ภาพยนตร์เรื่องสัปเหร่อ : ภาพสะท้อนสังคมอีสาน

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาภาพสะท้อนสังคมอีสานที่ปรากฏในภาพยนตร์เรื่องสัปเหร่อ เขียนบทและกำกับการแสดงโดย ธิติ  ศรีนวล วิจัยฉบับนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Quantitative Research) นำเสนอข้อมูลในรูปแบบพรรณนาวิเคราะห์ (Descriptive Analysis) โดยใช้กรอบแนวคิดของสุพิศ  เอื้องแซะ (2560: 14) จากการศึกษาพบว่าลักษณะของภาพสะท้อน ได้แก่ 1) ภาพสะท้อนด้านเศรษฐกิจ 2) ภาพสะท้อนด้านการศึกษา 3) ภาพสะท้อนด้านวัฒนธรรมประเพณี 4) ภาพสะท้อนด้านความเชื่อ 5) ภาพสะท้อนด้านค่านิยม

ผลการศึกษาพบว่าภาพสะท้อนสังคมอีสานแบ่งออกเป็น 5 ด้าน ได้แก่ 1) ภาพสะท้อนด้านเศรษฐกิจ ประกอบด้วยอาชีพที่มั่นคงและไม่มั่นคง สะท้อนให้เห็นถึงการประกอบด้วยอาชีพที่มั่นคงย่อมมีชีวิตที่ดีกว่า
2) ภาพสะท้อนด้านการศึกษา การได้รับศึกษามีโอกาสพัฒนาอาชีพให้ดีขึ้นได้ 3) ภาพสะท้อนด้านวัฒนธรรม สะท้อนให้เห็นวัฒนธรรมที่หลากหลายของภาคอีสาน ได้แก่ การต้อนรับ การกิน วัฒนธรรมการแต่งกาย วัฒนธรรมด้านภาษา และวัฒนธรรมที่อยู่อาศัย 4) ภาพสะท้อนด้านความเชื่อ สะท้อนให้เห็นว่าความเชื่อที่หลากหลายและแตกต่างกัน ได้แก่ ความเชื่อเกี่ยวกับสัปเหร่อ ความเชื่อเรื่องเหนือธรรมชาติ ความเชื่อเกี่ยวกับผี ความเชื่อเกี่ยวกับการถอดจิต ความเชื่อทางศาสนา คติธรรม ซึ่งสามารถใช้ชีวิตร่วมกันในสังคมได้ และ 5) ภาพสะท้อนด้านค่านิยม สะท้อนให้เห็นว่าค่านิยมของคนอีสานมีการเปลี่ยนแปลงไปตามกระแสสังคม ได้แก่ การแว้นรถ การจัดงานศพสีชมพู การจัดงานศพสัตว์เลี้ยง การที่ผู้ชายทำเล็บ การตั้งวงกินเหล้า เมรุหลากสี นอกจากประเด็นดังกล่าว ภาพยนตร์สัปเหร่อสะท้อนให้เห็นถึงความหลากหลาย ความเท่าเทียมและความเสมอภาคทางเพศ