พิธีครุบขวัญเด็ก : กรณีศึกษาบ้านนิคมปากจั่น ตำบล จ.ป.ร. อำเภอกระบุรี จังหวัดระนอง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ 1) ศึกษาพิธีครุบขวัญเด็ก บ้านนิคมปากจั่น ตำบล จ.ป.ร. และ 2) วิเคราะห์พิธีครุบขวัญเด็ก บ้านนิคมปากจั่น ตำบล จ.ป.ร. อำเภอกระบุรี จังหวัดระนอง ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 1 คน เป็นการสุ่มกลุ่มเป้าหมายแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ การสัมภาษณ์และการสังเกต การเก็บข้อมูลเดือนตุลาคม - เดือนธันวาคม 2565 วิเคราะห์ข้อมูลตามแนวคิดด้านการสื่อสารการแสดง และบทบาทหน้าที่ ผลการศึกษาพบว่า
ชุมชนบ้านนิคมปากจั่น มีความเชื่อแบบดั้งเดิม ในเรื่องของ “ขวัญ” และการประกอบพิธีครุบขวัญ ให้กับเด็กตั้งแต่แรกเกิดจนถึงอายุ 12 ปี
เพื่อความเป็นสิริมงคลมิให้ “เจ็บป่วย” โดยมีองค์ประกอบของผู้แสดงทางสังคม ได้แก่ ผู้ประกอบพิธี ผู้ป่วย (เด็ก) พ่อแม่ (ผู้ปกครอง) จากเหตุผลความเชื่อในเรื่องของอำนาจเหนือธรรมชาติ และการประกอบพิธีกรรม ทำหน้าที่สร้างความมั่นคงทางใจ เป็นศูนย์ร่วมสำหรับการอยู่ร่วมกันของครอบครัวและกลุ่มเครือญาติ ตลอดรวมถึงคนในชุมชน บนพื้นฐานของความรัก
ความผูกพัน และความเชื่อดังกล่าว เป็นทุนทางสังคม ในเรื่องของความไว้เนื้อเชื่อใจ
Downloads
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ลิขสิทธิ
เอกสารอ้างอิง
กุศล หนูอินทร์. (2565, 15 พฤศจิกายน). การครุบขวัญให้ฐานะผู้เข้าร่วมพิธีกรรม [สัมภาษณ์].
ประเสริฐ รุนรา. (2563). สัญลักษณ์แม่ซื้อและลำบองราหู วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม: ความสัมพันธ์กับโหราศาสตร์และแพทยศาสตร์. กรุงเทพฯ: คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ปานวาด มากนวล. (2556). บทบาทและการสืบทอดคาถาและพิธีกรรมของหมอพื้นบ้านในการรักษาโรคที่บ้านหนองขาว จังหวัดกาญจนบุรี. (วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต). สาขาภาษาไทย ภาควิชาภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, กรุงเทพฯ.
พจนานุกรมภาษาถิ่นใต้. (2550). ฉบับเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในวโรกาสเจริญพระชนมพรรษา 80 พรรษา. มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช มูลนิธิร่วมพัฒนาภาคใต้และสถาบันทักษิณคดีศึกษา.
รุจินาถ อรรถสิษฐ. (2548). ขวัญ: ขวัญชีวิตของคนไทย. กรุงเทพฯ: กระทรวงสาธารณสุข.
วรรณี วิบูลย์สวัสดิ์ แอนเดอร์สัน. (2531). พื้นถิ่นพื้นฐาน: มิติใหม่ของคติชนวิทยาและวิถีชีวิตสามัญของ “พื้นบ้านพื้นเมือง”. กรุงเทพฯ: ศิลปวัฒนธรรม.
ศิราพร ณ ถลาง. (2557). ทฤษฎีคติชนวิทยา วิธีวิทยาในการวิเคราะห์ตำนาน - นิทานพื้นบ้าน. (ครั้งที่พิมพ์ 3). กรุงเทพฯ: โครงการเผยแพร่ผลงานทางวิชาการ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สวงค์ ขุนเพ็ชร์. (2565, 11 พฤศจิกายน). พิธีครุบขวัญเด็ก [สัมภาษณ์].
สุขเกษม ขุนทอง. (2561). โครงสร้างความสัมพันธ์ทางสังคมวิถีวัฒนธรรม “การเข้าทรงรักษาโรค” กลุ่มชาติพันธุ์เขมร อำเภออรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว. กำแพงเพชร: มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร.
สุจิตต์ วงษ์เทศ. (2562). ขวัญเอ๋ย ขวัญมาจากไหน?. (ครั้งที่พิมพ์ 2). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์นาตาแฮก.
เสฐียรโกเศศ. (2539). ประเพณีเนื่องในการเกิด. (ครั้งที่พิมพ์ 3). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ศยาม.
อิงอร จุลทรัพย์ และบุญเลิศ จันทระ. (2556). วัฒนธรรมการทำขวัญของคนสยามในมาเลเซีย. สงขลา: สถาบันทักษิณคดีศึกษา มหาวิทยาลัยทักษิณ.
