การปรับตัวต่อสภาพภูมิอากาศในการกีฬา: กลยุทธ์นวัตกรรมด้านสมรรถนะ การจัดการ และนโยบายในสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลง
คำสำคัญ:
การปรับตัวต่อภูมิอากาศ, การจัดการกีฬา, โมเดลบีซีจี, ความยั่งยืน, นวัตกรรมเชิงนโยบายบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มุ่งศึกษาการปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในการกีฬาผ่านสามมิติที่เชื่อมโยงกัน ได้แก่ สมรรถนะของนักกีฬา การจัดการเชิงองค์กร และการกำกับเชิงนโยบาย ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ โดยเก็บข้อมูลจากการทบทวนวรรณกรรมเชิงระบบ (พ.ศ. 2561–2568) การศึกษาเชิงกรณีจำนวน 4 กรณี (โอลิมปิกโตเกียว 2020 ฟุตบอลโลกกาตาร์ 2022 การแข่งขันยูยิตสู กีฬาเยาวชนแห่งชาติ จังหวัดแม่ฮ่องสอน 2566 และธุรกิจปีนหน้าผาเชียงใหม่) และการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ทรงคุณวุฒิ 15 คน การวิเคราะห์เชิงธีมพบกลยุทธ์ในระดับนักกีฬา 4 ประการ ได้แก่ การปรับตัวทางสรีรวิทยา การเสริมสร้างความยืดหยุ่นทางจิตใจ การปรับตารางฝึกซ้อม และการใช้เทคโนโลยีติดตามสุขภาพ ในระดับองค์กรพบการพัฒนาสิ่งอำนวยความสะดวกที่ตอบสนองต่อภูมิอากาศ นวัตกรรมการจัดมหกรรมกีฬา และการใช้โมเดลบีซีจีเพื่อสร้างความยั่งยืน ส่วนระดับนโยบายพบว่ายังมีการบูรณาการกีฬาน้อยในกรอบการปรับตัวต่อสภาพภูมิอากาศ แต่มีโอกาสเชื่อมโยงกับงบประมาณด้านสุขภาพและการสร้างความตระหนักแก่สังคม การวิเคราะห์แบบเชื่อมโยงชี้ให้เห็นว่าการปรับตัวจะมีประสิทธิภาพสูงสุดเมื่อมาตรการของนักกีฬาได้รับการสนับสนุนจากโครงสร้างองค์กรและเสริมด้วยกรอบนโยบาย งานวิจัยนี้เสนอกรอบแนวคิดพหุระดับที่ทำให้กีฬาเป็นทั้งภาคส่วนที่เปราะบางและเป็นกลไกเชิงรุกต่อการพัฒนาที่ยั่งยืน พร้อมข้อเสนอแนะสำหรับนักกีฬา องค์กรกีฬา และผู้กำหนดนโยบายในการยกระดับความยืดหยุ่นต่อภูมิอากาศ
เอกสารอ้างอิง
Adler, R. H. (2022). Trustworthiness in qualitative research. Journal of Human Lactation, 38(4), 598-602.
Bakshi, B., Polasky, S., and Frelich, L. E. (2025). Predicting the impact of climate change on forest composition, deer, and outdoor recreation using structural equation modeling (SEM) in northeastern Minnesota. Journal of Environmental Management, 392, 126695.
Chankuna, D., & Panjatawee, S. (2025). Driving business with BCG economy model: A case study of Chiang Mai rock climbing adventure company limited. MUT Journal of Business Administration, 22(1), 136-161.
Chankuna, D., Ownsungnoen, A., and Numboonjit, A. (2024). The development of sports competition managing pattern based on BCG Model : Case study of Ju-Jitsu, 5th Region Qualifying of 39th Thailand National Youth Games “2023 Mae Hong Son Games”. Journal of Innovation in Business, Management, and Social Sciences, 5(1), 27-50.
Chen, S. (2018). Sport policy evaluation: What do we know and how might we move forward? International Journal of Sport Policy and Politics, 10(4), 741–759.
Folke, C. (2016). Resilience (republished). Ecology and Society, 21(4), 44.
Haung, X., Xun, Y., Zhao, C., Chen, G., and Gou, W. (2023). Comparative study on thermal comfort of sports buildings in hot and humid climates from the perspective of exercisers and non-exercisers. Building and Environment, 246, 110980.
Hogue, C. M., and others. (2025). Psychoneuroendocrine interactions in response to the motivational climate in a sport setting: An experimental investigation. Psychology of Sport and Exercise, 79, 102849.
International Olympic Committee. (2020). IOC sustainability strategy. Lausanne, Switzerland: International Olympic Committee.
Li, B. (2024). Integrating climate resilience with sports, exercise, and public health expenditures on sustainable environment: Evidence from coastal regions of China. Environmental Research, 251,118616.
Lucio, P. S., & Gomes, A. C. (2023). Human outdoor thermal comfort analysis for the Qatar 2022 FIFA World Cup’s climate. SN Applied Sciences, 5, Article 47.
Nakamura, M., and others. (2022). Case report: Countermeasures against heat and coronavirus for Japanese athletes at the Tokyo 2020 Olympics and Paralympic Games. Frontiers in Sports and Active Living, 4, 878022.
Newman, M., and others. (2025). Climate change and health through the lens of physical medicine and rehabilitation: A scoping review. The Journal of Climate Change and Health, 22, 100362.
Schneider, S., Niederberger, M., Kurowski, L., and Bade, L. (2024a). What health threats does climate change pose to sports? A classic Delphi study among multi- and transdisciplinary experts in medicine and sports. Science & Sports, 39(5-6), 489-498.
Schneider, S., Niederberger, M., Kurowski, L., and Bade, L. (2024b). How can outdoor sports protect themselves against climate change-related health risks? – A prevention model based on an expert Delphi study. Journal of Science and Medicine in Sport, 27(1), 37-44.
Thompson, E. J., Alexander, S. E., Moneghetti, K., and Howden, E. J. (2024). The interplay of climate change and physical activity: Implications for cardiovascular health. American Heart Journal Plus: Cardiology Research and Practice, 47, 100474.
United Nations Framework Convention on Climate Change. (2021). Sports for Climate Action Framework: Annual report 2021. Bonn, Germany: UNFCCC Secretariat.
