การพัฒนาผู้สูงอายุต้นแบบด้านการสื่อสารเพื่อเสริมพลังอำนาจในตนเอง ด้วยสันตินวัตกรรม

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) ศึกษาบริบท ปัญหา ความต้องการ และแนวคิดทฤษฎีการสื่อสารและการรับรู้พลังอำนาจในตนเองของผู้สูงอายุในจังหวัดปทุมธานี 2) เพื่อศึกษาพุทธสันติวิธีที่เอื้อต่อการสร้างสันตินวัตกรรมการสื่อสารเพื่อเสริมพลังอำนาจในตนเองของผู้สูงอายุ 3) เพื่อสร้าง ทดลองใช้และนำเสนอผลการพัฒนาการผู้สูงอายุต้นแบบการสื่อสารเพื่อเสริมพลังในตนเองด้วยสันตินวัตกรรม ใช้การวิจัยแบบผสมผสาน ด้วยการทดลองนำร่อง สัมภาษณ์เชิงลึก 11 คน สนทนากลุ่มเฉพาะผู้เชี่ยวชาญ 6 คน ทดลองกับกลุ่มผู้สูงอายุในตำบลบึงยี่โถ จำนวน 15 คน วัดผลด้วยแบบประเมินสมรรถนผู้สูงอายุ สังเกตการณ์ สะท้อนคิด วิเคราะห์ด้วยค่าสถิติ t-test

ผลการศึกษาพบว่า 1) ผลของปัญหาเรื่องความคิดต่างทางการเมืองนำไปสู่ความหวาดระแวงทำให้ผู้คนไม่กล้าสื่อสารกันตรงๆ เท่าที่ควร จนทำให้การแบ่งกลุ่มแบ่งฝ่ายในการออกมาทำกิจกรรม จะสนิทสนมและจับกลุ่มกันแบบหลวมๆ ในการร่วมกิจกรรมที่ตัวเองสนใจ การหวาดระแวงซึ่งกันและกัน ไม่เข้าใจกัน      ไม่กล้าเปิดรับเพื่อน กลุ่มคนใหม่ๆ การแข่งขันกันเองในกลุ่มผู้สูงอายุในศูนย์ และต่างศูนย์ การแสดงความเป็นเจ้าของพื้นที่ แนวคิดที่นำมาใช้ในการพัฒนาการสื่อสารของผู้สูงวัย คือ แนวคิดการสื่อสารอย่างสันติและการเสริมสร้างพลังอำนาจในตนเอง 2) หลักพุทธสันติวิธีที่เอื้อต่อการสื่อสารเพื่อเสริมสร้างพลังอำนาจในตนเองของผู้สูงวัย คือ หลักพละ 5 ประกอบด้วยศรัทธา นำมาใช้ในการพัฒนาปลุกพลังความศรัทธาและความเชื่อมั่นในตนเองว่ายังมีคุณค่าและมีศักยภาพ วิริยะ นำมาใช้ในการปลุกศักยภาพ ความสามารถว่ายังมีคุณค่าต่อการรวมกลุ่ม หรือการเป็นจิตอาสาให้กับส่วนรวม สติ นำมาใช้ในการปลุกความเข้าใจการเปลี่ยนแปลงของตนเอง ระลึกรู้ตนเองและอยู่กับปัจจุบันเสมอสมาธิ หรือ ความตั้งจิตมั่น นำมาใช้ในปลุกจิตตั้งมั่น สงบ แน่วแน่ไม่ฟุ้งซ่าน ต่อการเห็นคุณค่าของตนเอง ปัญญา นำมาใช้ในการปลุกปัญญา ชี้นำแนวทางการแก้ปัญหาการดำเนินชีวิต การอยู่ร่วมในสังคม เป็นต้นแบบต่อการสื่อสารเพื่อเสริมพลังอำนาจในตนเอง 3) การพัฒนาผู้สูงอายุต้นแบบการสื่อสารเพื่อเสริมพลังอำนาจในตัวเองด้วยสันตินวัตกรรม คือ หลักสูตรอบรมเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม ประกอบด้วย 6 กิจกรรม ได้แก่ (1) รักและศรัทธาตัวเอง (2) เรื่องเล่าเร้าพลัง แบ่งปันอย่างมีสไตล์ (3) สุขแท้สร้างได้ด้วยตัวเอง รู้เพื่อแบ่งปัน (4) รวมพลังแห่งจิตอาสา (5) โชว์แอนด์แชร์สร้างเครือข่าย (6) ปฏิบัติการสร้างพื้นที่พลังสูงวัยยังแจ๋ว โดยอบรม 3 วัน 21 ชั่วโมง และภาคปฏิบัติด้วยตนเอง 1 เดือน ผลการทดลองพบว่า สมรรถนะการสื่อสารเพื่อเสริมสร้างพลังอำนาจในตนเองของผู้สูงวัย หลังการทดลองสูงกว่าก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ค่า t= 6.69 ผลที่เกิดขึ้นหลังอบรมเกิดการรวมกลุ่มของผู้สูงวัย 4​ โครงการ คือ สภากาแฟ รำไทยสร้างสุข อาหารเป็นยา และขยะเพิ่มมูลค่า องค์ความรู้การวิจัย คือ “5 STRONG MODEL สูงวัยเข้มแข็ง”