จิตรกรรมร่วมสมัยจากลวดลายสีสันผ้าไหมทอมือกลุ่มชาติพันธุ์ไทยเขมรจังหวัดสุรินทร์

บทคัดย่อ

          การวิจัยเรื่องนี้ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบลวดลายสีสันผ้าไหมทอมือของกลุ่มชาติพันธุ์เขมรจังหวัดสุรินทร์ และเพื่อสร้างสรรค์จิตรกรรมร่วมสมัยจากลวดลายสีสันผ้าไหมทอมือของกลุ่มชาติพันธุ์ไทยเขมรจังหวัดสุรินทร์ การวิจัยครั้งนี้ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ ตามแนวทางการวิจัยและพัฒนา โดยใช้เทคนิควิธี การสังเกต การสัมภาษณ์ และการสนทนากลุ่ม จากกลุ่มผู้รู้ผู้ปฏิบัติและผู้ให้ข้อมูลทั่วไปในบ้านโชค และบ้านนาโพธิ์ อำเภอเขวาสินรินทร์ จังหวัดสุรินทร์

          ผลการศึกษาพบว่า รูปแบบลวดลายผ้าทอมือของกลุ่มชาติพันธุ์ไทยเขมรจังหวัดสุรินทร์        มีรูปแบบการสร้างลวดลายอยู่ 2 ลักษณะ ประกอบด้วย 1) ลวดลายโครงสร้าง ใช้เทคนิคการทอแบบขัดลายออกมาเป็นทัศนธาตุ เป็นลายจุด ลายเส้น ลายตารางสี่เหลี่ยมขนาดเล็ก ลายตารางสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน  2) ลายมัดหมี่ ใช้เทคนิคการสร้างลายด้วยการมัด เป็นลายเส้น เป็นลายเส้นตั้งผสานเส้นนอน เป็นลายรูปร่างขนมเปียกปูน ลายเส้นอิสระ และลายสร้างสรรค์ที่แสดงเรื่องราวทางวัฒนธรรม ส่วนสีสันผ้าทอมือของ มี 6 ลักษณะ คือ ความเข้มของสี 1) การใช้สีเอกรงค์ ได้แก่ ลายขอ ลายกุญแจ การใช้สีส่วนรวม ได้แก่ ลายโฮล ลายช้าง  2) การใช้สีกลมกลืน ได้แก่ ลายก้านแหย่ง ลายโคม 3) การใช้สีเลื่อมพราย ได้แก่ ลาย กะเอ็ด 4) การใช้จุดเด่นจากสี ได้แก่ ลายไก่ 5) และ 6) การใช้สีขัดกัน ได้แก่ ลายแมงมุม ลายนกยูง ลายม้า

          การสร้างสรรค์จิตรกรรมร่วมสมัยจากลวดลายสีสันผ้าไหมทอมือของกลุ่มชาติพันธุ์ไทยเขมรจังหวัดสุรินทร์ จากการเห็นความสัมพันธ์ในลวดลายและสีสันของผ้าไหมที่มีความสอดคล้องกับองค์ประกอบในงานทัศนศิลป์ ที่แสดงความงดงามของทัศนธาตุต่าง ๆ อย่างลงตัว อันได้แก่ จุด เส้น สีสัน รูปร่าง รูปทรงและพื้นผิว สื่อความรู้สึกจากการมองเห็นที่แตกต่างกันในการรับรู้ความงามของทัศนียภาพภูมินิเวศในท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ไทยเขมร โดยมีขั้นตอนการสร้างสรรค์ 3 ขั้น คือ

          1) การร่างภาพด้วยจินตนาการบนกระดาษเขียนภาพจำนวน 15 ภาพ 2) เลือกภาพที่เหมาะสมตามหลักการจัดภาพเพื่อลงสีอะคริลิคบนกระดาษเขียนภาพจำนวน 4 ภาพ และ 3) เลือกภาพจำนวน 1 ภาพ ที่สามารถสื่อความงามของลวดลายสีสันและเรื่องราวได้ตามจุดประสงค์ มาสร้างสรรค์ โดยใช้เทคนิคเขียนสีอะคริลิคบนแคนวาสให้เป็นภาพจิตรกรรมร่วมสมัย สำหรับใช้ในการเผยแพร่เพื่อเสริมสร้างคุณค่าทางศิลปะและภูมิปัญญาผ้าไหมทอมือ อันเป็นอัตลักษณ์ของกลุ่มชาติพันธุ์ไทยเขมรให้คงอยู่สืบไป

คำสำคัญ : จิตรกรรมร่วมสมัย ลวดลาย สีสัน ผ้าไหมทอมือ กลุ่มชาติพันธุ์ไทยเขมร

          This research The objective was to study the patterns, colors Silk ethnic Khmer Surin. And to create a contemporary painting of colorful patterned silk, hand woven ethnic Khmer Surin, Thailand. This study used qualitative research methods. According to research and development Using techniques of observation, interviews and focus groups. The group who knew General practitioners and providers in house fortune. And Na Pho The district Sinarin Surin Province.

          The results showed that the patterns hand woven ethnic Khmer Surin, Thailand. There are two ways to create a pattern of nature. 1) structural motifs Technique woven brushed off as a visual element stripes, polka dot pattern of small squares. Diamond pattern 2) Mudmee techniques to create a striped tie with a striped stripes are set to merge horizontal lines. A diamond shape pattern, stripes and polka independent creative cultural displays. The colorful hand woven with 6 types of color: 1) the use of color, monochrome and striped like pattern key Use Paint majority are striped Holstein Elephants 2) the use of harmonious colors, including striped Kganแieg striped lamp 3). iridescent colors, including striped shift ed 4) to take advantage of colors, including striped chicken, 5) and 6) the use of colors, including striped spider conflict Peacock pattern.

          Creative contemporary painting of colorful patterned silk, hand woven ethnic Khmer Surin, Thailand. Inspired by the textures and colors of the ties in silk. Is consistent with the visual element that represents an important part of the visual arts, including point, line, color, shape, texture, light and shadow to convey the feeling of seeing a different story in the beauty of the scenery, ecological landscape. Local ethnic Khmer in Thailand. The creative process is three steps. 1) to create images of fantasy on paper drawing 15 picture 2) Choose the right image on the viewfinder to paint acrylic on paper painting number 4 and 3) select the image of one image can be. the beauty of patterns, colors and media stories purposes. Creative writing techniques using acrylic paint on a canvas to a contemporary painting. For publishing to enhance the artistic value and wisdom Silk. The identity of the Khmer ethnic group in Thailand to remain forever.

Keywords : Contemporary Painting, Colors and Patterns, Hand-woven silk, Thai-Khmer Ethnic Group