รูปแบบการจัดงานศพเชิงสร้างสรรค์ของชาวพุทธในชุมชนชนบทตามทัศนะของผู้นำชุมชนในจังหวัดอุบลราชธานี

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มุ่งนำเสนอรูปแบบการจัดงานศพเชิงสร้างสรรค์ของชาวพุทธในชุมชนชนบทจังหวัดอุบลราชธานี เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามสอบถามกลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ใหญ่บ้านหรือกำนัน จำนวน 364 คน ซึ่งคัดเลือกจากประชากร คือ ผู้ใหญ่บ้านหรือกำนัน จำนวน 2,422 คน ด้วยการกำหนดขนาดจากประชากรตามเกณฑ์ร้อยละที่กำหนดจำนวนประชากรทั้งหมดเป็นหลักพัน และใช้กลุ่มตัวอย่างร้อยละ 15 ทำให้ได้กลุ่มตัวอย่าง 364 คน. การวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ คือ t-test และ F test ค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน. ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบการจัดงานศพเชิงสร้างสรรค์โดยสรุปจากข้อมูลเชิงสถิติดังกล่าวประกอบด้วย 4 ด้าน คือ 1) ด้านการเตรียมจัดงานศพทุกประเด็นโดยรวมอยู่ในระดับมาก งานศพควรเรียบง่าย ถูกธรรมเนียมและมีคุณค่าทางจิตใจ 2) ด้านการดำเนินการก่อนเผาศพ ควรดำเนินการตามประเพณีนิยมในชุมชนอีสาน แต่ประเด็นกลุ่มตัวอย่างเห็นด้วยน้อยมาก คือ งานศพปลอดอบายมุข และการใช้อาหารมังสวิรัติหรืออาหารที่ไม่สนับสนุนให้เกิดการทำปาณาติบาต 3) ด้านการดำเนินการในวันเผาศพ ส่วนใหญ่เน้นดำเนินการให้กระชับโดยเฉพาะพิธีวางและพิจารณาผ้าบังสุกุล การอ่านประวัติและไว้อาลัย การบวชจูงอาจจะไม่จำเป็น พระสงฆ์ตั้งแต่ 1 รูปขึ้นไปเป็นผู้นำในการประกอบพิธีก็ถือว่าใช้ได้ 4) ด้านการดำเนินการหลังวันเผาศพ การทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้ผู้ตายสามารถทำได้หลังวันเผาศพ และเน้นความประหยัด มีคุณค่าและเป็นกุศลกรรมทั้งต่อญาติและผู้ตาย ควรทำบุญให้ครบทั้งทานมัย สีลมัย และภาวนามัย