หนี้นอกระบบ : ปฏิบัติการ และความสัมพันธ์ระหว่างลูกหนี้ และเจ้าหนี้ของผู้ประกอบการในพื้นที่ชายหาดบางแสน
คำสำคัญ:
หนี้นอกระบบ, เจ้าหนี้นอกระบบ, ลูกหนี้นอกระบบ, เครือข่ายทางสังคมบทคัดย่อ
การศึกษาวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาปัจจัยภูมิหลัง วิถีชีวิต และเครือข่ายทางสังคมที่ก่อให้เกิดหนี้นอกระบบของผู้ประกอบการในพื้นที่ชายหาดบางแสน 2) เพื่อศึกษาระบบปฏิบัติระหว่างลูกหนี้และเจ้าหนี้นอกระบบรวมทั้งผู้ที่เกี่ยวข้องของลูกหนี้ 3) เพื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์ทางสังคมของลูกหนี้ และเจ้าหนี้นอกระบบในบริบทที่ไม่เป็นทางการ และ 4) แนวทางการส่งเสริมวิถีชีวิต และเครือข่ายสังคม เพื่อลดปัญหาภาวะหนี้นอกระบบ ของผู้ประกอบการในพื้นที่ชายหาดบางแสน จังหวัดชลบุรี ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) กลุ่มผู้ให้ข้อมูลคือ เจ้าหน้าที่สินเชื่อโครงการประชาชน ธนาคารออมสิน สาขาหนองมน จำนวน 2 คน และผู้ประกอบการร้านค้าบริเวณชายหาดบางแสน จำนวน 20 คน รวมทั้งสิ้น 22 คน เก็บข้อมูลด้วยวิธีการสังเกต การสัมภาษณ์ และการวิเคราะห์เจ้าหนี้นอกระบบโดยศึกษาจากข้อมูลทุติยภูมิ จากนั้นนำเสนอผลการวิจัยแบบพรรณนาวิเคราะห์
ผลการวิจัย พบว่า 1) ปัจจัยภูมิหลังของผู้ประกอบการส่วนใหญ่เป็นเป็นเจ้าของคนเดียว มาจากการเริ่มต้นด้วยตนเองและดำเนินการมากกว่า 30 ปี สาเหตุที่เป็นหนี้นอกระบบ เพราะต้องรับผิดชอบหลักในครอบครัว ทำให้รายได้ไม่เพียงพอกับรายจ่าย 2) ระบบปฏิบัติของเจ้าหนี้นอกระบบ จะให้ลูกหนี้ผ่อนส่งทั้งต้นและดอกเบี้ยเป็นรายวัน โดยลูกหนี้ต้องผ่อนส่งรายวันตามข้อตกลง และหากลูกหนี้ไม่มีปัญหาในการผ่อนส่ง เจ้าหนี้จะให้ลูกหนี้กู้ต่อเนื่องได้ต่อไป 3) ความสัมพันธ์ของเจ้าหนี้กับลูกหนี้ จะมีทั้งเจ้าหนี้เงินกู้นอกระบบ และเจ้าหนี้ขายสินค้าเงินเชื่อ และ 4) แนวทางช่วยลดภาระการก่อหนี้นอกระบบ คือ ส่งเสริมให้ผู้ประกอบการ สร้างประวัติทางการเงินที่ดี เพื่อสามารถกู้เงินในโครงการธนาคารประชาชนได้ และการจัดตั้งเป็นกองทุนชุมชนผู้ประกอบการ โดยรับฝาก และผ่อนเงินกู้แบบรายวัน รวมถึงการจัดทีมงานช่วยสร้างระบบการขายผ่านออนไลน์ เพื่อเพิ่มยอดขายได้ทางหนึ่ง ทั้งนี้ปัญหาการกู้เงินนอกระบบคงแก้ไขยาก เนื่องจากลูกหนี้เคยชินกับวิถีชีวิตการกู้เงินนอกระบบ โดยต้องการได้รับเงินก้อน และยินยอมผ่อนส่งเงินต้นและดอกเบี้ยแบบรายวันให้กับเจ้าหนี้ต่อไป
เอกสารอ้างอิง
กฤตกร จินดาวัฒน์. (2560). ปัญหาหนี้นอกระบบและแนวทางการแก้ไขโดยภาครัฐ. กรุงเทพฯ: กลุ่มงานบริการวิชาการ 2 สำนักวิชาการ.
กองวิชาการและแผนงาน เทศบาลเมืองแสนสุข. (2558). แผนยุทธศาสตร์การพัฒนา เทศบาลเมืองแสนสุข (พ.ศ. 2558-2562). ชลบุรี: เทศบาลเมืองแสนสุข.
ขวัญปภัสสร จานทอง. (2557). อิทธิพลของปัจจัยภูมิหลัง การมุ่งประกอบการ และเครือข่ายทางสังคม ต่อความสำเร็จทางธุรกิจของ ผู้ประกอบการจังหวัดราชบุรี. วารสารสมาคมนักวิจัย, 19 (1), 123-132.
คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา. (2563). โครงการวิจัยเรื่อง ประเพณีก่อพระทราย: กระบวนการสร้างพื้นที่ทางวัฒนธรรมในเทศกาล วันไหลบางแสน. ชลบุรี: มหาวิทยาลัยบูรพา.
ณัฐชยาภรณ์ ธาตุมณี. (2559). ความหลากหลายทางสังคมและวัฒนธรรม. (ออนไลน์).https://sites.google.com/site/kroonat20206/khwam-hlak-hlay-thang-sangkhm-laea-wath nthrrm-khxng-lok
บุษฎี แววศักดิ์. (2556). วิถีชีวิตของแม่ค้าบนถนนมาลิโอโบโร ประเทศอินโดนีเซียในกระแสโลกาภิวัตน์. คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์. บทความวิจัย เสนอในการประชุมหาดใหญ่วิชาการ ครั้งที่ 4, วันที่ 10 พฤษภาคม 2556. การประชุมหาดใหญ่วิชาการ ครั้งที่ 4 เรื่อง “การวิจัยเพื่อพัฒนาสังคมไทย”, หน้า 1-2.
ปิยะธิดา นาคะเกษียร และ ฤดี ปุงบางกะดี่. (2556). วิถีชีวิต ปัญหา และความต้องการด้านสุขภาพของแรงงานข้ามชาติ กลุ่มชาติพันธุ์มอญภายใต้บริบททางสังคมวัฒนธรรมของพื้นที่จังหวัดสมุทรสาคร. คณาจารย์คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล. วารสารพยาบาลทหารบก. 14(3), 105-111.
ปิยะลักษณ์ พุทธวงศ์ และคณะ. (2559). หนี้นอกระบบ: ปัญหาและแนวทางแก้ไขภายใต้แนวทางปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง. ได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ. วารสารคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. 20(1), 1-19.
พิชามญชุ์ วรรณชาติ. (2561). โลกทัศน์ในรวมบทกวีนิพนธ์ของโชคชัย. อาจารย์ภาควิชาภาษาไทย คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี. วารสารวิชาการ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์. 14(1), 151-162.
รุจเรขา วิทยาวุฑฒิกุล. (2557). การพัฒนาแบบจำลองเครือข่ายสังคมเพื่อการเพิ่มผลผลิตงานวิจัยในมหาวิทยาลัยวิจัยไทย. ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต, สาขาวิชาสารสนเทศศาสตร์, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
วรเชษฐ์ รุ่งหลำ. (2560). การปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตและวิถีการผลิตของเกษตรกรในอำเภอคลองหาดจังหวัดสระแก้ว ภายหลังการประกาศใช้แผนพัฒนาเศรษฐกิจแห่งชาติฉบับที่ 1. ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต, สาขาวิชาการจัดการเพื่อการพัฒนา, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยราชภัฎราชนครินทร์.
ศิริวรรณ มนอัตระผดุง. (2562). สถานการณ์ และการแก้ไขปัญหาหนี้นอกระบบ. วิทยากรชำนาญการพิเศษ กลุ่มงานวิจัยและข้อมูล สำนักวิชาการ สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา.
สุรางค์รัตน์ จำเนียรพล (2557). บทวิเคราะห์ทางเศรษฐกิจ :หนี้นอกระบบกับความเป็นธรรมทางสังคม. สถาบันวิจัยสังคม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (ออนไลน์). http://www.cusri.chula.ac.th/backup/ download/cluster6.pdf
สุวิทย์ ธีรศาศวัต. (2563). วิถีชีวิตผู้ค้าตลาดสดอีสานและกรณีแม่ค้าผัก. วารสาร มจร. สังคมศาสตร์ปริทรรศน์. 9(1), 210-221.
สำนักงานคุ้มครองสิทธิและช่วยเหลือทางกฎหมายแก่ประชาชน. (2564). หนี้นอกระบบ แก้ได้! เปิด 3 วิธีพ้นวงจรหนี้นอกระบบ เริ่มต้นได้ด้วยตัวเอง. (ออนไลน์).https://www.bangkokbiznews.com/ business/968591
อุมาพร แพรประเสริฐ และ จักรินทร์ พลอยสีสวย. (2564). ลูกหนี้นอกระบบ โดดเดี่ยวจริงหรือ?. (ออนไลน์). https://www.bot.or.th/Thai/ResearchAndPublications/DocLib_/ Article_ 24May2021.pdf
Chen, C. -N., Tzeng, L. -C., Ou, W. -M., & Chang, K. -T. (2007). The relationship among social capital, entrepreneurial orientation, organizational resources and entrepreneurial performance for new ventures. Contemporary Management Research, 3(3), 213-232.
Kristiansen, S. (2004). Social networks and business success: the role of subcultures in an African context. In: The American Journal of Economics and Sociology, 63(5), 1145-1171.
Pinitjitsamut, P., & Suwanprasert, W. (2022). Informal Loans in Thailand: Stylized Facts and Empirical Analysis (Discussion Paper No. 173). Puey Ungphakorn Institute for Economic Research.
Zhou, L., Wu, W., & Luo, X. (2007). Internationalization and the performance of born-global SMEs: The mediating role of social networks. Journal of International Business Studies, 38(4), 673-690.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2023 วารสารบริหารธุรกิจอุตสาหกรรม
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
