การปรับตัวในการทำประมงภายหลังการออกพระราชกำหนดเรือประมง 2558: กรณีศึกษาตำบลปากน้ำชุมพร อำเภอเมือง จังหวัดชุมพร

บทคัดย่อ

          บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการปรับตัวในการทำประมงภายหลัง
การออกพระราชกำหนดเรือประมง 2558 ต่อเจ้าของเรือประมงและแรงงานประมงที่ตำบลปากน้ำชุมพร อำเภอเมือง จังหวัดชุมพร โดยใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพจากการสัมภาษณ์เชิงลึกและการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วมกับเจ้าของเรือประมงประเภทเรืออวนล้อม (อวนดำ) ขนาดตั้งแต่ 30 ตันกรอสขึ้นไป และประกอบอาชีพเรือประมงมาแล้ว 3 ปีขึ้นไปจำนวน 4 คน แรงงานประมงไทยและต่างด้าวรวม 5 คน ใช้การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ

          ผลการศึกษาพบว่า การปรับตัวแบ่งออกเป็น 4 ด้าน ดังนี้  1) ด้านร่างกาย ได้แก่ เจ้าของเรือประมงต้องเตรียมอุปกรณ์สุขอนามัยและความปลอดภัยบนเรือ
ซึ่งเสียค่าใช้จ่ายเพิ่ม การกำหนดจำนวนวันออกเรือ เวลาพักของแรงงานทำให้เวลาในการทำงานลดลง แต่มีผลดีต่อแรงงานประมงคือมีเวลาพักมากขึ้น  2) ด้านจิตใจ ได้แก่ เจ้าของเรือลดความคาดหวังต่อรายได้ที่น้อยลง ความท้อแท้ ความเสี่ยงและความไม่แน่นอนในอาชีพ แต่มีผลดีต่อแรงงานคือมีกฎหมายคุ้มครองแรงงานทำให้แรงงานรู้สึกปลอดภัยในชีวิตมากขึ้น 3) ด้านบทบาทและหน้าที่ ได้แก่ เจ้าของเรือประมงต้องมีหน้าที่เป็นผู้ปกครองดูแลทุกคนบนเรือและต้องทำหน้าที่เป็นหัวหน้าในการวางแผนการทำงาน ส่วนแรงงานประมงทำได้หลากหลายหน้าที่ตามคำสั่งของหัวหน้า 4) ด้านการพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกัน ได้แก่ ทำให้เจ้าของเรือและแรงงานมีการช่วยเหลือ เกื้อกูล พูดคุย และดูแลกันเสมือนคนในครอบครัวซึ่งเป็นผลดีต่อการทำงานและการอยู่ร่วมกันบนเรือ