วิถีการรับรู้ของผู้สูงอายุ : บทเรียนจากโรงเรียนผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

จากความก้าวหน้าทางการแพทย์ที่ทําให้ประชากรมีชีวิตยืนยาวขึ้นส่งผลสู่การเปลี่ยนแปลงทางด้านประชากรของสังคมไทย โดยพบประชากรในช่วงวัยสูงอายุมีจํานวนเพิ่มสูงขึ้น ขณะที่ระบบบริการสุขภาพและการสนับสนุนสําหรับผู้สูงอายุยังไม่ตอบสนองการเปลี่ยนแปลงที่เป็นองค์รวมสําหรับผู้สูงอายุ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การที่ผู้สูงอายุเป็นกลุ่มบุคคลซึ่งมีคุณลักษณะเฉพาะและต้องการการดูแลทุกมิติสุขภาพอย่างเฉพาะเจาะจง จึงกลายเป็นประเด็นสําคัญทําให้หน่วยงานในระบบบริการสุขภาพต้องดําเนินการวางแผนเชิงกลยุทธ์เพื่อเตรียมรับมือกับสถานการณ์นี้ ด้วยเหตุผลดังกล่าว คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี จึงได้เปิดโรงเรียนผู้สูงอายุเพื่อเน้นการเรียนการสอนที่ตอบสนองความต้องการของผู้สูงอายุ ภายหลังเสร็จสิ้นการเรียนการสอนมีการอภิปรายกลุ่มร่วมกับผู้สูงอายุจํานวนทั้งสิ้นแปดคน และวิเคราะห์เนื้อหา เพื่อสรุปรูปแบบการรับรู้ของผู้สูงอายุ ก่อนโรงเรียนผู้สูงอายุจะเปิดการเรียนการสอน ผู้สูงอายุมีการพูดคุยร่วมกันในประเด็นการรับรู้ตนเองเมื่อเข้าสู่วัยผู้สูงอายุ จากนั้น ผู้สูงอายุได้รับโปรแกรมการเรียนการสอนทั้งสิ้น 16 สัปดาห์ เพื่อเตรียมความพร้อมในการเข้าสู่วัยสูงอายุทุกมิติสุขภาพ โดยก่อนเริ่มกระบวนการเรียนรู้ ผู้สูงอายุส่วนใหญ่มักมีความรู้สึกเหงาและคิดถึงอดีตที่ผ่านมา แต่ภายหลังการเรียนรู้เกิดขึ้น ผู้สูงอายุจะมีความสามารถในการสร้างสัมพันธภาพกับผู้อื่นเพิ่มขึ้น นอกจากนี้ ทําให้ผู้สูงอายุเกิดทัศนคติเชิงบวกต้อตนเองเพิ่มขึ้นทั้งในด้านการรับรู้ความเสื่อมของร่างกายตนเอง และการมีความสามารถในการเตรียมตัวเพื่อเข้าสู่บั้นปลายชีวิต ข้อค้นพบดังกล่าวแสดงให้เห็นถึงคุณค่า และความสําคัญของหลักสูตรการจัดเรียนการสอนของโรงเรียนผู้สูงอายุ มีส่วนช่วยพัฒนาศักยภาพให้แก่ผู้สูงอายุ ทําให้เกิดคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น และอยู่ในสังคมอย่างมีความสุข