การประเมินผลนโยบายการประกันรายได้ ของเกษตรกรผู้ปลูกข้าวจังหวัดเพชรบุรี

Main Article Content

สุทธิดา ฐิติทศพร
ศุภณัฏฐ์ ทรัพย์นาวิน

บทคัดย่อ

 บทความวิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาระดับปัจจัยการประเมิน
ผลนโยบายและการประกันรายได้ของเกษตรกรผู้ปลูกข้าวจังหวัดเพชรบุรี 2) ศึกษาปัจจัยการประเมินผลนโยบายที่ส่งผลต่อการประกันรายได้ของเกษตรกรผู้ปลูกข้าวจังหวัดเพชรบุรี และ 3) เสนอรูปแบบที่เหมาะสมกับการประเมินผลนโยบายการประกันรายได้ของเกษตรกรผู้ปลูกข้าวจังหวัดเพชรบุรี โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสมผสาน เก็บข้อมูลเชิงปริมาณจากกลุ่มตัวอย่างที่เป็นเกษตรกรผู้ปลูกข้าวที่ขึ้นทะเบียนเกษตรกรและเข้าร่วมโครงการนโยบายการประกันรายได้เกษตรกรผู้ปลูกข้าวปี 2565 ในจังหวัดเพชรบุรี จำนวน 392 คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน และสนับสนุนด้วยวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ
โดยการเก็บรวบรวมข้อมูลจากกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญด้วยการคัดเลือกแบบเจาะจงจากผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องในนโยบายการประกันรายได้ของเกษตรกรผู้ปลูกข้าวจังหวัดเพชรบุรี จำนวน 12 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหาและนำเสนอผลการวิจัยเชิงพรรณนา
ผลการวิจัยพบว่า 1) ปัจจัยการประเมินผลนโยบายและการประกันรายได้ของเกษตรกรผู้ปลูกข้าวจังหวัดเพชรบุรี โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด มีค่าเฉลี่ย (𝑥̅= 4.33, S.D. = 0.65) และ (𝑥̅= 4.47, S.D. = 0.59) ตามลำดับ 2) ปัจจัยการประเมินผลนโยบายด้านการดำเนินการ (X4) ด้านกระบวนการ (X3) และด้านผลลัพธ์ (X6) ส่งผลต่อการประกันรายได้ มีประสิทธิภาพในการทำนายร้อยละ 85.00 นำมาเขียนเป็นสมการถดถอยได้ดังนี้ Ŷ= 0.554 + 0.373(X4) + 0.332(X3) + 0.182(X6) และ 3) รูปแบบที่เหมาะสมกับการประเมินผลนโยบายการประกันรายได้ คือ “POR Model” คือ กระบวนการพัฒนาแอปพลิเคชั่นหรือช่องทางในการติดตามและประเมินผลโครงการ (P: Process)
การดำเนินการถ่ายทอดความรู้ให้แก่เกษตรกรในการผลิตข้าวร่วมกับการใช้เทคโนโลยี (O: Operation) และผลลัพธ์ของนโยบายช่วยลดกำลังคน ลดต้นทุนการผลิต (R: Result) องค์ความรู้ใหม่จากงานวิจัยช่วยให้หน่วยงานภาครัฐนำไปประยุกต์ใช้ในการปรับปรุงและพัฒนานโยบายการประกันรายได้ของเกษตรกรให้เกิดความก้าวหน้าในการดำเนินงาน
ในอนาคต

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ฐิติทศพร ส., & ทรัพย์นาวิน ศ. . . (2024). การประเมินผลนโยบายการประกันรายได้ ของเกษตรกรผู้ปลูกข้าวจังหวัดเพชรบุรี. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี, 16(2), 131–157. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jhsc/article/view/272471
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรมการค้าภายใน กระทรวงพาณิชย์. (2564). โครงการสัมมนาเสริมสร้างความรู้และ

ประชาสัมพันธ์ ชี้แจงมาตรการประกันรายได้เกษตรกรผู้ปลูกข้าว ปี 2564/65

(รอบที่ 1). กรุงเทพฯ: สำนักงาน.

กรมพัฒนาที่ดิน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. (2564). แนวทางการส่งเสริมการเกษตรที่

เหมาะสมตามฐานข้อมูลแผนที่เกษตรเชิงรุก Agri-map phetchaburi จังหวัด

เพชรบุรี. กรุงเทพฯ: สำนักงาน.

กรมส่งเสริมการเกษตร. (16 กันยายน 2564). ฐานข้อมูลทะเบียนเกษตรกรกลาง.

http://www.farmer.doae.go.th/

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. (2559). แผนพัฒนาการเกษตรในช่วงแผนพัฒนาเศรษฐกิจ

และสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ.2560-2564). กรุงเทพฯ: สำนักงาน

เศรษฐกิจการเกษตร.

กฤตพงศ์ คงอยู่. (2554). การประเมินผลโครงการประกันรายได้เกษตรกรผู้ปลูกข้าวตาม

นโยบายรัฐบาล อำเภอหนองโดน จังหวัดสระบุรี. สารนิพนธ์ รป.ม.

(รัฐประศาสนศาสตร์). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิต.

กาจน์ กอรี. (2556). การประเมินโครงการพระราชดำริฯ บ้านทุ่งจี้ ตำบลทุ่งกว๋าว อำเภอ

เมืองปาน จังหวัดลำปาง. วิทยานิพนธ์ วท.ม. (การพัฒนาภูมิสังคมอย่างยั่งยืน).

เชียงใหม่: สำนักบริหารและพัฒนาวิชาการ มหาวิทยาลัยแม่โจ้.

เกล็ดแก้ว วรรณมณี. (2556). การประเมินผลโครงการประกันรายได้ของเกษตรกรผู้ปลูก

ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ในอำเภอปง จังหวัดพะเยา. วิทยานิพนธ์ วท.ม. (ส่งเสริม

การเกษตร). เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

จีรณัทย์ ชาญเชิงพานิช. (15 กันยายน 2562). มาตรการช่วยเหลือราคาพืชผลเกษตรตกต่ำ

ของไทย. https://library.parliament.go.th/sites/default/files/

assets/files/works/academic%20office/radio%20scripts/pdf/2562-

/NALT-radioscript-rr2562-oct5.pdf

ชคัตตรัย รยะสวัสดิ์, และ เอนก เหล่าธรรมทัศน์. (2558). การประเมินผลนโยบายรับจำนำ

มันสำปะหลัง : ศึกษากรณีภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วารสารราชพฤกษ์, 13(2),

-40.

เชาวนี โคมแก้ว. (2556). ความพึงพอใจของเกษตรกรต่อการเข้าร่วมโครงการประกันราย

ได้เกษตรกรผู้ปลูกข้าว ปี 2553/2554 รอบที่ 2 ในเขตอำเภอพุทธมณฑล

จังหวัดนครปฐม. วิทยานิพนธ์ วท.ม. (ส่งเสริมการเกษตร). กรุงเทพฯ:

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

น้ำผึ้ง ทองดี, สินีนุช ครุฑเมือง แสนเสริม, และ ภรณี ต่างวิวัฒน์. (2556). ความพึงพอใจของ

เกษตรกรต่อโครงการขึ้นทะเบียนผู้ปลูกข้าว ปีการผลิต 2554/55 ในอำเภอ

วัดโบสถ์ จังหวัดพิษณุโลก. การประชุมเสนอผลงานวิจัยระดับบัณฑิตศึกษา

มสธ. ครั้งที่ 3. นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

ประจักษ์ บุญยัง. (ม.ป.ป.). เทคนิคการตรวจสอบการดำเนินงาน แผนงาน งาน/โครงการ.

ม.ป.ท.: เอกสารประกอบการอบรม.

ภูริชญา วิมลภักตร์. (2559). การประเมินกิจกรรมเพื่อสังคม บริษัท ปตท.สำรวจและผลิต

ปิโตรเลียม จำกัด (มหาชน) กรณีศึกษา โครงการฟาร์มขนาดเล็ก (Mini Farm)

ของโรงเรียน ในจังหวัดพิษณุโลก และจังหวัดกำแพงเพชร. สารนิพนธ์ กจ.ม.

นครปฐม: วิทยาลัยการจัดการ มหาวิทยาลัยมหิดล.

วีระยุทธ ชาตะกาญจน์. (2557). การวิจัยเพื่อพัฒนาการบริหารการศึกษา. กรุงเทพฯ:

สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ศุภณัฏฐ์ ทรัพย์นาวิน. (2565). นโยบายสาธารณะ. เพชรบุรี: คณะมนุษยศาสตร์และ

สังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรี.

ศูนย์ทดสอบและประเมินเพื่อพัฒนาการศึกษาและวิชาชีพ คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์

มหาวิทยาลัย. (10 กันยายน 2562). รูปแบบการประเมินโครงการ.

http://km.moi.go.th/km/32_quality_plan/evaluate/evaluate5_4.pdf

ศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร จังหวัดเพชรบุรี. (10 กันยายน

. การเรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตรในชุมชน จังหวัด

เพชรบุรี. http://alc.doae.go.th/wp-content/uploads/2017/06/.pdf

สำนักงานบริหารหนี้สาธารณะ. (2558). โครงการวิจัยเรื่องการประเมินผลโครงการทาง

ด้านโครงสร้างพื้นฐานจากผลิตภาพและความสามารถในการแข่งขันของ

ประเทศ เพื่อการบริหารหนี้สาธารณะอย่างยั่งยืน. กรุงเทพฯ: สำนักงานบริหาร

หนี้สาธารณะ กระทรวงการคลัง.

สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. (2565). สถานการณ์การ

ผลิตและการตลาด. กรุงเทพฯ: สำนักงาน.

สุทธิดา ฐิติทศพร. (2566). การประเมินผลนโยบายการประกันรายได้ของเกษตรกรผู้ปลูก

ข้าวจังหวัดเพชรบุรี. วิทยานิพนธ์ รป.ม. (รัฐประศาสนศาสตร์). เพชรบุรี:

มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรี.

สุภาวดี พรหมมา. (2554). ความพึงพอใจโครงการประกันรายได้ของเกษตรกรผู้ปลูกข้าว

ในอำเภอเมือง จังหวัดอ่างทอง. วิทยานิพนธ์ กศ.ม. (ส่งเสริมและพัฒนา

การเกษตร). นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

เอกอนันต์ กิมภากรณ์. (2556). การประเมินผลโครงการพัฒนาประเทศไทยเป็นศูนย์กลาง

การศึกษาในภูมิภาค. การค้นคว้าอิสระ รป.ม. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

ไอลดา แถวโพธิ์. (2563). การประเมินโครงการ : โครงการศาสตร์พระราชาเพื่อพัฒนาศูนย์

การเรียนรู้ตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ของโรงเรียนวัดไร่ขิง (สุนทรอุทิศ).

การค้นคว้าอิสระ ศศ.ม. (การบริหารการศึกษา). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศิลปากร.

Best, J. W. (1981). Research in Education. New Jersey: Prentice - Hall.

Cronbach, L. J. (1970). Essentials of Psychological Test (5th ed). New York:

Harper Collins.

Japan International Cooperation Agency (JICA). (20 June 2010). Evaluation

Department. New JICA Guidelines for Project Evaluation.

http://www.jica.go.jp/english/our_work/evaluation/tech_and_

grant/guides/pdf/guidelin g_2010.pdf

Katz, Daniel and Robert, L. Kahn. (1978). The Social Psychology of Organizations

(2nd ed). New York: John Wiley.

Taro, Yamane. (1973). Statistics: an introductory analysis. New York: Harper & Row.

บุคลานุกรม

นิตยา ตั้งศุภธวัช (ผู้ให้สัมภาษณ์) สุทธิดา ฐิติทศพร (ผู้สัมภาษณ์). ณ สำนักงานเกษตร

อำเภอบ้านลาด ถนนเพชรเกษม กม.174 ตำบลสมอพลือ อำเภอบ้านลาด

จังหวัดเพชรบุรี. เมื่อวันที่ 5 กรกฎาคม 2566.

พันลภ เอี่ยมสวัสดิ์ (ผู้ให้สัมภาษณ์) สุทธิดา ฐิติทศพร (ผู้สัมภาษณ์). ณ สำนักงานเกษตร

อำเภอชะอำ 1/1 ถนนนราธิป ตำบลชะอำ อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี. เมื่อวัน

ที่ 3 กรกฎาคม 2566.

พันวิทย์ ศรีสังข์งาม (ผู้ให้สัมภาษณ์) สุทธิดา ฐิติทศพร (ผู้สัมภาษณ์). ณ สำนักงานเกษตร

อำเภอแก่งกระจาน ตำบลแก่งกระจาน อำเภอแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี.

เมื่อวันที่ 10 กรกฎาคม 2566.

ยุกตนันท์ จำปาเทศ (ผู้ให้สัมภาษณ์) สุทธิดา ฐิติทศพร (ผู้สัมภาษณ์). ณ สำนักงานเกษตร

จังหวัดเพชรบุรี หมู่ 6 ถนนเพชรเกษม ตำบลบ้านหม้อ อำเภอเมือง จังหวัด

เพชรบุรี. เมื่อวันที่ 24 กรกฎาคม 2566.

วรรณ เจริญสิน (ผู้ให้สัมภาษณ์) สุทธิดา ฐิติทศพร (ผู้สัมภาษณ์). ณ สำนักงานเกษตร

อำเภอท่ายาง 309 ซอยท่าคอย 2 ตำบลท่าคอย อำเภอท่ายาง จังหวัดเพชรบุรี.

เมื่อวันที่ 14 กรกฎาคม 2566.

วีรชัย ศรีอรุณฉาย (ผู้ให้สัมภาษณ์) สุทธิดา ฐิติทศพร (ผู้สัมภาษณ์). ณ สำนักงานเกษตร

จังหวัดเพชรบุรี หมู่ 6 ถนนเพชรเกษม ตำบลบ้านหม้อ อำเภอเมือง จังหวัด

เพชรบุรี. เมื่อวันที่ 7 สิงหาคม 2566.

สังวรณ์ เสนะโลหิต (ผู้ให้สัมภาษณ์) สุทธิดา ฐิติทศพร (ผู้สัมภาษณ์). ณ สำนักงานเกษตร

อำเภอเขาย้อย 112 หมู่ 5 ตำบลเขาย้อย อำเภอเขาย้อย จังหวัดเพชรบุรี. เมื่อวัน

ที่ 23 มิถุนายน 2566.

สุจิรา กิจเจริญ (ผู้ให้สัมภาษณ์) สุทธิดา ฐิติทศพร (ผู้สัมภาษณ์). ณ สำนักงานเกษตรจังหวัด

เพชรบุรี หมู่ 6 ถนนเพชรเกษม ตำบลบ้านหม้อ อำเภอเมือง จังหวัดเพชรบุรี.

เมื่อวันที่ 19 มิถุนายน 2566.

อลิสา ชาตเวช (ผู้ให้สัมภาษณ์) สุทธิดา ฐิติทศพร (ผู้สัมภาษณ์). ณ สำนักงานเกษตรอำเภอ

บ้านแหลม หมู่ 4 ตำบลบ้านแหลม อำเภอบ้านแหลม จังหวัดเพชรบุรี. เมื่อวันที่

มิถุนายน 2566.