การพัฒนาสมรรถนะการรู้ดิจิทัลตามแนวทางมาตรฐานอาชีพ สำหรับนักศึกษาวิชาชีพครู
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อพัฒนาสมรรถนะการรู้ดิจิทัลตามแนวทางมาตรฐานอาชีพสำหรับนักศึกษาวิชาชีพครู 2) เพื่อศึกษาผลการจัดการเรียนการสอนฐานสมรรถนะการรู้ดิจิทัลตามแนวทางมาตรฐานอาชีพสำหรับนักศึกษาวิชาชีพครู รูปแบบการวิจัยเป็นการวิจัยเชิงปริมาณ ใช้แนวคิด และแนวทางมาตรฐานอาชีพครูไทยเป็นกรอบการวิจัย พื้นที่วิจัยคือ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี กลุ่มตัวอย่างคือ นักศึกษาวิชาชีพครู ชั้นปีที่ 1 คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี ที่ลงทะเบียนเรียนในรายวิชานวัตกรรมและเทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อการศึกษา ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2567 ได้มาจากการสุ่มโดยระบบจัดกลุ่มอัตโนมัติของมหาวิทยาลัยผ่านการลงทะเบียนเรียน ซึ่งนักศึกษาไม่สามารถเลือกกลุ่มเรียนได้เอง จำนวน 30 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) แบบประเมินสมรรถนะการรู้ดิจิทัล 2) แบบประเมินแผนการจัดการเรียนรู้และสื่อการสอน 3) แบบประเมินผลสัมฤทธิ์ของการเรียนรู้ และ 4) แบบสอบถามความพึงพอใจของผู้เรียนในการจัดการเรียนการสอนฐานสมรรถนะการรู้ดิจิทัล การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติเชิงอนุมาน คือ การทดสอบทีแบบกลุ่มตัวอย่างสัมพันธ์กัน (Paired Samples t-test) ผลการวิจัยพบว่า
- ผลการพัฒนาสมรรถนะการรู้ดิจิทัลตามแนวทางมาตรฐานอาชีพสำหรับนักศึกษาวิชาชีพครู
มีรายละเอียดประกอบด้วย ความมุ่งหมายหลัก (Key Purpose) คือ เตรียมความพร้อมให้ครูยุคใหม่สามารถบูรณาการเทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อการศึกษาได้อย่างสร้างสรรค์ มีจริยธรรม และทันต่อการเปลี่ยนแปลงในโลกดิจิทัล หน้าที่หลัก (Key Function) ประกอบด้วย 4 หน้าที่ หน่วยสมรรถนะ (Unit of Competence) ประกอบด้วย 4 หน่วย และสมรรถนะย่อย (Element of Competence) ประกอบด้วย 12 หน่วย - ผลการจัดการเรียนการสอนสมรรถนะการรู้ดิจิทัลตามแนวทางมาตรฐานอาชีพสำหรับนักศึกษาวิชาชีพครู แสดงถึงความเหมาะสมของแผนการจัดการเรียนรู้และสื่อการสอน โดยได้รับการประเมินในระดับมากที่สุด (
= 4.77, S.D. = 0.47) สะท้อนถึงความครบถ้วน ชัดเจน และสามารถนำไปใช้จริง โดยเฉพาะโครงสร้างมอดูล KB.1–KB.4 ที่จัดลำดับเนื้อหาอย่างเป็นระบบจากพื้นฐานสู่การประยุกต์ใช้ ทั้งนี้ ผู้วิจัยได้ออกแบบการเรียนรู้โดยคำนึงถึงพื้นฐานที่แตกต่างของผู้เรียนแต่ละสาขา และให้ความสำคัญกับการวางรากฐานผ่านมอดูล KB.1 เพื่อเตรียมเข้าสู่เนื้อหาขั้นสูงอย่างมีประสิทธิภาพ
- ผลการประเมินผลสัมฤทธิ์ของการเรียนรู้ พบว่า ผู้เรียนทุกคนผ่านเกณฑ์การปฏิบัติงานตามวัตถุประสงค์ในแต่ละมอดูลทุกกิจกรรม
- ผลการประเมินความพึงพอใจของผู้เรียนในการจัดการเรียนการสอนฐานสมรรถนะการรู้ดิจิทัล พบว่าผู้เรียนมีความพึงพอใจในระดับสูง (
องค์ความรู้จากงานวิจัยนี้ ผู้วิจัยได้พัฒนาและนำเสนอ “แนวทางการออกแบบการเรียนรู้ฐานสมรรถนะการรู้ดิจิทัลในบริบทหลักสูตรครุศาสตร์บัณฑิต” (A Competency-Based Digital Literacy Learning Design Framework in the Context of the Bachelor of Education Program: CoDiLED) ซึ่งถือเป็น องค์ความรู้ใหม่ที่สังเคราะห์ขึ้นโดยเฉพาะจากการวิจัยครั้งนี้ เพื่อสนับสนุนการพัฒนาหลักสูตรฝึกประสบการณ์วิชาชีพครูในยุคดิจิทัล โดยมีประเด็นสำคัญที่ถือเป็นความรู้ใหม่ที่ไม่เคยมีการนำเสนอในลักษณะเชิงระบบมาก่อน
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
Association of College & Research Libraries. (2016). Framework for information literacy for higher education. American Library Association. https://www.ala.org/acrl/standards/ilframework
Association of College & Research Libraries. (2023). Companion document to the ACRL framework for information literacy for higher education: Instruction for educators. American Library Association.
Banchalak, L. (2023). A model for developing digital competencies of vocational teachers in public vocational colleges under the Bangkok Vocational Education Institute [Doctoral dissertation, Siam University].
Banchaluck, L. (2023). A model for developing vocational teachers’ digital competence in government vocational colleges under the Office of Vocational Education Commission, Bangkok Institute [Doctoral dissertation, Siam University].
Boonchom, S. (2017). Basic research (10th ed.). Suviriyasarn.
Channarong, W. (2022). Research and development of innovative learning management to enhance the quality of teacher education for the future. Journal of MCU Peace Studies, 10(6), 2679–2691.
Khaokhajorn, W., & Srisawasdi, N. (2024). Improving pre-service science teachers’ technological pedagogical and content knowledge through a technology-infused professional learning module. Journal of Science & Science Education, 7(2), 418–432.
Lawshe, C. H. (1975). A quantitative approach to content validity. Personnel Psychology, 28(4), 563–575. https://doi.org/10.1111/j.1744-6570.1975.tb01393.x
OECD. (2023). OECD digital education outlook 2023: Towards an effective digital education ecosystem. OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/c74f03de-en
Office of the Education Council, Ministry of Education. (2019). Guidelines for developing and promoting digital literacy for teachers (1st ed.). Prikwaan Graphic Co., Ltd.
Office of the Education Council. (2022). Competency-based learning management. Office of the Education Council.
Phonchanit, L. (2017). Digital literacy skills for enhancing learning quality. Journal of Library, 61(2), 49–60.
Piyapat, N. (2022). The development of a competency enhancement program for student teachers using the TPACK framework [Doctoral dissertation, Mahasarakham University].
Punie, Y., Redecker, C., Ferrari, A., & Kampylis, P. (2017). Developing digital competence of educators: Guidelines for educators. Publications Office of the European Union. https://doi.org/10.2760/159770
Sonsuk, S., Pheasa, A., & Jantarak, S. (2023). A model for developing learning experience management based on Waldorf’s concepts to develop creative thinking for early childhood children under Sakonnakhon Primary Educational Service Area Office 3. Journal of Graduate School, Pitchayatat, Ubon Ratchathani Rajabhat University, 15(2), 1–15.
Tondeur, J., van Braak, J., Ertmer, P. A., & Ottenbreit-Leftwich, A. (2025). Preparing preservice teachers to teach with digital technologies: A systematic review. Teaching and Teacher Education, 121, 103123. https://doi.org/10.1016/j.tate.2023.103123
Ubon Ratchathani Rajabhat University. (2021, November 5). Self-assessment report, Faculty of Education, academic year 2021. https://graduate.ubru.ac.th/web2022/history-th/
UNESCO. (2022). ICT competency framework for teachers (Version 3). United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000265721
Wang, Y., & Han, X. (2024). Developing pre-service teachers' critical thinking through digital storytelling. Australasian Journal of Educational Technology, 40(2), 45–60.
