรงเรียนธรรมศรีสุวรรณดิษฐ์ มีพัฒนาการที่สูงขึ้น ผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) ชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 วิชาภาษาไทยสูงกว่าระดับประเทศ และผู้เรียนโรงเรียนธรรมศรีสุวรรณดิษฐ์ มีคะแนนเฉลี่ยวิชาภาษาไทยสูงกว่า โรงเรียนวัดคอลาด ผลที่ได้สอดคล้องกับผลการทดลองในสถานศึกษาสังกัดกรุงเทพมหานคร เมื่อพิจารณาโดยรวมสามารถสรุปได้ว่ารูปแบบและกลไกฯที่พัฒนาขึ้นเป็นรูปแบบที่มีประสิทธิผลสามารถนําไปใช้พัฒนาสมรรถนะครูและสมรรถนะผู้เรียนได้ทั้งสถานศึกษาขนาดเล็กในสังกัดกรุงเทพมหานครและสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา