การสร้างสรรค์ผลงานจิตรกรรมชุด “สีสันและความสุขแห่งผีขนน้ำ”

Main Article Content

สิทธิวัฒน์ มีวันคำ
นัฐวุฒิ กองลี
ศุภณัฐ ชะเมาะชาติ
จุฬาวดี มีวันคำ

บทคัดย่อ

 บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาความเป็นมาและความสำคัญของประเพณีผีขนน้ำ บ้านนาซ่าง อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย 2) อธิบายขั้นตอนการสร้างสรรค์ งานจิตรกรรม ชุด "สีสันและความสุขของผีขนน้ำ" และ 3) วิเคราะห์ผลงานจิตรกรรม ชุด "สีสันและความสุขของผีขนน้ำ" เป็นงานวิจัยแบบคุณภาพเชิงสร้างสรรค์ มีวิธีการวิจัย 5 ขั้นตอน คือ
1) เก็บรวบรวมข้อมูล ด้วยการถ่ายภาพและศึกษาประเพณีผีขนน้ำ 2) ขั้นตอนการสร้างสรรค์ เป็นการอธิบายถึงวิธีการสร้างงานจิตรกรรม 3) เผยแพร่ผลงานสร้างสรรค์ โดยการจัดแสดงนิทรรศการงานจิตรกรรมชุด “สีสันและความสุขแห่งผีขนน้ำ” ในหอศิลป์ที่มีมาตรฐาน และ 4) วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหาและนำเสนอผลการวิจัยเชิงบรรยาย
ผลการวิจัยพบว่า 1) ความเป็นมาและความสำคัญของประเพณีผีขนน้ำบ้านนาซ่าว อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย เป็นประเพณีที่มีความเชื่อเกี่ยวกับการนับถือผี การขอต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ให้ช่วยเกิดความอุดมสมบูรณ์มาสู่หมู่บ้าน และเป็นการรำลึกถึงบุญคุณของวัว ควาย ที่ช่วยเหลือเป็นเรี่ยวแรงในการทำนา 2) ขั้นตอนการสร้างสรรค์ผลงานจิตรกรรมชุด “สีสันและความสุขแห่งผีขนน้ำ” มี 6 ขั้นตอน คือ (1) ทำภาพร่าง (2) เตรียมพื้นผิวผ้าใบ (3) ระบายสีน้ำหนักอ่อน (4) ระบายสีน้ำหนักเข้ม (5) ขูดเช็ดสี และ (6) เคลือบภาพ และ 3) การวิเคราะห์ผลงานจิตรกรรมชุด “สีสันและความสุขแห่งผีขนน้ำ” พบว่า มีการขับเน้นสีและเส้น และความเป็นกึ่งนามธรรมและแสดงพลังอารมณ์ในผลงาน เทคนิคการสร้างสรรค์งานจิตรกรรมชุด “สีสันและความสุขแห่งผีขนน้ำ” สร้างองค์ความรู้เรื่องการขับเน้นเส้นและสีที่กระจายอยู่ทั่วภาพ และความรู้เรื่องเทคนิคการ “ขูดเช็ดสี” ด้วยอารมณ์ที่ฉับพลันทำให้ภาพมีความเคลื่อนไหว มีการลดทอนรูปทรงผีขนน้ำจึงมีความเป็นกึ่งนามธรรมและแสดงพลังอารมณ์

Article Details

How to Cite
มีวันคำ ส., กองลี น., ชะเมาะชาติ ศ. . ., & มีวันคำ จ. (2025). การสร้างสรรค์ผลงานจิตรกรรมชุด “สีสันและความสุขแห่งผีขนน้ำ” . วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี, 17(1), 1–37. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jhsc/article/view/283712
บท
บทความวิจัย

References

กำจร สุนพงษ์ศรี. (2556). สุนทรียศาสตร์ หลักปรัชญาศิลปะ ทฤษฎีทัศนศิลป์ ศิลปวิจารณ์

(พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: วี.พริ้นท์ 1991.

กำจร สุนพงษ์ศรี. (2559). พจนานุกรมศัพท์ทัศนศิลป์. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์

มหาวิทยาลัย.

ทรงสิริ วิชิรานนท์. (2559). ประเพณีผีขนน้ำ: กรณีศึกษาประเพณีผีขนน้ำบ้านนาซ่าว

อำเภอเชียงคานจังหวัดเลย. ว.วิชาการและวิจัย มหาวิทยาลัยเทคโนโลยี

พระนคร, 1(1), 33-42.

ไทยโรจน์ พวงมณี. (2554). การศึกษาอัตลักษณ์ประเพณีผีตาโขน ผีขนน้ำ และประเพณี

แห่ต้น ดอกไม้: การออกแบบสร้างสรรค์ชุดการแสดงสำหรับการนำเสนอภาพ

ลักษณ์การ ท่องเที่ยวจังหวัดเลย. กรุงเทพฯ: กระทรวงวัฒนธรรม.

วิบูลย์ ลี้สุวรรณ. (2548). ศิลปะในประเทศไทย จากศิลปะโบราณในสยามถึงศิลปะสมัย

ใหม่. กรุงเทพฯ: ลาดพร้าว.

ศิลป์ พีระศรี. (2553). ศิลปะวิชาการ 3 ศิลปะสงเคราะห์ พจนานุกรมศัพท์ศิลปะตะวันตก

(พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพฯ: วิสคอมเซ็นเตอร์.

สาลี รักสุทธี. (2555). สืบสานตำนานงานบุญประเพณีอีสาน. กรุงเทพฯ: พัฒนา.

สิทธิวัฒน์ มีวันคำ (2565ก). ขบวนแห่ผีขนน้ำ. ณ บ้านนาซ่าวตำบลนาซ่าว อำเภอ

เชียงคาน จังหวัดเลย. ถ่ายเมื่อวันที่ 16 พฤษภาคม

สิทธิวัฒน์ มีวันคำ (2567ข). การทำภาพร่างจากภาพถ่ายสู่การเพิ่มเติมเส้นสี. ณ

มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย ตำบลเมือง อำเภอเมือง จังหวัดเลย. ถ่ายเมื่อวันที่ 20

พฤษภาคม

สิทธิวัฒน์ มีวันคำ (2567ฃ). ภาพการสร้างพื้นผิวในขั้นตอนการเตรียมพื้นผิวผ้าใบ. ณ

มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย ตำบลเมือง อำเภอเมือง จังหวัดเลย. ถ่ายเมื่อวันที่ 1

มิถุนายน

สิทธิวัฒน์ มีวันคำ (2567ค). การระบายสีน้ำหนักอ่อน. ณ มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย

ตำบลเมือง อำเภอเมือง จังหวัดเลย. ถ่ายเมื่อวันที่ 7 มิถุนายน

สิทธิวัฒน์ มีวันคำ (2567ฅ). ตัวอย่างแสดงส่วนขยายการระบายสีน้ำมันน้ำหนักเข้ม. ณ

มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย ตำบลเมือง อำเภอเมือง จังหวัดเลย. ถ่ายเมื่อวันที่ 10

มิถุนายน

สิทธิวัฒน์ มีวันคำ (2567ฆ). วัสดุที่ใช้ในการขูดเช็ดสี. ณ มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย ตำบล

เมือง อำเภอเมือง จังหวัดเลย. ถ่ายเมื่อวันที่ 10 มิถุนายน

สิทธิวัฒน์ มีวันคำ (2567ง). การขูดเช็ดสีด้วยยางและกระดาษซับสี. ณ มหาวิทยาลัย

ราชภัฏเลย ตำบลเมือง อำเภอเมือง จังหวัดเลย. ถ่ายเมื่อวันที่ 10 มิถุนายน

สิทธิวัฒน์ มีวันคำ (2567จ). “ผีขนน้ำ หมายเลข 4”, สีน้ำมันบนผ้าใบ, 90 x 80 ซม.,

ณ มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย ตำบลเมือง อำเภอเมือง จังหวัดเลย. ถ่ายเมื่อ

วันที่ 25 เมษายน

สิทธิวัฒน์ มีวันคำ (2567ฉ). การขับเน้นเส้นและสีจากการร่างภาพสู่การระบายสีชั้นที่ 1

และชั้นที่ 2. ณ มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย ตำบลเมือง อำเภอเมือง จังหวัดเลย.

ถ่ายเมื่อวันที่ 20 มิถุนายน

สิทธิวัฒน์ มีวันคำ (2567ช). การขูดเช็ดสีด้วยพู่กันหัวยางเพื่อสร้างเส้นที่มีขอบคมชัด.

ณ มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย ตำบลเมือง อำเภอเมือง จังหวัดเลย. ถ่ายเมื่อวันที่

มิถุนายน

สิทธิวัฒน์ มีวันคำ (2567ซ). การขูดเช็ดสีด้วยกระดาษซับสีเพื่อสร้างขอบเส้นที่นุ่มนวล.

ณ มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย ตำบลเมือง อำเภอเมือง จังหวัดเลย. ถ่ายเมื่อวันที่

มิถุนายน

สิทธิวัฒน์ มีวันคำ (2567ฌ). ภาพแสดงการวิเคราะห์ทิศทางการเคลื่อนไหวของเส้น. ณ

มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย ตำบลเมือง อำเภอเมือง จังหวัดเลย. ถ่ายเมื่อวันที่ 20

มิถุนายน

สิทธิวัฒน์ มีวันคำ (2567ญ). ภาพแสดงความเป็นกึ่งนามธรรม. ณ มหาวิทยาลัยราชภัฏ

เลย ตำบลเมือง อำเภอเมือง จังหวัดเลย. ถ่ายเมื่อวันที่ 20 มิถุนายน

สิทธิวัฒน์ มีวันคำ (2567ฎ). ภาพแสดงการประสานเส้นสี. ณ มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย

ตำบลเมือง อำเภอเมือง จังหวัดเลย. ถ่ายเมื่อวันที่ 22 มิถุนายน

สิทธิวัฒน์ มีวันคำ (2567ฏ). ภาพเปรียบเทียบภาพข้อมูลผีขนน้ำและภาพผลงานที่เสร็จ

สมบูรณ์. ณ มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย ตำบลเมือง อำเภอเมือง จังหวัดเลย.

ถ่ายเมื่อวันที่ 25 มิถุนายน

สิทธิวัฒน์ มีวันคำ (2567ฐ). “ผีขนน้ำ หมายเลข 1”, สีน้ำมันบนผ้าใบ, 110 x 90 ซม.,

ณ มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย ตำบลเมือง อำเภอเมือง จังหวัดเลย. ถ่ายเมื่อ

วันที่ 8 เมษายน

สิทธิวัฒน์ มีวันคำ (2567ฑ). “ผีขนน้ำ หมายเลข 2”, สีน้ำมันบนผ้าใบ, 110 x 90 ซม.,

ณ มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย ตำบลเมือง อำเภอเมือง จังหวัดเลย. ถ่ายเมื่อ

วันที่ 18 เมษายน

สิทธิวัฒน์ มีวันคำ (2567ฒ). “ผีขนน้ำ หมายเลข 3”, สีน้ำมันบนผ้าใบ, 90 x 110 ซม.,

ณ มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย ตำบลเมือง อำเภอเมือง จังหวัดเลย. ถ่ายเมื่อ

วันที่ 25 เมษายน

สิทธิวัฒน์ มีวันคำ (2567ณ). ภาพผลงาน “ผีขนน้ำ หมายเลข 4” ที่เสร็จสมบูรณ์แล้ว. ณ

มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย ตำบลเมือง อำเภอเมือง จังหวัดเลย. ถ่ายเมื่อวันที่ 20

มิถุนายน

สิทธิวัฒน์ มีวันคำ (2567ด). “ผีขนน้ำ หมายเลข 5”, สีน้ำมันบนผ้าใบ, 90 x 80 ซม.,

ณ มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย ตำบลเมือง อำเภอเมือง จังหวัดเลย. ถ่ายเมื่อ

วันที่ 25 เมษายน

สิทธิวัฒน์ มีวันคำ (2567ต). “ผีขนน้ำ หมายเลข 6”, สีน้ำมันบนผ้าใบ, 90 x 80 ซม.,

ณ มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย ตำบลเมือง อำเภอเมือง จังหวัดเลย. ถ่ายเมื่อ

วันที่ 25 เมษายน

สิทธิวัฒน์ มีวันคำ (2567ถ). “ผีขนน้ำ หมายเลข 7”, สีน้ำมันบนผ้าใบ, 90 x 80 ซม.,

ณ มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย ตำบลเมือง อำเภอเมือง จังหวัดเลย. ถ่ายเมื่อ

วันที่ 25 เมษายน

สิทธิวัฒน์ มีวันคำ (2567ท). “ผีขนน้ำ หมายเลข 8”, สีน้ำมันบนผ้าใบ, 110 x 85 ซม.,

ณ มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย ตำบลเมือง อำเภอเมือง จังหวัดเลย. ถ่ายเมื่อ

วันที่ 25 เมษายน