การอนุรักษ์ป่าชุมชนห้วยน้ำท่อ บ้านใสยวน ภายใต้การบริหารจัดการแบบมีส่วนร่วม ตำบลราไวย์ อำเภอเมืองภูเก็ต จังหวัดภูเก็ต
คำสำคัญ:
การอนุรักษ์, ป่าชุมชน, ป่าชุมชนห้วยน้ำท่อ, การมีส่วนร่วมบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาการมีส่วนร่วมของประชาชนในการอนุรักษ์ป่าชุมชนห้วยน้ำท่อ และ 2) แนวทางการอนุรักษ์ป่าชุมชนห้วยน้ำท่อ บ้านใสยวน ตำบลราไวย์ อำเภอเมืองภูเก็ต จังหวัดภูเก็ต ประชากร คือ ประชาชนในตำบลราไวย์ จำนวน 3,267 คน กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ ได้แก่ ประชาชนในตำบลราไวย์ จำนวน 400 คน ใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบบังเอิญ แบบสอบถามที่มีค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับเท่ากับ 0.842 การวิเคราะห์ข้อมูลใช้ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 10 คน ได้แก่ ปราชญ์ชาวบ้าน ผู้นำที่เป็นทางการ ผู้นำตามธรรมชาติ และหน่วยงานภาครัฐ ด้วยการสัมภาษณ์โดยการเลือกแบบเจาะจง การวิเคราะห์ข้อมูลใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า 1) การมีส่วนร่วมของประชาชนในการอนุรักษ์ป่าชุมชนห้วยน้ำท่อ บ้านใสยวนตำบลราไวย์ อำเภอเมืองภูเก็ต จังหวัดภูเก็ตนั้น ตัวแทนจากชุมชนซึ่งเกิดจากการรวมกลุ่มของคนดั้งเดิมในพื้นที่เข้ามามีส่วนร่วม โดยใช้กระบวนการการมีส่วนร่วมเพื่อการอนุรักษ์ป่าชุมชนร่วมกับหน่วยงานต่าง ๆ จนเกิดเป็นกิจกรรมต่าง ๆ เช่น การทำฝายชะลอน้ำ การปลูกป่า การปลูกผลไม้ การฟื้นฟูป่า การติดป้ายชื่อต้นไม้ เป็นต้น 2) แนวทางการอนุรักษ์ป่าชุมชนห้วยน้ำท่อ บ้านใสยวนภายใต้การบริหารจัดการแบบมีส่วนร่วมตำบลราไวย์ อำเภอเมืองภูเก็ต จังหวัดภูเก็ต ประกอบด้วย ด้านการเผยแพร่และประชาสัมพันธ์ ด้านการดูแลรักษาป่าชุมชน ด้านการบำรุงและฟื้นฟูป่าชุมชน ด้านการศึกษาและถ่ายทอดความรู้ ในภาพรวมอยู่ในระดับมาก ค่าเฉลี่ย 4.37
Downloads
เอกสารอ้างอิง
เครือข่ายป่าไม้ภาคพลเมือง. (ม.ป.ป.). “ทำความรู้จักป่าชุมชน.” [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : https://thaicfnet.org/intro สืบค้น 19 มิถุนายน 2568.
ณัฐนนท์ จิรกิจนิมิต. (2566). “ป่าชุมชนกับคุณภาพชีวิตที่ดีของคนในชุมชนบ้านต้นต้อง ตำบลพิชัย อำเภอเมืองลำปาง จังหวัดลำปาง.” วารสารสังคมศาสตร์และวัฒนธรรม. 7(4) : 233-249.
ธานินทร์ ศิลป์จารุ. (2557). การวิจัยและการวิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติด้วย Spss และ Amos. พิมพ์ครั้งที่ 15. นนทบุรี : เอส อาร์ พริ้นติ้ง แมสโปรดักส์.
ธีรทัศน์ โรจน์กิจจากุล และพระสมุห์อุทัย อุทัยเมธี. (2563). “การพัฒนารูปแบบการมีส่วนร่วมของประชาชนในการอนุรักษ์และการจัดการป่าชุมชน.” วารสาร มจร อุบลปริทรรศน์. 5(3) : 239-254.
ประลอง ดำรงไทย (บรรณาธิการ). (2557). ป่าชุมชน รูปแบบการพัฒนาและบริหารจัดการป่าอย่างยั่งยืน. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : สำนักจัดการป่าชุมชน กรมป่าไม้.
“พระราชบัญญัติป่าชุมชน พ.ศ. 2562.” (2562, พฤษภาคม 29). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 136 ตอนที่ 71 ก. หน้า 71-103.
พิชัย เอกศิริพงษ์. (2561). คู่มือประชาชนเพื่อการจัดการป่าชุมชน. กรุงเทพฯ : ส.มงคลการพิมพ์.
รุ่งอรุณ หน่อคำ, ศศินา ขุนทองวงศ์ และปาณิษตรา บุญส่ง. (2562). “แนวทางการพัฒนาการอยู่ร่วมกันของชุมชนกับป่าในพื้นที่ป่าอนุรักษ์.” วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี. 7(2) : 1-20.
วีระยุทธ พรพจน์ธนมาศ. (2565). “การศึกษาเปรียบเทียบการตรวจสอบความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหาของเครื่องมือวิจัยด้วยเทคนิค IOC, CVR และ CVI.” รังสิตสารสนเทศ. 28(1) : 169-192.
ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร. (2564). “สรุปการจัดตั้งโครงการป่าชุมชน รายจังหวัด.” [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : https://forestinfo.forest.go.th/fCom_area.aspx สืบค้น 31 ตุลาคม 2567.
ศูนย์วนศาสตร์ชุมชนเพื่อคนกับป่า (RECOFTC). (2562). “ประโยชน์จากป่าชุมชน.” [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : https://www.recoftc.org/thailand/ projects/cf-net/stories/ประโยชน์จากป่าชุมชน สืบค้น 4 กันยายน 2567.
ส่วนภาคีเครือข่ายชุมชน. (2560). “ป่าชุมชนต้นแบบ วิถีคน วิถีป่า จังหวัด: ภูเก็ต.” [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : https://www.forest.go.th/ ppd/network63/ สืบค้น 9 พฤศจิกายน 2567.
สุวัฒ ดวงแสนพุด. (2564). “การจัดการป่าชุมชนแบบมีส่วนร่วม กรณีศึกษาป่าชุมชนภูปอบ บ้านวังน้ำมอก ตำบลพระพุทธบาท อำเภอศรีเชียงใหม่ จังหวัดหนองคาย.” วารสารรัฏฐาภิรักษ์. 60(3) : 93-107.
สำนักจัดการที่ดินป่าไม้. (2566). โครงการจัดทำข้อมูลสภาพพื้นที่ป่าไม้ ปี พ.ศ. 2566. กรุงเทพฯ : กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.
อำนวย สังข์ช่วย. (2563). “การบริหารจัดการอย่างยั่งยืนของประชาชนเครือข่ายชุมชนอนุรักษ์และฟื้นฟูป่าภูถ้ำภูกระแต อำเภอแวงน้อย จังหวัดขอนแก่น.” วารสารการจัดการสมัยใหม่. 18(1) : 36-48.
Krejcie, R. V. & Morgan, D. W. (1970). “Determining Sample Size for Research Activities.” Educational and Psychological Measurement. 30(3) : 607-610.
