วิถีแห่งการบรรลุธรรมตามแนวพุทธศาสนาเถรวาท

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาความหมายของหลักธรรมสำหรับวิถีแห่งการบรรลุธรรมตามแนวพุทธศาสนาเถรวาท 2) เพื่อศึกษากระบวนการบรรลุธรรมตามแนวพุทธศาสนาเถรวาท 3) เพื่อวิเคราะห์ลำดับขั้นตอนในกระบวนการบรรลุธรรมตามแนวพุทธศาสนาเถรวาท รูปแบบการวิจัยเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยใช้เอกสาร (Documentary Research) ผู้วิจัยวิเคราะห์ข้อมูลจากข้อมูลปฐมภูมิและทุติยภูมิแล้วใช้การตีความสร้างข้อสรุปแบบวิธีอุปนัย (Induction) สรุปผลการวิจัยตามวัตถุประสงค์ข้อที่ 1 พบว่าความหมายของการบรรลุธรรมตามแนวพุทธศาสนาเถรวาท เป็นการบรรลุธรรมโดยเกิดจากการหลุดพ้น โดยการบรรลุธรรมนั้นนำไปสู่การบรรลุเป็นอริยบุคคลขั้นใดขั้นหนึ่งในพระพุทธศาสนาเถรวาท ได้แก่ พระโสดาบัน พระสกทาคามี พระอนาคามี และพระอรหันต์ ซึงสอดคล้องกับ “นิพพานกถา” ว่า นิพพาน หมายถึง สภาพที่ดับทุกข์ ผลการวิจัยตามวัตถุประสงค์ข้อที่ 2 พบว่าวิถีแห่งการบรรลุธรรมตามแนวพุทธศาสนาเถรวาทเป็นไปตามระบบ ตามธรรมชาติ และตามหลักธรรม ผลการวิจัยตามวัตถุประสงค์ข้อที่ 3 พบว่าหลักธรรมที่สนับสนุนเกื้อกูลต่อการบรรลุธรรม คือ โพธิปักขิยธรรม 37 ประการ ได้แก่สติปัฏฐาน 4 สัมมัปปธาน 4 อิทธิบาท 4 อินทรีย์ 5 พละ 5 โพชฌงค์ 7 และ อริยมรรคมีองค์ 8 เป็นหลักธรรมที่ช่วยอุดหนุนกัน เป็นกระบวนการให้เกิดความรู้แจ้งเห็นจริง โดยหลักธรรมทั้งหมดนั้นมีความสำคัญต่อการเกื้อหนุนให้เกิดความก้าวหน้า และสนับสนุนกันทุกหลักธรรม เพื่อการบรรลุธรรมตามแนวพุทธศาสนาเถรวาท