เครือข่ายความหมาย ‘นอก’ ในภาษาไทย

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งศึกษาคุณสมบัติทางวากยสัมพันธ์และอรรถศาสตร์เพื่อหาเครือข่ายความหมาย ของคำว่า นอก ตามแนวคิดทางอรรถศาสตร์ปริชาน ผลการศึกษาพบว่าในทางวากยสัมพันธ์ คำว่า นอก สามารถปรากฏเป็นคำมูล ซึ่งจัดเป็น คำนาม และคำบุพบท นอกจากนี้ยังสามารถปรากฏเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มคำจำเฉพาะที่จัดเป็นคำเชื่อมประโยค และ คำกริยา ในทางอรรถศาสตร์ คำว่า นอก สามารถแสดงความหมายได้ 4 ความหมาย ซึ่งแบ่งออกเป็นความหมายต้นแบบและความหมายขยาย ความหมายต้นแบบ คือ 1) ความหมายแสดงส่วนของวัตถุที่ไม่ได้อยู่ภายใน และความหมายขยาย 2) ความหมายแสดงพื้นที่ที่ไม่ได้อยู่ภายใน 3) ความหมายต่างประเทศ 4) ความหมายการไม่ปฏิบัติตาม ซึ่งขยายไปสู่ความหมายขยายอีก 3 ความหมาย ได้แก่ 4.1) ความหมายของการสร้างสรรค์ 4.2) ความหมายของการไม่ได้เป็นสมาชิก 4.3) ความหมายของการไม่ซื่อสัตย์