ทาสโดยกำเนิด : สถานะทางกฎหมายของทาสในเรือนเบี้ย ภายหลังผู้เป็นพ่อหลุดพ้นจากความเป็นทาสเพราะการบวช
คำสำคัญ:
ทาสในเรือนเบี้ย, นายเงิน, ภิกษุทาส, พระไอยการทาส, การหลุดพ้นจากความเป็นทาสบทคัดย่อ
บทความทางวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์ในการมุ่งนำเสนอผลการวิเคราะห์การหลุดพ้นจากความเป็นทาสของลูกทาสที่ทาสผู้เป็นพ่อได้รับอนุญาตจากนายเงินให้บวชว่ามีสถานะเป็นเช่นไร โดยใช้การวิจัยเชิงเอกสารผ่านวิธีการวิเคราะห์เอกสาร ดังมีหัวข้อ 1) การตกเป็นทาสในเรือนเบี้ยตามพระไอยการทาส 2) การหลุดพ้นจากความเป็นทาสในเรือนเบี้ย 3) วิเคราะห์สถานะทางกฎหมายของทาสในเรือนเบี้ยภายหลังผู้เป็นพ่อหลุดพ้นจากความเป็นทาสเพราะการบวช และ 4) บทสรุป ได้องค์ความรู้ที่สำคัญ คือ ทาสในเรือนเบี้ยเป็นทาสโดยกำเนิด ซึ่งแตกต่างจากการตกเป็นทาสประเภทอื่น และเป็นดอกผลธรรมดาในขณะที่พ่อแม่ตกเป็นทรัพย์สินของนายเงิน และตกเป็นกรรมสิทธิ์ของนายเงินโดยสมบูรณ์ จึงไม่อาจหลุดพ้นจากความเป็นทาสด้วยอาศัยผลของการบวชของทาสผู้เป็นพ่อ องค์ความรู้นี้จะเป็นประโยชน์ต่อการศึกษาการหลุดพ้นจากความของทาสีที่แต่งงานกับนายเงินหรือลูกหลานของนายเงินในช่วงที่พระไอยการทาสใช้บังคับอยู่อันเป็นการศึกษาประวัติศาสตร์กฎหมายไทยในเชิงวิเคราะห์ เพื่อให้เกิดประโยชน์แก่วงการนิติศึกษาต่อไปในอนาคต
References
กมล กลิ่นรำพึง. (2561). เอกสารวิชาการเรื่องปัญหาการคัดกรองผู้ขอเป็นพระ. กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร.
กฤษฎา บุณยสมิต. (2549). กฎหมายตราสามดวง. ใน สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน เล่มที่ 30 (หน้า 98-127). กรุงเทพฯ: โครงการสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนโดยพระราชประสงค์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว.
กฤษฎา บุณยสมิต. (2550). เนื้อหาของกฎหมายตราสามดวง. ใน กฎหมายตราสามดวงฉบับ ราชบัณฑิตยสถาน เล่ม 2 (หน้า 8-36). กรุงเทพฯ: ราชบัณฑิตยสถาน.
เกียรติก้อง กิจการเจริญดี (บรรณาธิการ). (2547). 200 ปี กฎหมายตราสามดวง. กรุงเทพฯ: ศูนย์ข้อมูลกฎหมายกลาง สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา.
จารุณี ฐานรตาภรณ์. (2555). อิทธิพลของกฎหมายตราสามดวงต่อวงการศาลและสังคมไทย. ใน อิทธิพลของกฎหมายตราสามดวงต่อวงการศาลและสังคมไทย (หน้า 1-34). กรุงเทพฯ: ศูนย์การพิมพ์เพชรรุ่ง.
จิ๊ด เศรษฐบุตร และดาราพร ถิระวัฒน์. (2554). หลักกฎหมายแพ่งลักษณะหนี้ (พิมพ์ครั้งที่ 20). กรุงเทพฯ: โครงการตำราและเอกสารประกอบการสอน คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
จุฬารัตน์ ยะปะนัน. (2553). ความผิดอาญาแผ่นดินและความผิดอันยอมความได้. จุลนิติ, 7(2), 51-158.
ชุติกาญจน์ ฉลองวงศ์. (2555). ประวัติศาสตร์การค้าทาส. กรุงเทพฯ: ก้าวแรก. ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา. (2493). ตำนานกฎหมายเมืองไทย และประมวลคำอธิบายทางนิติศาสตร์. ใน หนังสืออนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพ หลวงอินทอาญา (พงษ์ ณ นคร) (หน้า 1-34). พระนคร: โรงพิมพ์ไทยเขษม.
ทนงศักดิ์ ตะนะภักดิ์, ปองเกียรติ อยู่คง, วีรภัทร พลายมี, จุฑามาศ ใจมุ่ง, และเชาวลิต สมพงษ์เจริญ. (2563). ภิกษุทาส: การพ้นจากความเป็นทาสโดยการบวชก่อน มีพระราชบัญญัติเลิกทาส ร.ศ.124. ใน การประชุมระดับชาติ ครั้งที่ 8 ราชภัฏจอมบึงวิจัย (หน้า 1605-1614). ราชบุรี: มหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง.
ทองสุข จารุเมธีชน. (2527). การศึกษาเปรียบเทียบเรื่องทาสในคัมภีร์พระไตรปิฎก เถรวาท คัมภีร์มานวธรรมศาสตร์และกฎหมายตราสามดวง. วิทยานิพนธ์ ปริญญาอักษรศาสตรมหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ธนรัฐ สะอาดเอี่ยม, พระครูปริยัติวิสุทธิคุณ, และวาสนา แก้วหล้า. (2562). ทาสเจดีย์: สัญลักษณ์รัฐศาสนาที่เมืองพุกาม ประเทศเมียนมา. ใน การประชุมวิชาการ ระดับชาติ ครั้งที่ 5 “ต้นทุนอารยธรรม ตามรอยวิถีครูบา และเส้นทางบุคคล สําคัญของโลก (หน้า 455-469). ลำพูน: วิทยาลัยสงฆ์ลําพูน มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
ธรรมวโรดม. (2545). คู่มือพระอุปัชฌาย์. กรุงเทพฯ: คณะกรรมการดำเนินการฝึกซ้อมอบรมพระอุปัชฌาย์ส่วนกลาง.
นนทิยา จันทร์เนตร์. (2550). ทาสในจารึกนครวัดสมัยหลังพระนคร พ.ศ.2109-2290. วารสารดำรงวิชาการคณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, 6(1), 38-55.
พระธรรมกิตติวงศ์. (2547). ชี แม่ชี. สืบค้น 21 กุมภาพันธ์ 2564, จาก http://www.kalyanamitra.org/th/article_detail.php?i=1850
พระราชกฤษฎีกาให้ใช้บทบัญญัติ บรรพ 4 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ พุทธศักราช 2473. (2473). ราชกิจจานุเบกษา, 47, 442.
พระราชบัญญัติทาษรัตนโกสินทร์ศก 124. (ร.ศ.124). ราชกิจจานุเบกษา, 22, 9.
พระศรีคัมภีรญาณ. (2557). รายงานการวิจัยเรื่องพจนานุกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. พระนครศรีอยุธยา: สถาบันวิจัยพุทธศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
เพรียบ หุตางกูร. (2552). คำอธิบายกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วยมรดก (พิมพ์ครั้งที่ 11). กรุงเทพฯ: โครงการตำราและเอกสารประกอบการสอน คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
มานพ ถาวรวัฒน์สกุล. (2542). การกำหนดอายุกฎหมายอยุธยาในกฎหมายตราสามดวง. วารสารอักษรศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 22(2), 171–211.
มานิตย์ จุมปา. (2551). คำอธิบายประมวลกฎหมายแพ่งว่าด้วยทรัพย์สิน (พิมพ์ครั้งที่ 6 แก้ไขเพิ่มเติม). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
มานิตย์ จุมปา (บรรณาธิการ). (2548). ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับกฎหมาย (พิมพ์ครั้งที่ 6). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
มูลนิธิศึกษาและเผยแพร่พระพุทธศาสนา. (2563). อาบัติทุกกฎ. สืบค้น 21 กุมภาพันธ์ 2564, จาก https://www.dhammahome.com/webboard/topic/28394
ร. แลงกาต์. (2526ก). ประวัติศาสตร์กฎหมายไทย เล่ม 1. กรุงเทพฯ: ไทยวัฒนาพาณิช.
ร. แลงกาต์. (2526ข). ประวัติศาสตร์กฎหมายไทย เล่ม 2. กรุงเทพฯ: ไทยวัฒนาพาณิช.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2550ก). กฎหมายตราสามดวง ฉบับราชบัณฑิตยสถาน เล่ม 1. กรุงเทพฯ: ราชบัณฑิตยสถาน.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2550ข). กฎหมายตราสามดวง ฉบับราชบัณฑิตยสถาน เล่ม 2. กรุงเทพฯ: ราชบัณฑิตยสถา
วิจิตรวาทการ, หลวง. (2564). วาทะประวัติศาสตร์: หลวงวิจิตรวาทการชี้ระบอบไพร่ ทาสและศักดินา ต้นเหตุความเสื่อมโทรมของไทย. สืบค้น 21 กุมภาพันธ์ 2565, จาก https://www.silpa-mag.com/quotes-in-history/article_63472
ศนันท์กรณ์ โสตถิพันธุ์. (2552). คำอธิบายซื้อขาย แลกเปลี่ยน ให้ (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพฯ: วิญญูชน.
ศิริพร ดาบเพชร. (2551). การสร้างความมั่นคงของสถาบันพระมหากษัตริย์และบ้านเมือง: ศึกษาจากพระอัยการกบฏศึกในกฎหมายตราสามดวง. วารสาร สังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, 11, 48-63.
ศุภกฤต ปิติพัฒน์, สุธี ประศาสน์เศรษฐ, และปรีชา เปี่ยมพงศ์สานต์. (2561). การวิเคราะห์กระบวนการและรูปแบบความเป็นทาสสมัยใหม่ในประเทศไทย: กรณีศึกษาแรงงานข้ามชาติลาว. วารสารบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์, 12(3), 161-183.
สมสมัย ศรีศูทรพรรณ. (2550). โฉมหน้าศักดินาไทย (พิมพ์ครั้งที่ 9). นนทบุรี: ศรีปัญญา.
สมานจิต ภิรมย์รื่น. (2525). พระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์การศาสนา.
สมาหารหิตะคดี (โป๊ โปรคุปต์), ขุน. (2549). พจนานุกรมกฎหมาย (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: วิญญูชน.
สำนักกิจการมวลชนและสารนิเทศ (ผู้ดำเนินรายการ). (2562). กฎหมายตราสามดวงจากมรดกไทยสู่มรดกโลก (3): รายการบ้านเมืองของเรา. กรุงเทพฯ: กองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายในราชอาณาจักร.
สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. (2565ก). ทุกกฎ. สืบค้น 21 กุมภาพันธ์ 2565, จาก https://dictionary.orst.go.th/
สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. (2565ข). นิติเหตุ. สืบค้น 21 กุมภาพันธ์ 2565, จาก https://dictionary.orst.go.th/
สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. (2565ค). รูปชี. สืบค้น 21 กุมภาพันธ์ 2565, จาก https://dictionary.orst.go.th/
สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. (2565ง). อาบัติ. สืบค้น 21 กุมภาพันธ์ 2565, จาก https://dictionary.orst.go.th/
สุธิดา ตันเลิศ. (2555). ข่า: ทาสในมณฑลลาวตะวันออกและมณฑลลาวตะวันออกเฉียงเหนือ ระหว่าง ค.ศ.1779–1904. วารสารวิจิตรศิลป์, 3(2), 229-262.
สุปัน พูลพัฒน์. (2532). คำอธิบายประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ว่าด้วยยืม ฝากทรัพย์ เก็บของในคลังสินค้า ประนีประนอมยอมความ การพนันและขันต่อ (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพฯ: นิติบรรณการ.
อภิชาติ ปานสังข์, ธนารักษ์ ห้วยเล็ก, แพรวพรรณ ศาสตร์เวช, มณีเพชร ไทยน้อย, และเชาวลิต สมพงษ์เจริญ. (2563). ความคุ้มครองสิทธิของนายเงินตามพระไอยการทาส. วารสารวิชาการวิทยาลัยบริหารศาสตร์ มหาวิทยาลัยแม่โจ้, 3(3), 143-157.
อารยา พยุงพงศ์. (2558). แม่ชีไทยในทัศนะของข้าพเจ้า. สืบค้น 21 กุมภาพันธ์ 2565, จาก http://old.mbu.ac.th/index.php?option=com_content&task=view&id=2
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2022 มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา
ทัศนะและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความในวารสารฯ ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความ และไม่ได้เป็นทัศนะและความรับผิดชอบของ กองบรรณาธิการ หรือ ของ มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา